“Dit is een rampzalige dag voor de bevolking van beide landen, die allebei verliezen met de verbroken relaties, en de eerste verliezer is Santos”, zegt Carlos Romero, hoogleraar internationale studies aan de Centrale Universiteit van Venezuela.

De nieuwe Colombiaanse president zal zich zeer hard moeten inspannen om de relaties met Venezuela te herstellen, zegt Romero. “Ondertussen blijven boven het vacuüm dat nu ontstaan is, problemen hangen rond de veiligheid van de grenzen, de handel en het personenverkeer tussen beide landen.”

Adolfo Salgueiro, eveneens hoogleraar internationale studies, denkt dat er bij de acties die tot de breuk tussen beide landen hebben geleid, afspraken zijn geweest tussen Santos en de huidige president, opdat Santos vanaf 7 augustus opnieuw aan de bilaterale relaties kan werken.

Foto’s

De breuk werd gisteren (donderdag) officieel bezegeld door de Venezolaanse president Hugo Chávez kort nadat de permanente raad van Organisatie van Amerikaanse Staten was bijeengekomen. Die spoedzitting was er gekomen op verzoek van Colombia, dat er Venezuela van beschuldigt onderdak te bieden aan linkse guerrillero’s uit Colombia.

Volgens Bogota verschuilen zich in Venezuela commandanten van de FARC en het ELN, die in 1964 de wapens hebben opgenomen tegen de Colombiaanse regering. Tijdens de spoedzitting gisteren toonde de Colombiaanse ambassadeur Luis Hoyos foto’s van vermeende kampen of schuiloorden voor 1500 FARC-strijders.

Valstrik

Toen Chávez gisteren de banden met Colombia verbrak, gaf hij zijn leger de opdracht alert te zijn “want Uribe is een maffioso die tot alles in staat is”, bijvoorbeeld “de opdracht geven om een gesimuleerd kamp te bouwen, zodat ze dat kunnen aanvallen, bombarderen en zo Venezuela kunnen aanvallen.”

“Uribe heeft een valstrik gespannen voor Chávez door met veel bombarie te verklaren dat hij bewijzen zou presenteren, die er uiteindelijk geen waren”, zegt Carlos Romero. “De Venezolaanse president kon ijskoud reageren in afwachting van de reactie van Santos, of hij kon reageren met een breuk om zijn eigen positie te benadrukken, wat hij uiteindelijk ook gedaan heeft.”

Simón Alberto Consalvi, voormalig minister van Buitenlandse Zaken van Venezuela, vindt Chávez’ reactie “onterecht, want zeker wanneer er een crisis is, zijn relaties en een dialoog nodig. Nu zullen ze de tussenkomt van derden nodig hebben.”

Zestigduizend banen

De breuk wordt ook betreurd door José Rozo, voorzitter van de werkgeversfederatie van het zuidwestelijke departement Táchira, dat aan Colombia grenst. Sinds de relatie tussen beide landen een jaar geleden verslechterde – Colombia gaf de VS toen toestemming om basissen op te richten op zijn grondgebied – zijn in Táchira 25.000 banen verloren gegaan, en nog eens 35.000 in het aanpalende departement Norte de Santander, zegt Rozo.

De bilaterale handel, die jaarlijks goed was voor meer dan 7 miljard dollar, kromp het laatste jaar tot 1,2 miljard dollar. “De handelaars en inwoners van de grensstreek zijn het hardst getroffen door deze beslissingen van de presidenten”, zegt de liberaal Ernesto Samper, van 1994 tot 1998 president van Colombia.

Deur op een kier

Zowel Uribe als zijn opvolger Santos hebben nog niet gereageerd op Chávez’ beslissing om de diplomatieke relaties stop te zetten. Alleen de toekomstige vicepresident, Angelino Garzón, zei dat “we alle mechanismen zullen gebruiken om de relaties met de hele regio te verbeteren, ook met Venezuela.”

Chávez liet de deur nog op een kier voor Santos. “Hopelijk voelt de nieuwe regering van Colombia de sfeer in Latijns-Amerika aan en begrijpt ze dat regeringen van rechts en links kunnen samenleven. Hopelijk kunnen we op 7 augustus opnieuw een proces van toenadering starten.”