De regionale netwerken armoedebestrijding verenigd in het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) juichen toe dat de federale regering in de begroting 2022 een prioriteit maakt van de strijd tegen energiearmoede. Het betaalbaar houden van de energiefactuur voor kwetsbare gezinnen door de uitbreiding van het sociaal tarief te verlengen en door de toekenning van de energiecheque is een goede beslissing in de huidige context van immens stijgende aardgasprijzen. Deze maatregelen zijn broodnodig om mensen met een laag inkomen de winter menswaardig te laten doorkomen. Om mensen in armoede na de gezondheids- en sociaal-economische crisis van het voorbije anderhalf jaar opnieuw een perspectief te geven zijn echter meer structurele, langetermijn maatregelen. We willen dus een lans breken voor het duurzaam verankeren van het sociaal energietarief én de uitbreiding van de groep kwetsbare gezinnen op basis van de inkomensgrens.
Het sociaal tarief werd dit jaar uitgebreid naar iedereen met een verhoogde tegemoetkoming om de sociaal-economische gevolgen van de covid-crisis op te vangen. De federale regering besliste om deze maatregel die nu loopt tot 31 december met 3 maanden te verlengen tot eind maart 2022 waardoor 1 miljoen gezinnen (crf. 2 miljoen mensen) langer beschermd zullen worden gedurende de wintermaanden. “Het feit dat voorrang wordt gegeven aan het betaalbaar houden van de energiefactuur voor mensen in armoede is een rechtvaardige beslissing”, zegt Caroline Van der Hoeven, coördinator van het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding. “Ongeveer 1 op 5 Belgen heeft moeite om de energiefactuur te betalen. Achter dit cijfer gaat een zeer harde realiteit schuil van mensen die zonder extra steun niet in hun basisbehoeften kunnen voorzien, zichzelf niet of onvoldoende kunnen verwarmen en letterlijk in het donker zitten”, aldus Van der Hoeven.
Het verlengen van het sociaal tarief en de energiecheque bieden echter enkel een oplossing op korte termijn. “We weten dat deze periode te kort zal zijn voor een grote groep kwetsbare gezinnen om een structurele oplossing te vinden om hierna hun energiefactuur te kunnen blijven betalen, zeker met de coronacrisis die nog steeds zwaar op mensen in armoede weegt én de stijgende energieprijzen. Daarom roept BAPN op om de uitbreiding van het sociaal tarief voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming structureel te verankeren”.
Het tegengaan van energiearmoede is bovendien ook maar een deel van het verhaal om mensen in armoede opnieuw een echt perspectief te kunnen geven. Mensen met een laag inkomen werden het hardst getroffen door de covid-crisis. De grootste oversterfte was bij mensen in armoede, werknemers in precaire jobs waren het minst goed beschermd door de sociale zekerheid, door de grote stijging van de uitgaven voor basisgoederen (voeding, elektriciteit, gas, …) raakten vooral zij in de problemen om hun facturen en huur te betalen. De overstromingen in juli, hebben deze situatie voor een grote kwetsbare groep nog verder verergerd.Vooral mensen in armoede werden getroffen omdat zij in de minder goedgelegen (overstroombare) gebieden aan de Vesder wonen. Ze verloren hun woonst en hun bezittingen en velen zijn niet of onvoldoende verzekerd omdat hun inkomen dat niet toelaat.
Er is een pakket aan maatregelen op verschillende vlakken nodig om na deze crisissen mensen in armoede ook een kans op herstel te geven. “Eén cruciale maatregel waar al jarenlang een brede consensus rond is, is het zo snel mogelijk optrekken van de laagste inkomens tot boven de Europese armoedegrens” besluit Van der Hoeven. Zonder een waardig inkomen is het immers bijna niet mogelijk om te overleven, laat staan dat het mensen toelaat om uit het dal van de crisis te kruipen of zich te beschermen tegen grote maatschappelijke veranderingen, zoals bijvoorbeeld de klimaatcrisis en de digitalisering. BAPN betreurt daarom dat er in het huidig begrotingsakkoord geen extra budget voorzien wordt om de laagste uitkeringen effectief op te trekken aan de Europese armoedegrens. “Wij roepen de federale regering op om alsnog de nodige inspanning te leveren om voor iedereen een menswaardig inkomen te garanderen”.
