“Een blauwe helm dragen is een kwestie van nationale trots”, zegt kolonel Ashraf van het Bengalese leger. Hij is net terug uit een vredesmissie in Ivoorkust en doceert nu vredeshandhaving aan soldaten uit de hele wereld.
Mensen als kolonel Ashraf spelen een belangrijke rol in de internationale vredesoperaties. Zijn land, Bangladesh, is met 10.000 soldaten en agenten immers de grootste leverancier van blauwhelmen. En in een tijd van nieuwe conflicten is het hard nodig dat nieuwe vredessoldaten worden getraind aan het Bangladesh Institute of Peace Support Operation Training in Rajendrapur, op 35 kilometer van de hoofdstad Dhaka. Hier leren de Bengalese soldaten vaardigheden en vreemde talen, vooral Frans, want de meeste soldaten zijn gestationeerd in de Democratische Republiek Congo en andere franstalige Afrikaanse landen.
Soft power
Bangladesh is geen grootmacht op militair gebied, maar heeft wel een leger van 300.000 manschappen in een arm en dichtbevolkt land. “Onze bijdrage aan vredesmissies is cruciaal”, zegt brigadier-generaal Anissuzaman Bhuyan, hoofd van het instituut. “Het is een manier voor Bangladesh om soft power uit te oefenen. Het is een manier om harten en hoofden te winnen.” Het draagt bij aan het imago van het land en geeft het land onderhandelingsruimte om sleutelposities in internationale organisaties te krijgen.
In Sierra Leone is het Bengalees een officiële taal geworden, nadat Bengalese blauwhelmen tijdens de burgeroorlog een weg van 50 kilometer aanlegden.
Het instituut geeft een waarnemerstraining van drie weken, waarvan twee weken online, voor de theorie. Sinds 1999 hebben meer dan 1200 studenten uit 26 landen de training gevolgd. Op het terrein zijn nepcontroleposten ingericht door burgers die opstandelingen of boze demonstranten spelen. Ze dragen echte wapens en schieten met losse flodders. Er zijn zelfs kindsoldaten met houten geweren.
“We bereiden ze voor op echte situaties, want het is gevaarlijk werk”, zegt de trainer, luitenant kolonel Mustafiz. In vijftig jaar tijd zijn drieduizend soldaten omgekomen tijdens VN-operaties. “VN-soldaten zijn steeds meer een doelwit voor rebellengroepen geworden.”
Het is heel paradoxaal. Want terwijl het leger internationaal wordt geprezen om het werk dat wordt verzet, valt er in het binnenland heel veel op aan te merken. Volgens de inheemse bevolking in de Chittagong heuvels hebben soldaten 2500 vrouwen verkracht in het conflict dat twee decennia heeft geduurd. Er is ook sprake van verdwijningen.
Lucratief
Maar het is erg lucratief om mee te doen met VN-operaties. Cijfers zijn niet openbaar, maar het maandloon van een blauwhelm wordt geschat op 1000 dollar (800 euro) per maand, elk geval veel meer dan het maandloon van 144 euro in Bangladesh zelf. Het land heeft in de afgelopen drie jaar misschien wel 1 miljard dollar (800 miljoen euro) aan buitenlandse deviezen verdiend, in de vorm van overboekingen van soldaten.
Bovendien houdt het – en dat is van belang in een land met een geschiedenis van staatsgrepen – jonge mannen bezig. Volgens deskundigen is de lust van het leger om de macht te grijpen een stuk minder sinds het deelneemt aan vredesmissies.
Wel steunde het leger in 2007 nog een interimregering van technocraten die het geweld tussen de twee belangrijkste rivaliserende partijen wilden stoppen. Uiteindelijk zijn de Bengalezen zo goed in vredeshandhaving omdat ze het in hun eigen land leren.
