De federale regering-Di Rupo schrapte eind 2011 de fiscale aftrek voor energiebesparende investeringen. Enkel dakisolatie blijft fiscaal aftrekbaar. Passiefhuizen, laag en nul-energiewoningen, groene leningen, superisolerende beglazing en energiezuinige verwarming vallen echter uit de boot.

Deze besparingsmaatregelen brengen zowel de economie als het milieu en het klimaat in het gedrang. Verschillende organisaties waaronder Bond Beter Leefmilieu (BBL) en het Wereldnatuurfonds (WWF) stelden hierover een dossier op.

Dossier: ‘De beste besparing is investeren in energiebesparing’

“Het is nu aan de Vlaamse regering om die bezuinigingen te compenseren met premies voor energiebesparende investeringen”, vinden organisaties zoals Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt, WWF en Greenpeace.

Volgens het dossier kan de Vlaamse regering er enkel bij winnen als ze investeert in energiebesparende investeringen. “Zulke maatregelen stimuleren de bouwsector, waardoor er kan worden vermeden dat duizenden jobs verdwijnen. De investeringen zorgen ervoor dat de energiefactuur van gezinnen niet te hoog wordt. Broeikasgassen verminderen ook aanzienlijk wanneer veel mensen investeren in energiebesparende maatregelen.”

De gevolgen: bouwsector, milieu en klimaat

De gevolgen van het schrappen van de fiscale aftrek zijn al te merken in de bouwsector. Minder mensen beslissen om energiebesparende investeringen te doen in hun huis. Diegenen die met de bouw of verbouwing van een woning bezig zijn, vallen plots zonder fiscale ondersteuning.

De gevolgen voor het milieu zullen pas later duidelijk worden. “België zal de doelstellingen voor 2020 moeilijk kunnen halen als de regering niet investeert in energiebesparende investeringen”, stelt het dossier. België engageerde zich om tegen 2020 minstens 15 procent minder broeikasgassen uit te stoten in de niet-ETS-sector. Dit omvat de landbouw, transport en gebouwen.

Het klimaat zal lijden onder het schrappen van de fiscale aftrek. In de vorige jaren investeerden zowat 150.000 gezinnen in een nieuwe condensatieketel, dubbele beglazing of dakisolatie.

Uit een studie van het innoverende onderzoeksbureau Vito en Econotec blijkt dat de fiscale aftrek voor energiebesparende investeringen het best werkt als stimulans in de strijd tegen de CO2-uitstoot. Die belastingsstimuli zorgden in de vorige vier jaar voor 48,2 procent van de broeikasreductie, gerealiseerd door het federale beleid.

“Als er niet snel een regionale opvolger komt voor het federaal klimaatbeleid riskeren we hogere broeikasemissies en kostbaar tijdverlies”, stelt het dossier.

De cijfers in verband met de CO2-uitstoot van Vlaanderen zien er niet goed uit. In de twee belangrijkste niet-ETS-sectoren (gebouwen en transport) is er nog geen merkbare daling te bemerken. (Zie ook tabel op pagina 5 van het dossier als bijlage).

Volgens het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) zou de CO2-uitstoot in België zo’n 21 procent moeten dalen tegen 2020. Dat is in overeenstemming met de reductie van 30 procent in de Europese Unie. Tegen 2050 zou de CO2-uitstoot in ons land al 80 procent moeten dalen om verdere opwarming van de aarde tegen te gaan.

Indien de Vlaamse regering de doelstellingen van het Energierenovatieprogramma 2020 nog wil halen, zal ze wel moeten investeren in energiebesparende maatregelen. De doelstellingen van dat programma zijn de volgende: alle daken tegen 2020 geïsoleerd krijgen, alle enkele beglazing vervangen door isolerend glas, verouderde verwarmingsketels uit de Vlaamse woningen bannen.

Het dossier ‘Beste besparing is investeren in energiebesparing’ stelt vast dat er nog 800.000 verwarmingsketels vervangen moeten worden, 500.000 daken geïsoleerd en in 225.000 woningen isolerend glas geplaatst.

Pact 2020

De Vlaamse regering legde zichzelf concrete doelstellingen op in het Pact 2020 van Vlaanderen in Actie (VIA). Daarin legde ze samen met het middenveld en sociale partners onder andere volgende doelstellingen vast: meer welvaart en welzijn, een competitieve en duurzame economie en meer mensen aan de slag, in meer werkbare jobs en in gemiddeld langere loopbanen.

Volgens het dossier past de inzet in het kader van energiebesparing in gebouwen perfect binnen die doelstellingen. “Het is dus belangrijk dat de belastingvermindering zo vlug mogelijk vervangen wordt door een Vlaamse efficiënte en rechtvaardige instrumentenmix die een verregaande energiebesparing in gebouwen garandeert”, aldus het dossier.

Hoeveel minder steun?

Er kan, behalve voor dakisolatie, amper nog gesproken worden van financiële tegemoetkoming. Bij het plaatsen van hoogrendementsbeglazing kan in 2012 slechts 7 procent van de investering gerecupereerd worden. Vorig jaar was dat nog bijna 50 procent. Voor het plaatsen van een hogerendementsketel krijgt men in 2012 zelfs niets meer terug via de belastingaftrek. Enkel dakisolatie plaatsen lijkt nog ietwat voordelig (zie tabel op pagina 7 van het dossier als bijlage).

Elke geïnvesteerde euro is 5 euro opbrengst

‘Beste besparing is investeren in energiebesparing’ stelt, op basis van een Duitse studie, dat elke euro die de Vlaamse regering investeert in energiebesparende maatregelen 5 euro opbrengt. Dat gewin zou vooral komen uit de jobcreatie in de bouwsector.

De Vlaamse Confederatie Bouw liet al weten dat door het afschaffen van de fiscale aftrek 5.000 banen in de bouwsector op de helling staan. Als mensen opnieuw investeren in energiebesparende maatregelen in hun huizen heeft de sector meer werk en gaan er geen extra banen verloren. De regering ontvangt op die manier ook meer belastingen van bedrijven en werknemers in de bouwsector.