De regering De Croo is gestart met de begrotingsbesprekingen. Maar in de media zijn ze al een tijdje bezig. Wat niet ontbreekt in de communicatie is het woordje “inspanning”. De coronacrisis hakte er diep in, en dat moet rechtgezet worden. Daarbovenop kwamen nog eens de overstromingen in Wallonië en moet er ook geïnvesteerd worden om de klimaatdoelstellingen te halen. Het zal dus zowel gaan over investeringen als over besparingen.

Gezien de ideologische verschillen in deze regering is dit een moeilijke evenwichtsoefening. Dat merken we nu al aan de uitspraken van ministers over waar en over hoeveel geld er kan geïnvesteerd en bespaard worden. Voor de liberalen is het duidelijk; van nieuwe inkomsten via hogere belastingen kan geen sprake zijn. Zo hebben ze zich hebben verzet tegen het voorstel van de Groenen om het fiscale voordeel af te schaffen van wie een lening aangaat voor een tweede woning. De sociaaldemocraten eisen van hun kant dan weer meer investeringen om uit de crisis te geraken. Daarnaast stelt de PS voor om een solidariteitsfonds van 1,2 miljard op te richten om de overstromingsschade aan de cruciale infrastructuur in Wallonië te herstellen.[1]

Het tekort van alle overheden samen wordt volgend jaar geraamd op 21,2 miljard euro. In het regeerakkoord is overeengekomen dat de regering ieder jaar het tekort verkleint met minimaal 0,2 procent van het bbp – vandaag komt dat overeen met zo’n 1 miljard euro. Een grotere inspanning is mogelijk als de economische groei dat toelaat. En aangezien dit vandaag zo is, kan er volgens de liberalen zelfs 3 miljard worden bespaard.[2] Wat voor hen wil zeggen: de overheid en de welvaartstaat verder ontmantelen.

En wat vindt de minister van Financiën ervan? “Anderzijds is 3 miljard enorm en dan spreek je nog niet over nieuw beleid en investeringen. Je moet dat geld ook vinden, hé, dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Je kan niet blijven besparen op de overheid”, aldus minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V)[3]

Er is wel geld te vinden

Dat je vandaag nog kan zeggen als minister van Financiën ‘dat het gemakkelijker gezegd is dan gedaan om het geld te vinden’, berust op weinig ernst. Hoelang pleiten sociale organisaties en de vakbonden al niet voor de invoering van een vermogensbelasting? Zelfs econoom en liberaal Paul De Grauwe pleitte in een opiniestuk in de krant De Morgen voor een vermogensbelasting op de 5 procent rijkste families.[4] Zijn voorstel zou 10 miljard euro opleveren. Ook is voor de wereldbefaamde econoom Thomas Piketty de coronacrisis hét uitgelezen moment om werk te maken van een vermogensbelasting in ons land. Niet alleen om de schulden die overheden na de coronacrisis meetorsen te verkleinen, maar ook om de ongelijkheid terug te dringen.[5] Om een vermogensbelasting in te voeren, kan de regering alvast ook rekenen op de volle steun van de bevolking. Uit eerdere peilingen blijkt dat 70 tot 85 procent van de Belgen voorstander is van een vermogensbelasting, en een zeer recente peiling bevestigt dat.[6]

Om je nu een idee te geven hoeveel een vermogensbelasting kan opbrengen, concentreren we ons enkel op de 1 procent rijkste gezinnen van ons land. Dat zijn er 46.926. Samen bezitten ze een vermogen van 492,88 miljard euro. We nemen hiervoor de formule uit het tot nog toe enige wetsvoorstel over de invoering van een vermogensbelasting, ingediend door de PVDA. De formule omvat drie aanslagvoeten. 1 procent boven 1 miljoen euro, 2 procent boven 2 miljoen euro, 3 procent voor al wat boven 3 miljoen euro ligt. Die percentages worden toegepast op het netto vermogen.[7] Met deze formule wordt slechts 2 tot 3 procent van de gezinnen getroffen. 97 procent van de bevolking wordt ongemoeid gelaten. Het gaat dus in totaal maar over een heel kleine minderheid van de bevolking.

Hoe wordt het netto vermogen bepaald? Alles wat een gezin bezit, wordt opgeteld. Dat zijn: de onroerende goederen (gebouwen, gronden, ondernemingen), de roerende goederen (voertuigen, diamanten en kunstwerken), de financiële goederen (bankrekeningen, cash geld, aandelen en obligaties). Daar worden de schulden van afgetrokken. De uitkomst geeft het netto vermogen. Vervolgens voorziet de formule in het wetsvoorstel van de PVDA twee vrijstellingen: een bedrag van maximum 500.000 euro voor het woonhuis dat het gezin betrekt, alsook maximum 500.000 euro voor de activa die worden gebruikt voor het beroep. Na aftrek van de schulden en de belastingvrije sommen wordt op het overige vermogen het overeenstemmende percentage van de vermogensbelasting toegepast.

Als we op het vermogen van de 1 procent rijkste gezinnen de principes toepassen van de vermogensbelasting die de PVDA voorstelt, dan komen we aan 9 miljard euro extra inkomsten voor de overheid.[8] En wat stond er alweer in het regeerakkoord? Er was overeengekomen dat de regering ieder jaar het tekort verkleint met minimaal 0,2 procent van het bbp. Vandaag komt dat overeen met zo’n 1 miljard euro. We vonden 9 miljard bij diegenen die daar weinig hinder zullen van ondervinden.

Bronnen:

[1] De Standaard, 20/09/2021, P.1

[2] Het Nieuwsblad,17/09/2021, P.8

[3] Het Laatste Nieuws,17/09/2021, P.2

[4] De Morgen, 09/06/2020, P.2

[5] De Tijd, 10/02/2021, P.7

[6] Mythes doorprikt: ‘Een vermogensbelasting is onmogelijk’ — Denktank Minerva

[7] Wetsvoorstel tot instelling van een miljonairstaks, DOC 55 0397/001, ingediend door de heer Marco Van Hees c.s.

[8] Berekening op basis van de cijfers uit het wetsvoorstel tot invoering van een solidaire coronataks op multimiljonairs, DOC 55 1169/001, ingediend door de heer Marco Van Hees c.s. P.4-5

Bron: Images Money, Flickr / CC BY 2.0