Politie en leger treden zeer hardhandig op tegen betogers. Foto: Seyyed Sajed Hassan/CC BY 4:0
Cédric Leterme, Centre Tricontinental,

Bevolking Kasjmir verliest alle rechten onder “digitale bezetting”

Op 5 augustus 2019, ruim een jaar geleden, trok India de autonomie in die sinds 1947 de status van de regio Kasjmir regelde. Deze ongekende escalatie tegen het zelfbeschikkingsrecht van de Kasjmiri’s loopt parallel met een "digitale belegering" met dramatische gevolgen. Cédric Leterme van het Centre Tricontinental (CETRI) vat een uitgebreid rapport over de situatie samen.

woensdag 4 november 2020 13:42
Spread the love

 

Op 5 augustus 2019, ruim een jaar geleden, trok India de autonomie in die sinds 1947 de status van de regio Kasjmir regelde. Deze ongekende escalatie tegen het zelfbeschikkingsrecht van de Kashmiri’s loopt parallel met een “digitale belegering” met dramatische gevolgen. Dat blijkt uit een uitgebreid rapport van de Jammu Kasjmir Coalition of Civil Society (JKCCS)1.

Het document telt 125 pagina’s waarvan het laatste deel de eerste 300 dagen van de “digitale belegering” nauwgezet reconstrueert sinds de laatste aanval van de Indiase regering op de rechten van de Kasjmiri’s2.

Op 5 augustus 2019 herriep de Indiase regering officieel de autonome status die Kashmir had sinds de Indiase onafhankelijkheid in 1947. Enkele dagen eerder bereidde diezelfde regering zich echter voor op deze historische beslissing en legde alle communicatie (internet, telefoon, televisie) van en naar de regio lam.

De officiële reden is de handhaving van de openbare orde en voorkomen dat ‘valse informatie’ verspreid wordt. In de praktijk echter is het vooral om te vermijden dat de Kasjmiri’s met elkaar noch met de buitenwereld kunnen communiceren. Voor de Indiase regering blijkt deze tactiek evenwel niet onbekend.

De grenzen van historisch Kashmir werden door de Britse kolonisator doelbewust geschonden. Pakistan, China en India bezetten elk een deel. Geen van deze drie landen erkent het zelfbeschikkingsrecht van de bevolking. Foto: WikiMedia Commons/CC BY-AS 3:0

Volgens de auteurs van het verslag is het land koploper qua het opleggen van internetbeperkingen. Bovendien zijn twee derde van deze verstoringen tot nog toe gericht op de regio Kasjmir. De digitale belegering die op 4 augustus begon is de langste die het land ooit meemaakte.

Daarenboven betreft het ook de langste digitale belegering voor een democratisch land en het op één na langste ter wereld – alleen Birma heeft het beter (of slechter) gedaan. Officieel eindigde de verstoring na 213 dagen toen de 2G-verbindingen gedeeltelijk hersteld werden.

Tot op heden werken nog niet alle diensten en vinden er nog steeds incidentele onderbrekingen plaats. Enkel in 2020 zouden er zeventig afzonderlijke verstoringen zijn geweest. Mobiel internet blijft er nog steeds beperkt tot 2G.

Voor de auteurs van het verslag staat deze situatie gelijk aan een massale en systematische schending van de burgerlijke, politieke, economische en sociale rechten die zowel door de Indiase grondwet als door het internationale recht worden gegarandeerd. De toegang tot internet vormt inderdaad een fundamenteel element van het recht op informatie, communicatie en vrije meningsuiting.

Daarnaast speelt internet een vitale rol in bijna alle dimensies van de samenleving. In de context van een gewapend conflict kan de massale en langdurige beperking van die rechten ook worden geïnterpreteerd als een schending van het internationaal humanitair recht. Dat recht verbiedt namelijk elke vorm van collectieve bestraffing en vereist dat elke maatregel die gevolgen heeft voor burgers “noodzakelijk” en “proportioneel” is.

Om hun beweringen te ondersteunen, delen de auteurs de gevolgen van de internetaanvallen op in zes domeinen:

  • recht op bestaansmiddelen;
  • recht op gezondheid;
  • recht op onderwijs;
  • recht op rechtvaardigheid;
  • persvrijheid;
  • recht op maatschappelijke participatie.

