“De manier waarop deze karaktermoord in vergelijking met soortgelijke gevallen op het snijvlak van politiek en media ten uitvoer werd gebracht, slaat mij met verstomming”, antwoordde ik zondag op facebook aan een liberale vriend die meldde dat “heten Pol uit de politiek stapt, een schuldbekentenis die kan tellen”. Ik ken Pol persoonlijk. Ik ken zijn goede kanten en ook zijn kwalijke.
Over het karakter van Pol is al genoeg geschreven. Meer dan zijn goede kanten gaat die kwalijke reputatie die hem zijn lijsttrekkerschap kost, in de wereld van de politiek en de (politieke) journalisten al zowat een kwarteeuw mee. Voor alle duidelijkheid, machogedrag tegenover vrouwen, seksuele intimidatie, seksueel ongewenste intimiteiten laat staan losse handjes, het ligt niet in mijn aard. Ik begrijp dat veel vrouwen het ronduit walgelijk vinden. Maar wat er na de publicatie in Humo van vorige week in de media is gebeurd, verdient bezinning.
Ik heb de indruk dat de manier waarop de media de koek warm hebben gehouden, zelden voordien is vertoond. Vooral de journalisten van de nieuwsprogramma’s van de VRT toonden zich bijzonder creatief in het bedenken van nieuwe invalshoeken en interviewden ijverig een school aan deskundigen of collega’s. Nieuwe getuigen ten laste doken er na de artikelen in Humo niet op. Ik herinner me wel spraakmakende woorden van die verbeten auteur van de reportage in Humo. Gevraagd naar een reactie op een aangekondigde klacht wegens laster en eerroof, dreigde hij ermee om “de poorten van de hel” te openen indien die zaak “op het publieke forum” zou worden uitgevochten.
Hallo zeg. De poorten van de hel? Als de Humo-journalist zicht had op de hel, waarom had hij er dan al niet meteen de poorten van geopend? Het publieke forum? Wie heeft de reputatie van Pol die tot dan enkel bekend was in de Wetstraat, op het publieke forum gegooid met voor gevolg dat, in de dagen die volgden, alle Vlamingen ervan werden voorgelicht ? Ja maar, het gaat niet om de seks, zei de journalist en hij meende het, het gaat om het machtsmisbruik dat Pol als hoofdredacteur heeft gemaakt om ondergeschikte vrouwen seksueel te intimideren en te bepotelen. Relevant dus, met name: wat moet dat niet worden als zo’n man het tot burgemeester van Brugge zou schoppen?
Ik heb enkele jaren op redacties gewerkt. En op kabinetten en partijen. Ik ken veel ministers en politici met een vlekkeloze reputatie. Ik ken ook een dozijn politici van verschillende kleuren waarover in de Wetstraat al jaren geruchten circuleren over seksuele intimidaties, losse handjes en machtsmisbruik. Zij zijn al burgemeester, parlementslid, partijvoorzitter, minister of ze zijn het geweest. Als er van die geruchten eens iets de media haalt, volgt doorgaans geen mediastorm, maar wordt de zaak snel met een mantel der liefde bedekt.
Wel, ik meen dat een redactie voor vrouwen een vagevuur is in vergelijking met de hel die bijvoorbeeld een ministerieel kabinet kan zijn. Op een redactie heb je rechten, er heerst een cultuur van free speech. Kabinetsmedewerkers zijn veel sterker overgeleverd aan de willekeur van hun minister of meerdere dan journalisten aan hun hoofdredacteur of chef. Op een kabinet bestaan geen vakbonden, geen bemiddelaars of vertrouwenspersonen, geen beroepsprocedures tegen een ontslag. Wie er begint te werken, weet dat ook. Hij of zij weet ook dat het een tijdelijke opdracht is. Hij of zij weet dat absolute loyauteit, flexibiliteit en inzet wordt verwacht, en je best behoedzaam omspringt met kritiek. Op een kabinet ben je met een vingerknip de laan uitgestuurd, zonder verhaal. En dat gebeurt ook.
Het is voor een vrouwelijke kabinetsmedewerker veel moeilijker om de avances van een hiërarchische meerdere te weerstaan dan voor een journaliste. En daarmee wil ik de getuigenissen van de ex-Nieuwsblad-journalistes niet minimaliseren. Ik denk alleen dat een door de chef of minister begeerde prooi op een kabinet onmiddellijk voor de keuze staat: instemmen of vertrekken. Er zijn voorbeelden van vrouwen die instemmen. Sommigen van hen kennen nadien een carrièreboost. Het is meestal niet duidelijk of dat uit eigen verdienste is of een wederdienst.
Er is weinig bekend over vrouwen die niet instemmen. Ze hangen dat niet aan je neus. Sommigen vertrekken plots, zonder aanwijsbare reden. Ik betwijfel zelfs of er in de politiek en haar belendende percelen vrouwelijke slachtoffers van ongewenste seksuele intimiteiten bereid gevonden zouden worden om te getuigen. Misschien dat een goede onderzoeksjournalist van Humo zo’n eitje ook wel kan pellen. Humo heeft de voorbije week een mediaheisa ontketend, die Van Den Driessche na enkele dagen tot overgave dwong.
Seksuele intimidatie van vrouwen op de werkvloer wordt vandaag terecht als iets verwerpelijks beschouwd. Vrouwelijke journalisten en tienduizenden vrouwen buiten de pers hebben in hun leven wel eens te maken gehad met ongewenste seksuele intimiteiten, op of buiten de werkvloer. Zij identificeren zich met de ex-journalistes van Het Nieuwsblad die meteen bij Reyers Laat hun verhaal kwam doen. Er is geen verschoning voor zo’n vrijpostig gedrag. Maar het is lekkere kost voor elke lezer, voor elke luisteraar of kijker. Bovendien is Van Den Driessche in de media en ook dankzij de media een bekend figuur. Hij laat je door zijn karakter, door zijn goede en zijn kwade eigenschappen, niet onverschillig. Hij was hoofdredacteur van Het Nieuwsblad, politiek analist bij VTM, zelfs een kleurrijk woordvoerder van Cercle. Media brengen makkelijker nieuws over de media of over mediafiguren.
Elke dag werd ook het vizier gericht op N-VA, de conservatieve partij die normen en waarden belangrijk vindt en haar geloofwaardigheid als haar hoogste goed beschouwt. Steunt de partij die, tot vreugde van velen en tot weerzin van vele anderen volgens de peilingen in oktober de machtsverhoudingen omver zal gooien, haar lijsttrekker in Brugge nog? Conflict: je bent voor of tegen Pol, voor of tegen N-VA. Dag na dag werd de zaak in de media warm gehouden, vooral op de openbare omroep, de marktleider en vaak spoortrekker inzake politieke berichtgeving. Het stopte niet meer. Zo werd het onhoudbaar voor Pol en zijn gezin, en ook voor N-VA.
Ik wed dat het anders gelopen zou zijn indien Pol niet voor VTM maar voor de VRT zou hebben gewerkt, en hij niet de van verkiezingssucces zwangere kandidaat-burgemeester van Brugge voor N-VA zou zijn geweest. De media zijn er door deze nieuwsfactoren in geslaagd om een kandidaat-burgemeester zonder proces of juridische uitspraak, ertoe te brengen af te zien van zijn lijsttrekkerschap, zich terug te trekken van een verkiezingslijst en daarmee te verzaken aan zijn fundamenteel mensenrecht om zich kandidaat te stellen bij vrije, democratische verkiezingen. Maar gelukkig kan Humo die scalp aan zijn gordel hangen zonder dat de zaak moest uitgevochten worden op het publieke forum.
