Vorige dinsdag hebben we als ACV, samen met de andere vakbonden, vrij scherp gereageerd op de formateursnota van Di Rupo. De scherpte verraste vriend en vijand, en veroorzaakte bijgevolg een klein schokgolfje. Prima. Want dat was ook de bedoeling. Om vier redenen.
Eén, in de nota-Di Rupo zitten uiteraard ook positieve punten. Het zou maar erg zijn. En je kan er niet omheen dat de formateur verder dan verwacht zijn nek uitsteekt op fiscaal vlak, met onder meer de belasting op speculatieve meerwaarden, een crisisbelasting op grote vermogens, de verhoging van de roerende voorheffing, de verhoogde beurstaks, alsook de beperking van de notionele investeringsaftrek.
Na de eerste gematigd positieve reacties van werkgeverskant, zagen we al onmiddellijk hoe vanuit de patronale en financiële wereld het verzet op gang kwam om die fiscale voorstellen stuk voor stuk neer te bliksemen. Om dan uiteindelijk vooral de pijnlijke maatregelen voor de werknemers en de uitkeringsgerechtigden over te houden? Dat hebben we bij vroegere saneringsprogramma’s nog gezien.
Twee, diezelfde tegenstanders van nieuwe inkomsten, vinden dat Di Rupo niet diep genoeg snijdt. Die zitten elkaar te overtuigen dat Di Rupo de heilige huisjes (de taboes van de vakbonden) overeind houdt. En trachten een sfeertje te scheppen dat op het vlak van de sociale bescherming maar wat wordt gemorreld in de marge.
Nochtans gaat het om een opeenstapeling van bijzonder pijnlijke maatregelen op het gebied van werkloosheid, tijdkrediet, loopbaanonderbreking, brugpensioen, vervroegde pensioenen en pensioen. Met als meest pijnlijke maatregel ongetwijfeld de veroordeling van de langdurig werklozen tot de bedelstaf (zie verder).
Drie, we moeten komen tot een geloofwaardiger werkgelegenheidsbeleid. Di Rupo hoopt 250 000 banen te scheppen tegen 2015. Maar wat je vooral leest, is dat hij de vraag naar banen wil verhogen. Zonder enig perspectief dat daar navenant ook bijkomende, kwaliteitsvolle aanbiedingen tegenover staan. Voor jong en voor oud.
Vier, het is ergerlijk te horen hoe vandaag over werknemers en sociale uitkeringstrekkers wordt gepraat. Jongeren die er de kantjes aflopen. Werklozen die in een hangmat liggen. Werknemers die alleen maar snakken naar verlof, nu weer via een verlengd ouderschapsverlof. Ouderen die er alleen maar op uit zijn de jonge generaties op te zadelen met de kost van hun voorrechten.
Enige empathie voor de moeilijkheden waarmee al die groepen kampen, zou welkom zijn. Ook dat hebben we tot uitdrukking willen brengen.
380 000 minder armen?
Dit soort inlevingsvermogen zou vooral bijzonder welkom zijn als het gaat om de langdurig werklozen. ’t Is al een stap vooruit, wordt gesteld, dat Di Rupo eindelijk wil weten van meer degressiviteit in de werkloosheidsverzekering, met nog slechts een minimumuitkering na een (beperktere) tweede periode.
Al zou het volgens diezelfden wat verder mogen gaan, liefst van al door de uitkering na verloop van tijd te stoppen. Heeft iemand er al eens bij stilgestaan wat werkloosheid doet bij een jongere? Bij een oudere? Van dag tot dag de deur tegen de neus krijgen als men aanklopt bij bedrijven? Heeft iemand zich al eens gerealiseerd wat het betekent te moeten rondkomen met een minimumwerkloosheidsuitkering?
Staat iemand er bij stil hoe onrechtvaardig het door werklozen wordt aangevoeld dat ze ‘beticht’ worden van langdurige werkloosheid, na een financiële crisis, veroorzaakt door de hoogmoed en de hebzucht op de financiële markten?
En heeft iemand zich ook al eens de vraag gesteld hoe we die inlevering voor de langdurig werklozen combineren met het nieuwe Belgische streefdoel, zoals vervat in het Belgische hervormingsprogramma voor Europa 2020, om het aantal mensen met risico op armoede of uitsluiting te verminderen met 380 000?
Het minimum voor een werkloze alleenstaande bedraagt vandaag 881 euro per maand. Voor een werkloos gezinshoofd spreken we over 1048 euro. Daar komt 2% bij op 1 september, dankzij het ontwerp van interprofessioneel akkoord. Dat wordt dus 899 euro per maand voor een alleenstaande en 1069 euro per maand voor een gezinshoofd.
Welnu, dat blijft voor alleenstaanden nog altijd 8% beneden de (geactualiseerde) Europese armoedenorm. Voor gezinshoofden (met partner) maar eventjes 27%. Is het dan niet meer dan normaal dat we als vakbonden de kritiek opperen dat we de langdurig werklozen door de nieuwe degressiviteit in de armoede storten? En dat België zo verzaakt aan zijn engagement tegenover Europa om de armoede en uitsluiting terug te dringen?
Zomerblog
Dit is maar een van de kritieken op de nota-Di Rupo. Met evenveel scherpte zullen we trouwens allerlei andere pistes die circuleren onder de loep nemen.
Dat beogen we via deze blog, als overbrugging naar het nieuwe syndicale werkjaar. In het verlengde van de ‘zomerblog’ die we vorig jaar verzorgden. Bij wijze van tegengif. See you soon.
Luc Cortebeeck – voorzitter ACV