In het verslag bevinden zich getuigenissen die elk domein kracht bijzetten en aantonen hoe drastisch de gevolgen van de maatregelen zijn voor een individu of een familie.

Bedreiging voor de economie

Voor de Kasjmiri’s zijn de gevolgen van het afgesloten internet (en de communicatie in het algemeen) aanzienlijk geweest, mede omdat Indiase ambtenaren de gevolgen ervan minimaliseren3. In belangrijke economische sectoren van de regio, zoals de handwerksnijverheid, het toerisme en de tuinbouw, is door het gebrek aan communicatie het plotsklaps bijna onmogelijk geworden om de activiteiten voort te zetten.

Veel ambachtslieden zijn bijvoorbeeld afhankelijk van e-commerce en het internet om hun producten te verkopen of om zaken met leveranciers te regelen.

Voor de tuinbouwers staat WhatsApp centraal, of het nu gaat om prijsonderhandelingen met marktcommissarissen of om weerberichten te bekijken. Volgens de Kamer van Koophandel en Industrie van Kasjmir bedroegen de economische verliezen vijf maanden na de black out ongeveer ruim 2 miljard euro. Bovendien verloren in diezelfde periode meer dan 500.000 mensen hun baan4.

Tegelijkertijd hebben de Kasjmiri’s door de onderbrekingen geen of amper toegang tot essentiële bank- en overheidsdiensten. De bedrijven en bewoners van de regio waren echter al gewend aan de beperkte bewegingsruimte en losten dit dan op via e-banking. Voor velen maakt het gebrek aan internet het hen nu moeilijk of zelfs onmogelijk om geld af te halen of over te maken (bijvoorbeeld naar een kind dat in het buitenland studeert).

Dat komt vooral omdat ook banken daar niet op voorbereid waren. Veel overheidsprogramma’s, zoals het federale programma dat werkgelegenheid op het platteland garandeert, baseren zich eveneens geheel of gedeeltelijk op online-procedures die plotseling niet meer werken omdat er geen internettoegang is.

Zware gevolgen voor de gezondheid

Ook voor de gezondheidszorg heeft het verstoorde internet dramatische gevolgen. In eerste instantie omdat internet (en telecommunicatie in het algemeen) een vitale rol speelt voor de organisatie, het functioneren en de toegang tot de gezondheidszorg. Zonder internet of telefoon is het onmogelijk om afspraken op afstand te beheren, om te communiceren tussen ziekenhuizen, om hulpdiensten te coördineren of om patiënten op te volgen.

Daarnaast hangen de gezondheidsdiensten, net als andere overheidsprogramma’s en -diensten sterk af van online procedures5. Het financieringsprogramma dat aanvragen registreert en verwerkt van gezondheidszorg voor huishoudens onder de armoedegrens functioneert bijvoorbeeld volledig online. Zonder internettoegang zijn de vele begunstigden niet meer in staat om zich in een ziekenhuis te laten behandelen.

Tot slot hebben de restricties voor internettoegang ook de geestelijke gezondheidsproblemen van veel inwoners van de regio verergerd. Hoewel de inwoners al in een context leefden waar er veel extreme spanning en geweld voorkwam, zijn zij nu ook afgesloten van contact met familieleden, informatiebronnen of zelfs met communicatie met professionals in de geestelijke gezondheidszorg.

Bovenop de internetbeperkingen hebben de Kasjmiri’s vanaf maart 2020 ook te maken met de COVID-19-epidemie. Ze beschikten niet over communicatiemiddelen om snelle toegang te krijgen tot internationale aanbevelingen of overheidsbevelen. Het internet mag dan wel gedeeltelijk hersteld zijn, toch werkt het tussen 2.000 en 20.000 keer langzamer dan in de rest van de wereld. Daarbovenop komt dat de internettoegang nog veelvuldig onderbroken wordt.

Onderwijs onderbroken en met aan twee snelheden

De situatie in Kasjmir was al rampzalig qua toegang tot onderwijs. De scholen en universiteiten werden er namelijk om veiligheidsredenen gedurende vele maanden gesloten. Dat was nog voordat de COVID-19-epidemie voor veel beperkingen zorgde. Voor de studenten in Kasjmir was online studeren niet mogelijk, terwijl dat elders in de wereld wel mogelijk was.

