Martin Rama, econoom bij deze instelling, noemt het cijfer schrikbarend. “Maar die 600 miljoen is slechts een deel van het verhaal. In werkelijkheid werken de meeste armen lange dagen, zonder dat ze de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Het is dus niet alleen het aantal banen, maar ook wat mensen doen”, waarschuwt hij.

Bij de lancering van zijn jaarlijkse Wereldontwikkelingsrapport voor 2013, dat dit jaar scherpstelt op werkgelegenheid, zegt de Wereldbank dat ongeveer 200 miljoen mensen in de hele wereld vandaag werkloos zijn. Vooral jongeren zitten in die situatie: een derde van deze werklozen is jonger dan 25 jaar.

Banenstrategie

“Banen zijn de motor van ontwikkeling”, stelt Kaushik Basu, sinds maandag de nieuwe hoofdeconoom van de Wereldbank. In Zuid-Azië groeit de beroepsbevolking met een miljoen mensen per maand, verklaart Basu.

Recente gebeurtenissen, en dan vooral de financiële crisis, dwongen de Wereldbank om zijn standpunt over banen te herzien. Banen scheppen is vandaag het devies wereldwijd. Volgens Basu volstaat groei alleen niet langer om mensen uit de armoede te halen.

“Traditioneel ligt de focus op groei om de levensstandaard op de krikken en de sociale cohesie te verbeteren. Maar de impact van groei op armoedebestrijding verschilt aanzienlijk naargelang het land”, zo staat in het Wereldontwikkelingsrapport.

“Een groeistrategie houdt soms niet genoeg rekening met bijvoorbeeld werkgelegenheid voor vrouwen of de werkloosheid bij jongeren. In dat geval kan een banenstrategie zinvoller zijn”.

Werknemers flexibiliseren

“We hebben ontdekt dat banen niet zomaar een gevolg zijn van groei: ontwikkeling verloopt via banen”, legt Rama uit. “Veel van de zaken die we belangrijk vinden bij ontwikkeling zoals armoedebestrijding, geslachtsgelijkheid, verstedelijking en zelfs conflictbeheersing zijn verwezenlijkt door vergroting van werkgelegenheid”.

Het hangt natuurlijk van lokale omstandigheden af welke banen op dit vlak de beste resultaten behalen. “Het gaat bijvoorbeeld om jobs die steden beter laten functioneren, de economie linken aan wereldmarkten, het milieu beschermen of maatschappelijk engagement bevorderen”, aldus het rapport.

Dat de Wereldbank zijn aandacht verschuift naar werkgelegenheid is een goede zaak, vindt het maatschappelijke middenveld. De kwestie werd in het verleden relatief verwaarloosd in het discours over ontwikkeling. Toch is er ook de vrees dat een grotere focus op het scheppen van banen zal leiden tot minder aandacht voor de werknemers zelf.

“Het is fantastisch dat banen worden voorgesteld als de spil van ontwikkeling”, verklaart Duncan Green, strategisch adviseur voor Oxfam. “Maar het gevaar is dat vervolgens de aandacht naar de werkgevers zal gaan, met als gevolg een iets vriendelijkere doorslag van de Washington Consensus: maak het gemakkelijker om werknemers aan te nemen en te ontslaan, of hen op andere manieren te flexibiliseren”.