Essentiële zaken worden al te vaak netjes verzwegen of worden minstens niet aan de grote klok gehangen. Dat was het geval voor het bericht van 3 februari met de boodschap dat de bedrijven afgelopen jaar recordwinsten hebben geboekt. De laatste zeven jaar zijn de brutowinsten namelijk gestegen van 39,3 procent naar 45,3 procent.
Het bericht stond te lezen in De Tijd, een zakenkrant, die niet bedoeld is voor het grote publiek. Niet toevallig, want het bericht is noch min noch meer explosief.
Volgens De Tijd kunnen stijgende winstmarges erop wijzen dat we “onnodig veel betalen voor onze producten en diensten”. Voor een goede verstaander: we betalen steeds meer (lees teveel) voor heel wat producten en diensten. De hogere winsten zijn het gevolg van die hogere prijzen, en die vreten op hun beurt onze koopkracht aan.
Groeiende winsten zijn het spiegelbeeld van het krimpend loonaandeel van de werkende bevolking.
Ten tweede zijn groeiende winsten volgens de krant het spiegelbeeld van het krimpend loonaandeel van de werkende bevolking. De laatste zeven jaar is dat aandeel gezakt van 51,2 procent naar 48,1 procent. Dat komt neer op een transfer van 14 miljard euro van de werkende bevolking naar de aandeelhouders en bedrijfsleiders, of een jaarlijks verlies van 2750 euro per gezin. In vergelijking met de jaren 90 is dat verlies bovendien nog veel groter.
Hogere winsten betekenen in principe ook dat er meer ruimte vrijkomt voor loonsverhoging. Maar die loonsverhoging is gebetonneerd op 0,4 procent, terwijl de laatste zeven jaar de winsten met 4 procentpunten omhoog gegaan zijn, of tienmaal zoveel als wat de lonen mogen stijgen.
Vanuit de rechterzijde en de federale regering (inclusief groenen en sociaaldemocraten) wordt de loonnorm hardnekkig verdedigd met het argument dat onze loonkosten niet sneller mogen stijgen dan in de buurlanden. Maar het is nu juist opvallend dat de Belgische winstmarges precies in vergelijking met de buurlanden veel sneller stijgen.
Je kan je afvragen waarom er enkel een loonnorm is en geen winstnorm. Waarom mogen winsten ongeremd blijven stijgen, maar lonen niet?
In vergelijking met Nederland stijgen onze winstmarges drie procentpunten sneller en in vergelijking met Duitsland zelfs vijf procentpunten. Onze brutowinsten liggen ook bijna 10 procentpunten hoger dan die van Frankrijk.
Er is dus geen enkel argument voor de huidige blokkering van de loonnorm. Integendeel, de ruime winststijging zou de aanleiding moeten zijn voor een forse loonsverhoging, zonder dat dit onze concurrentiepositie in gevaar brengt.
Je kan je afvragen waarom er enkel een loonnorm is en geen winstnorm. Waarom mogen winsten ongeremd blijven stijgen, maar lonen niet? Het is hoog tijd dat de werkende bevolking en de vakbonden eisen waar ze recht op hebben.
Je kan je ook afvragen waarom deze essentiële informatie geen voorpaginanieuws is. Het antwoord moet je eigenlijk niet zo ver zoeken. Onze media zijn in handen van mensen die behoren tot de toplaag van rijken die profiteren van deze stijgende winsten en er ook alle belang bij hebben om dat zo te houden. Dus, graag niet teveel heisa, sst.