Zelfs met het gedeeltelijke herstel van het internet is de snelheid te laag om een minimale kwaliteit van de onlinecursussen te garanderen of om middelen te delen. Een leraar legde uit dat het zo vijf dagen duurde om een video van 30 minuten te kunnen delen met zijn leerlingen.

Er zijn ook problemen voor studenten die door hun ouders naar elders in India of naar het buitenland worden gestuurd om te studeren. Zij moesten namelijk wegens de pandemie terug naar huis. Aangezien ze niet beschikken over de juiste omstandigheden om via internet hun afstandsonderwijs voort te zetten, bevinden ze zich dus in een benadeelde positie. Hun collega-studenten beschikken daarentegen wel over normale internetverbindingen.

Het recht op gerechtigheid geschonden

Het Indiaas offensief tegen de autonomie van Kasjmir ging ook gepaard met een golf van willekeurige arrestaties. Voornamelijk jonge mannen worden verdacht van “terroristische” activiteiten of sympathieën. Bij gebrek aan communicatiemiddelen verkeerde hun familie dan wekenlang in onzekerheid over hun lot.

Indische ordetroepen uit regio’s buiten Kasjmir bewaken alle straten. Foto: Sclarkson/CC BY-SA 3:0

Aangezien ze niet in staat waren om met elkaar of met de autoriteiten te communiceren, konden ze ook niet achterhalen hoe ze contact moesten opnemen met een advocaat, laat staan dat ze het juridisch proces konden opvolgen.

Die situatie nam nog ergere proporties aan toen gedetineerden naar gevangenissen buiten de regio werden gestuurd. Daardoor was het voor hen nog ingewikkelder om met hun familie of advocaten te communiceren. Het was voor hen evenzeer moeilijk om voor de rechtbank te verschijnen op de voorziene manier, ook wanneer er processen via het internet werden georganiseerd.

Algemeen gezien stokte de gehele normale juridische werking (plannen van hoorzittingen, informatie, downloaden van documenten). Het departemenet justitie gebruikt immers ook steeds meer digitale instrumenten.

Ook al konden ze enkel dringende zaken behandelen wegens COVID-19, was het ook dan nodig om te kunnen communiceren en te verdedigen dat een zaak dringend was. Bovendien moesten de online luistermogelijkheden reëel en functioneel zijn, wat meestal verre van het geval was.

Een gemuilkorfde pers

De Kasjmiri’s hebben ook niet gewacht tot augustus 2019 om de situatie qua persvrijheid dramatisch te noemen. Op dat vlak werden eveneens nieuwe drempels overschreden. Zoals het rapport aangeeft, stond India in 2019 op de 142e plaats op de persvrijheidsindex die Reporters Without Borders (RWB) opstelde.

In vergelijking met het jaar ervoor betekent dat een daling “die sterk werd beïnvloed door de situatie in Kasjmir, waar de federale regering, na het intrekken van de autonomie van het gebied, de vaste en mobiele internetverbindingen gedurende enkele maanden volledig afsneed. Daardoor was het voor journalisten vrijwel onmogelijk om verslag uit te brengen. In de woorden van RWB was Kasjmir een “enorme open gevangenis” geworden6.

De journalisten, die in “normale” tijden al kampten met Danteske werkomstandigheden, konden in Kasjmir hun bronnen niet bereiken. Vooral op de meest afgelegen plaatsen, waar ze vooral via WhatsApp opereren, was het bijzonder moeilijk. Ze waren evenmin in staat om goed te communiceren met elkaar noch met hun redactie.

Daarnaast was het moeilijk om toegang te krijgen tot officiële informatie, al was het maar om die te verifiëren en indien nodig te weerleggen. Daardoor circuleerde er intern en extern weinig of geen informatie en had de overheid een bijna volledige monopolie op de weinige informatie die de buitenwereld kon bereiken. Zoals een journalist in het rapport uitlegt: “Het gaat niet eens om censuur, wat je wel of niet kunt melden. Het gaat erom afgesneden te worden van de wereld en erbuiten te blijven”7.

