“In België graaft men enkel die sites op die bedreigd worden door bouwprojecten”, vertelt Johan Veeckmans hoofd van de Dienst Archeologie en Monumentenzorg Antwerpen.

“In de Belgische bodem vind je nog heel wat materiaal. Wanneer je een put van enige diepte graaft, heb je zo goed als altijd kans om ‘archeologische vondsten’ tegen te komen. Het is voor de artefacten vaak beter om ze in de grond te laten zitten, omdat wij momenteel nog niet over genoeg technische kennis beschikken om ze te bewaren. Het zou zonde zijn om voorwerpen nodeloos op te graven om ze daarna te laten wegrotten, gewoonweg omdat wij niet weten hoe ze te conserveren. Hoeveel er nog onder de grond ligt? Ontzettend veel, maar ook wij hebben geen glazen bol, we kunnen enkel schatten en hopen dat we wat archeologisch waardevols vinden wanneer we aan een project beginnen.”

Potscherven

Archeologie in België is natuurlijk niet te vergelijken met die in Peru, Egypte of Turkije (waar Sagalassos ligt). Waar de projecten in deze landen vaak omvangrijk en belangrijk zijn, vinden wij hier in Vlaanderen dikwijls enkel potscherven. De opgegraven artefacten worden per stad of district verzameld in een depot. Wanneer de voorwerpen presentabel of belangrijk genoeg zijn, worden zij tentoongesteld aan het grote publiek.

Toch staat archeologie vaak in een slecht daglicht. “Wanneer er opgravingen gedaan worden, moet de eigenaar van de grond opdraaien voor alle kosten. In de media tovert men maar al te graag met astronomische cijfers terwijl wij hier in Antwerpen bijvoorbeeld nog nooit te maken hebben gehad met zulke grote dossiers.”

“Het is normaal dat de eigenaar van de grond zich eens in de haren krabt wanneer er archeologen komen aanzetten om onderzoek uit te voeren en zich afvraagt waarom hij nu in godsnaam moet opdraaien voor de kosten. Waarom kan de Vlaamse overheid de rekening niet voor zich nemen? Archeologie is namelijk iets wat de hele gemeenschap aanbelangt.”

“Gelukkig buigt minister van Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois (N-VA) zich over een nieuwe manier om deze opgravingen te financieren. Het is en blijft alleen nog de vraag hoe en vooral of dit gaat werken.”

Verdrag van Malta

Is er nog toekomst voor de archeologie? Veeckmans gelooft van wel. “Archeologie is momenteel aan het boomen. Dankzij het verdrag van Malta moet de Vlaamse overheid ervoor zorgen dat bij elk bouwproject een ploeg archeologen aan te pas komt, ook al is het maar om te bekijken wat er al dan niet onder de grond zit.”

“Er zijn zelden zoveel archeologen aan het werk geweest, ook al kan dit in de toekomst kantelen. De dienst archeologie van Antwerpen werkt momenteel samen met andere diensten zoals stedenbouw zodat wij kunnen anticiperen op grote projecten.”

Mochten er besparingen komen, houdt Veeckmans zijn hart echter wel vast, want het zijn vaak de culturele projecten die als eerste sneuvelen.

© 2011 – StampMedia