Jaha Dukureh weet uit de eerste hand wat de barbaarse gevolgen
zijn van genitale verminking. Ze woont nu in de VS, maar werd als baby
besneden in haar thuisland Gambia in West-Afrika. Haar zus bloedde dood bij
dezelfde ingreep. Bij Dukureh werden de clitoris en schaamlippen verwijderd
en vervolgens werd de vagina dichtgenaaid, om er zeker van te zijn dat ze
maagd zou blijven tot haar huwelijk.

Dukureh is nu activiste en zet
zich in voor de strijd tegen vrouwenbesnijdenis. “Hoewel deze
vrouwenbesnijdenis zijn oorsprong heeft in oude religieuze praktijken, weten
we zeker dat het doel ervan is om de vrouwelijke seksualiteit onder controle
te houden en vrouwen hun menselijkheid af te nemen”, schreef ze onlangs in
een krachtig opiniestuk in The Guardian.

Omdat het aantal vrouwen en
meisjes dat het risico loopt genitaal verminkt te worden in de VS groeit,
roepen mensenrechtengroepen op tot strengere maatregelen om dit te voorkomen.
Volgens cijfers van het Population Reference Bureau (PRB), een onafhankelijk
onderzoeksbureau, zijn momenteel bijna 507.000 meisjes in de VS genitaal
verminkt of lopen ze het risico daarop.

“Het is van groot belang om het
taboe hierover te doorbreken”, zegt Paul Kweskin, een 
mensenrechtenadvocaat die de film Honor Diaries produceerde, een film over
vrouwenbesnijdenis. “We moeten dit aankaarten op alle niveaus, zodat we deze
praktijk kunnen uitroeien. Als we het onder het tapijt vegen, worden vrouwen
en meisjes het slachtoffer van ons zwijgen en onze inactiviteit.
Beleidsmakers, artsen, politieagenten, onderwijzers en plaatselijke
autoriteiten hebben allemaal een rol in het beschermen van meisjes. Er is
geen excuus voor dit soort misbruik.”

Nederland en België

Het
PRB benadrukt dat het geheel of gedeeltelijk verwijderen van de externe
genitaliën bij meisjes om religieuze, culturele of andere niet-medische
redenen een verwoestende invloed heeft op de gezondheid van deze meisjes, ook
op de lange termijn.

Meisjes die het meeste risico lopen, komen uit
Afrika ten zuiden van de Sahara. In Djibouti, Guinee en Somalië, zijn negen
van de tien meisjes in de leeftijd van 15 tot 19 jaar oud besneden.

De
praktijk blijft echter niet beperkt tot ontwikkelingslanden. Ook in Nederland
en België komt het voor, met name onder immigranten uit landen als Somalië,
Egypte, Ethiopië, Eritrea en de Koerdische autonome regio in Irak.

Op
basis van onderzoek uit 2012, schat het expertisecentrum Pharos dat jaarlijks
veertig tot vijftig meisjes besneden worden die in Nederland wonen. In totaal
wonen in Nederland naar schatting 29.000 vrouwen die besneden zijn. In
België gaat het om ongeveer 13.000 vrouwen, blijkt uit cijfers van Fedasil,
Kind & Gezin en ONE.

Zowel in Nederland als in België is genitale
verminking bij wet verboden. Mensen die een dergelijke ingreep toch willen
uitvoeren bij hun kind, laten dat meestal tijdens een vakantie in het
buitenland doen. Steeds meer westerse landen stellen ook deze praktijk
strafbaar; artsen hebben dan een meldplicht als ze constateren dat er sprake
is geweest van genitale verminking.

Preventie

In de VS werd in
2013 een wet aangenomen die zogenoemde ‘vakantiebesnijdenis’ strafbaar stelt.
Shelby Quast, beleidsdirecteur bij Equality Now, pleit ook voor specifieke
wetgeving voor elke staat, zodat preventie via scholen, ziekenhuizen en de
politie verbetert en snel gehandeld kan worden.

“Amerikanen willen
liever niet weten dat het hier gebeurt. Maar hun dochters kunnen naast een
beste vriendin zitten die slachtoffer kan worden van deze gewelddadige
procedure”, zei ze tegen de Amerikaanse publieke radiozender NPR. “Als er een
neus of een oor zou worden afgesneden – iets wat iedereen kan zien – zou
er een andere reactie zijn. We kunnen dit niet blijven
verbergen.”

Tussen 2000 en 2013 groeide het aantal inwoners van de VS
dat geboren is in Afrika van 881.000 tot 1,8 miljoen. Drie landen, Egypte,
Ethiopië en Somalië, waren in 2013 in de VS goed voor 55 procent van alle
risicogevallen.