Om deze situatie te omzeilen, probeerden veel journalisten hun artikels en afbeeldingen met USB-sticks direct naar Delhi te sturen. Dat betekent concreet dat ze naar het vliegveld moeten gaan en een reiziger vinden die bereid is om de stick mee te nemen. Intussen voorzag de Indiase regering wel in “faciliteringcsentra” voor journalisten. Deze waren echter overbevolkt en stonden bovendien onder nauwlettend toezicht, om nog maar te zwijgen over de nog steeds slechte internetverbinding.

Een aanval op het sociale leven die neerkomt op collectieve bestraffing

Tot slot, gezien de militarisering en repressie die het dagelijkse leven in Kasjmir decennialang heeft gekenmerkt, zijn sociale netwerken geleidelijk aan een van de belangrijkste instrumenten voor de socialisatie van de Kashmiri’s geworden.

Zoals een getuige in het rapport uitlegt: “Sociale media hebben de Kashmiri’s in staat gesteld hun strijd te vermenselijken via foto’s en video’s”. In een regio die door geweld verscheurd is, zijn platforms als WhatsApp, Facebook en Twitter goed voor 90 procent van ons sociale leven. Dat neem je ons af als je ze blokkeert8.

Dat verlies aan communicatiemiddelen heeft invloed op de familie, de vriendschap, de culturele en politieke sfeer. Jonge mensen zijn bijvoorbeeld afgesneden van de mogelijkheden om met elkaar en met de rest van de wereld zaken uit te wisselen. Gezinnen waren evenmin in staat om informatie over ziekte of overlijden door te geven.

Pogingen om de beperkingen te omzeilen bestaan wel degelijk, hetzij fysiek door te reizen naar gebieden met betere (of minder slechte) verbindingen. Daarvoor moesten ze dan wel enkele uren onderweg zijn. Ze maakten ook gebruik van tools zoals VPN’s, maar ook daar speelden inherente beperkingen samen met de slechte algemene internetverbinding een rol.

Gewelddadig politieoptreden. Foto: VOA News/CC BY-SA 3:0

De enige (schrale) troost is dat het afsnijden van de communicatiemiddelen soms contraproductief is gebleken voor de Indiase regering en haar lokale steunpunten. Ze verkregen immers minder informatie die hen gewoonlijk in staat stellen om de bevolking te controleren ….

Het rapport concludeert dat “de digitale belegering het leven van gewone Kasjmiri’s beïnvloedt, wat leidt tot het verstikken en uitwissen van hun mensenrechten, kansen en dromen”. Deze digitale bezetting is een doelbewust middel om de sociale, economische en politieke banden tussen de Kasjmiri’s te verbreken en hen tegelijkertijd te isoleren van de rest van de wereld.

Deze maatregelen veroorzaken voor de toch al kwetsbare mensen in Jammu en Kasjmir een vorm van “digitale apartheid”. Daarenboven verkeert de bevolking er in een staat van voortdurende oorlog en permanente nood. Deze “digitale apartheid” komt neer op discriminerende behandeling en op een zowel systematische als wijdverspreide collectieve bestraffing”9.

 

Cédric Leterme. Foto: cetri.be

Cédric Leterme is dokter in de politieke en sociale wetenschappen en werkt voor de studiedienst van het Centre Tricontinental (CETRI). Zijn artikel Un an de “siège numérique” au Cachemire werd vertaald door Roebi Block. Dit is het tweede artikel in een reeks over Kashmir. Het eerste artikel is Indiase regio Kashmir kreunt onder “digitale bezetting”.

 

Notes:

3   Een vooraanstaand lid van een denktank van de overheid zei: “Wat maakt het nu uit als er geen internet is in Kashmir? Wat kijk je daar op het internet? Wat gebeurt er daar nu op het gebied van e-commerce? Behalve het kijken naar domme films? Geen internet in Kashmir heeft geen noemenswaardig effect op de economie.” JKCCS-rapport, p. 21

4   JKCCS-rapport, p. 19

6   JKCCS-rapport, p. 59.

7   JKCCS-rapport, p. 61.

8   JKCCS-rapport, p. 72.

9   JKCCS-rapport, p. 81.

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!