“Ik wou tonen hoe ondanks een tragedie menselijke kracht en energie overeind blijven,” zegt Benh Zeitlin, “daarom wou ik de epische textuur van een lied, van een hymne, weergeven. ‘Beasts of the Southern Wild’ speelt in het hoofd van een jong meisje en in haar verbeelding beleeft ze een gigantisch avontuur”. Larger than life met uitvergrote emoties. Zeitlin tovert in zijn langspeeldebuut de overlevingsstrijd van een vader en zijn dochter in een overstroomd Louisiana om in een oorsprongsverhaal met apocalyptische inslag. Zowel mens als natuur worstelen met de dood terwijl een kind smacht naar liefde en vlucht in een fantasiewereld waar ‘beesten’ haar een reddingsboei aanreiken.

Voor dit verhaal over leven, dood en gemeenschap baseerde Zeitlin zich op een toneelstuk van Lucy Alibar (Juicy And Delicious) over een zesjarig meisje dat samen met haar vader leeft in een wankele, afgelegen hut in het denkbeeldige Bathtub, een moerasgebied in Louisiana. Het meisje luistert naar een hondennaam, Hushpuppy, en haar vader Wink camoufleert een hartziekte met een knorrige ingesteldheid. Hun bestaan is hard. De in elkaar geknutselde hut wordt bedreigd door overstromingen veroorzaakt door stormen en smeltende poolkappen. En wanneer “Feedin’ time” weerklinkt eten ze zowat alles wat op een geïmproviseerde barbecue kan geworpen worden: halve kippen, hele krabben, rauwe garnalen. Daarbij moet Hushpuppy van Wink vooral haar instincten volgen. Dus niet eten met mes en vork, maar met blote handen. Moraal van het verhaal: overleven is belangrijker dan beschaving, de Badkuip-bewoners zijn natuurlijke wezens, net zoals de andere dieren die in het moeras overleven ondanks de ravages aangericht door mens en natuur. Het levert memorabele beelden op van Hushpuppy die met haar mond een krab openbreekt, het krabvlees opeet en haar spieren balt in triomf. Yes, she can!

Het avontuur van Hushpuppy, haar coming of age ‘onder druk’ (wegvallen van vaderlijke bescherming, afwezigheid van een moederfiguur), is losjes gestructureerd rond realistische (op orkaan Katrina geïnspireerde) plot points: de aankondiging van een gigantische storm, de dagelijkse overlevingsstrijd van de geïsoleerde gemeenschap en het opduiken van de overheid die hen wil evacueren. Maar het universum is fantastisch en de sfeer haast surrealistisch: uitbundige levensdrang, extreme armoede en irrationele gevoelens zorgen voor een onwerkelijke parallelle wereld. Een wereld waarin Hushpuppy luistert naar de elementen (water, aarde, vuur, wind) die haar dichter bij haar verdwenen moeder brengen. Een wereld waar apocalyptische gebeurtenissen een transitie voorbereiden. Een overgang aangekondigd door het opduiken van aurochs, mythologische bizons die door een ramp uit hun eeuwenlange slaap worden gewekt.

Terwijl de wereld zijn ondergang tegemoet snelt moet Hushpuppy het stellen met tough love. Wink voedt haar op daar haar letterlijk en figuurlijk trappen tegen haar achterste te geven. Niemand knuffelt haar, slechts twee maal in haar leven werd Hushpuppy door iemand in de armen genomen. Door haar vader bij haar geboorte en door een prostitué die weet hoe hard het bestaan is. Warmte, zo leert Hushpuppy, is iets dat je moet geven en dat je niet zomaar krijgt. Door haar warmte te verspreiden zaait ze de kiemen voor een warmere, meer hoopvolle samenleving. Ook al lijkt de Apocalyps onvermijdelijk. ‘Beasts of the Southern Wild’ is pessimistisch én optimistisch. De beschaving mag dan naar de haaien gaan, een wilde samenleving kan voor een hergeboorte zorgen. Een herstart. Reboot.

Levendig, magisch, realistisch: het met non-acteurs in de hoofdrollen onafhankelijk gemaakte ‘Beasts of the Southern Wild’ dompelt ons op unieke wijze onder in een ruwe en wonderlijke wereld van water en moerasgrond bevolkt door wilde, instinctieve wezens. Mensen met een tegenstrijdige houding tegenover de Apocalyps. Enerzijds reageren ze gefrustreerd wanneer ze gedwongen worden hun huizen in het moeras, gemaakt van golfplaat of stukken auto, te verlaten. Anderzijds verwelkomen ze de storm en het water, natuurelementen die de beschaving (en de gezagsdragers) door elkaar schudden. Het is de rationele wereld die afgestraft wordt door de irrationele wereld, de wereld van de zintuigen. Hushpuppy’s fantasie maakt haar leefwereld magisch terwijl ze zintuiglijk contact zoekt met de natuur. In haar verbeelding is Hushpuppy een organisch deel van de wereld rondom haar. Reeds in de eerste beelden wil ze het leven voelen door dieren tegen haar oor te houden. Hun hartslag ritmeert haar leven, haar energie voedt hun stervende wereld. Logisch dat ook de andere Badkuipers het door de overheid gecontroleerd opvangcentrum ontvluchten om terug te keren naar hun ‘bedreigde’ woningen. Het wonder van de natuur is geruststellender dan de ‘beschermende’ muren en uniformen van de mensheid.

Benh Zeitlin combineert het vermogen de wereld te bekijken via kinderogen met de gave ernstige motieven door een luchtig verteld verhaal te weven. Zo serveert hij ons wonderlijke spirituele cinema in de traditie van Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives en The Tree of Life, metafysische meesterwerken die opvallen door hun cinematografische grandeur. Geen enkele film zag er dit jaar wilder en gedurfder uit dan ‘Beasts of the Southern Wild’, geen enkele was humaner of meer magisch.