Het Europees Parlement heeft zijn goedkeuring over het sixpack wetsvoorstellen over economische governance nog maar eens uitgesteld tot de start van het nieuwe werkjaar. Al maandenlang strijden de Europese vakbonden tegen het neoliberale coördinatieplan dat stilaan vorm krijgt in Europa. 

Het ACV is altijd al voorstander van een gecoördineerd economisch en sociaal bestuur geweest. De nood is hoger dan ooit. Maar waar we vandaag mee worden geconfronteerd, komt zelfs niet in de buurt van een sociaal Europa. 

De inzet is groot

De regels inzake beperking van de overheidstekorten- en schulden zullen met het sixpack immers veel strikter worden toegepast dan vroeger. Het beheer van de uitgaven krijgt een expliciete prioriteit. Met snelle en oplopende sancties als de lidstaat niet respecteert wat hem is opgelegd. We maken ons zorgen over de financiering van de sociale zekerheid, van de overheidsdiensten en de noodzakelijke overheidsinvesteringen in de toekomst, zoals de investeringen die de staten moeten maken om hun engagementen te verwezenlijken om de dreigende klimaatwijzigingen af te wenden.

We zijn ook beducht voor het mechanisme waarmee de regeringen van de eurozone, op voorstel van de Commissie,  zich zouden kunnen inmengen met de loonvorming in een lidstaat, op straffe van sancties als de lidstaat hier geen gevolg aan geeft. Onaanvaardbaar! Want een totale beknotting van de vrijheid van de sociale partners om collectieve overeenkomsten te onderhandelen, af te sluiten en toe te passen.  Bovendien is dit een inbreuk op het Verdrag van Lissabon waarin staat dat de lonen niet onder de bevoegdheid van de Unie vallen. Overigens zouden enkel de landen waar de lonen te snel evolueren, geviseerd worden.  En dus niet Duitsland, dat met zijn loonmatigingsbeleid al jaren de Europese vraag in de kiem smoort…

En hoe ziet de balans er vandaag uit? 

Sinds mei liggen de teksten weer op de onderhandelingstafel van het Parlement, de staatshoofden en de regeringsleiders binnen de Raad en de Commissie.  En samen met de progressieve parlementsleden van het Europees Parlement, die onze bezorgdheid delen en onze standpunten verdedigen, moeten we de realiteit onder ogen zien:  de Europese bevolking heeft (weliswaar hebben velen zich onthouden!) een hoofdzakelijk rechts Europees Parlement gekozen. Voor links is het met overwegend rechtse staatshoofden en regeringsleiders, en dus een rechtse Commissie, vechten tegen de bierkaai . 

In de onderhandelingsfase tussen de verschillende politieke groepen in het Europees Parlement werden wel degelijk enkele elementen opgenomen, maar ze werden sterk afgezwakt of geschrapt of er werd gedreigd om te schrappen tijdens de onderhandelingsprocedures met de Raad en de Commissie. Bovendien wijzen wij het voorstel van de rechtse meerderheid van het Parlement stellig af, namelijk de verruiming van een stemprocedure waardoor de lidstaten bijna geen protest meer kunnen aantekenen tegen de beslissingen van de Commissie, zelf gedomineerd door ECOFIN, de organisatie waarin alle ministers van Financiën zetelen.

Dankzij de actieve samenwerking met het EVV zijn we erin geslaagd om een clausule te integreren die de vrijheid van collectieve onderhandeling voorstaat, wat een goede zaak is. We zijn er echter niet in geslaagd om de lonen uit dit  nieuwe supervisie- en sanctiemechanisme te halen. Het principe om eveneens de lonen te bestraffen die te traag evolueren (de “symmetrie”) is behoorlijk afgezwakt en riskeert te worden geschrapt onder  druk van Duitsland, bijgestaan door Frankrijk na een deal die ze gesloten hebben. Het behoud van de essentiële uitgaven en overheidsinvesteringen is sinds lang in de vergeethoek beland.

Er blijven nog twee twistappels over tussen het Parlement en de Raad waardoor het moeilijk is om een akkoord te bereiken: de uitbreiding van de stemming met omgekeerde gekwalificeerde meerderheid (deze procedure maakt het moeilijk om tegen de beslissingen van de Commissie in te gaan en wordt hardnekkig verdedigd door de rechtervleugel van het Parlement); en de schrapping van het principe van de symmetrie van de indicatoren (ook de verzwakte vorm), een kwestie die vooral door de linkervleugel van het parlement wordt geëist. Dat laatste punt werd echter van tafel geveegd door Duitsland.   

Aangezien we geen amendementen meer kunnen indienen, zullen we ons, met de weinige speelruimte die er nog is, in de komende weken vooral concentreren op het verdedigen van de symmetrie en het verwerpen van de uitbreiding van de nieuwe stemprocedure.  Uiteindelijk willen we de onaanvaardbare teksten gewoonweg radicaal verwerpen.  

Samen met het EVV slaan we de handen in mekaar en zullen we mobiliseren voor een ander Europees beleid dat beantwoordt aan de verwachtingen van de loontrekkenden in Europa. We zijn trouwens reeds uit de startblokken geschoten voor de voorbereidingen van de Euromanifestatie in Warschau op 17 september.

Claude Rolin
Algemeen secretaris ACV