Toen Angela Merkel in haar groene jasje van het vliegtuig stapte, stonden al duizenden Grieken te betogen op het Syntagmaplein voor het parlementsgebouw, om te protesteren tegen de besparingsmaatregelen, die 20 procent van de Grieken onder de armoedegrens hebben geduwd en 25 procent werkloos hebben gemaakt.

Voor deze Grieken is Angela Merkel het gezicht van deze politiek. Dat ze hetzelfde groene jasje droeg als toen ze de EK-voetbalwedstrijd Duitsland-Griekenland bijwoonde afgelopen juni, werkte voor sommige Grieken als een rode lap op een stier.

Maar die Grieken kregen de bondskanselier niet te zien: ze werd langs een afgeschermd traject naar het Hilton hotel gebracht in centraal Athene, waar ze een korte stop maakte om 12 zakenlui te ontmoeten. Dan ging het naar het kantoor van premier Samaras (Nea Dimokratia).

Later op de dag ging ze ook nog even op de koffie bij president Papoulias, die haar zegde dat het Griekse volk op zijn tandvlees zit en dat er geen manouvreerruimte meer is voor nog meer besparingen. Angela luisterde, maar gaf geen commentaar.

Balans

Aan het bezoek hing volgens waarnemers een kostenplaatje van 2 miljoen euro. Niet moeilijk als je 7.000 agenten op de been brengt om de veiligheid van de bondskanselier te vrijwaren. En wat kregen de Grieken van Angela Merkel voor in de plaats? Medeleven, gespeeld of niet, en steun aan premier Samaras.

Op zich is dat al merkwaardig, want toen in 2010 een eerste reeks van besparingsmaatregelen moest worden gestemd in het Griekse parlement, om een eerste noodlening te krijgen, stemde Samaras met zijn hele partij tegen. Diegenen die zijn lijn niet volgden, werden uit Nea Dimokratia gezet.

Samaras heeft nu wel toegegeven dat hij toen een fout heeft gemaakt en hij heeft een aantal van de toenmalige dissidenten weer in de rangen gesloten, maar echt betrouwbaar zou je hem toch niet kunnen noemen. Maar Merkel weet wel waarom ze hem politieke steun geeft: behalve Antonis Samaras is er geen enkele politieke leider in Griekenland meer te vinden die bereid is om het huidige besparingsbeleid verder te zetten.

Maar verder dan politieke steun had Merkel niets te bieden voor de Grieken. Duitsland wacht op het rapport van de trojka over de gemaakte vorderingen de voorbije maanden, voor het ook maar enig besluit neemt over Griekenland. Ondertussen begint het IMF zijn fout wel in te zien, en klinkt het dat Griekenland uitstel moet krijgen om de veranderingen door te voeren. Men heeft alles te snel willen opdringen.

Het Vierde Rijk

De media besteedde dinsdag flink wat aandacht aan de nazi-connotaties van de protesten. De hakenkruizen waren overal te zien, mensen brachten de nazigroet, en Duitse vlaggen werden verbrand. Leek dit niet op het bijten van de hand die je voedt?

Maar voor vele Grieken voelt het zeker niet aan of de Duitsers hen financieel helpen. Het geld van de noodlening komt trouwens terecht op een ‘escrow’-rekening (nvdr: een geblokkeerde rekening) en het meeste geld wordt gebruikt om de interesten van vorige leningen af te betalen. Dus die noodlening wordt door de Grieken niet ervaren als een steun.

Vele mensen leven trouwens in een oorlogssituatie. Ze hebben geen geld meer om in hun dagelijkse behoeften te voorzien, ze kunnen hun belastingen niet betalen en ze dreigen hun huizen te verliezen als ze niet betalen.

Er zijn in Griekenland 400.000 gezinnen waar niemand nog een job heeft. Ouders hebben geen geld om hun kinderen te kleden, ze sparen zich het eten uit de mond om te zorgen dat hun kroost niet ondervoed raakt. Dat zijn oorlogstoestanden. Alleen heeft de vijand geen gezicht. Dus plakt men er voor het gemak dan maar het gezicht van de Duitser op en meerbepaald dat van Angela Merkel.

Want het zijn precies de Duitsers die er op aandringen dat er veranderingen in Griekenland moeten komen en dat er nog meer moet worden bespaard. Vaak hoor je dan ook stemmen die zeggen dat Duitsland nu afmaakt wat het tijdens het Derde Rijk niet heeft kunnen doen.

Politiegeweld

Ondanks het betogingsverbod, waarvoor een wet van onder het stof werd gehaald die tijdens het Griekse Kolonelsregime van kracht was, slaagden de betogers er toch in om tot aan het Syntagmaplein samen te komen.Volgens de politie waren er 25.000 mensen komen protesteren in de Griekse hoofdstad. De organisatoren hadden het over 100.000. De waarheid ligt wellicht ergens tussenin.

En het ging er vaak hard aan toe. Premier Samaras had de ordetroepen op het hart gedrukt om minder traangas te gebruiken. In de plaats van traangas zou de Griekse oproerpolitie meer gebruik gaan maken van waterkannonen, die ze overigens cadeau heeft gekregen van Israël.

Dat is echter niet gebeurd. De politie verkoos om hardhandig op te treden. Ook deze beelden zijn de wereld rond gegaan. Een foto die is blijven hangen, is die van een politieagent die een vrouw voor zich uithoudt als menselijk schild om zich te beschermen tegen de regen van stenen die betogers naar hem gooiden.

Minister van Openbare Orde Dendias (Nea Dimokratia) heeft al laten weten dat hij een onderzoek heeft ingesteld naar deze politieagent, maar we kunnen er vrijwel zeker van zijn dat er nooit enig gevolg zal aan worden gegeven. De sociale media doet haar werk voor hem: de politieagent in kwestie heeft het nummer 1.236 op zijn helm, en heeft op de riem, waarmee hij zijn pantservest vastbindt, het woord ‘killer’ staan. Meer is niet nodig om te begrijpen dat dit sujet niet de bedoeling heeft om de Griekse bevolking te beschermen.

In een dergelijk klimaat is het voor vele Grieken heel moeilijk te begrijpen dat de Europese Unie afgelopen vrijdag de Nobelprijs voor de Vrede heeft gekregen. Het klinkt voor hen even absurd als de Griekse minister van Financiën de Nobelprijs voor Economie toe te kennen.

Nieuwe staking en betoging

Aanstaande donderdag is er een nieuwe algemene 24-uren staking voorzien als protest tegen de nieuwe besparingsmaatregelen. Die zijn nog steeds niet finaal. Gisteren bleek dat er alweer, voor de tweede keer, een nieuw gat van 2 miljard is in de begroting, en dat zal moeten worden opgevuld door de nieuwe besparingen.

Het oorspronkelijke bedrag dat moest worden bespaard de komende 2 jaar, was gezet op 11,5 miljard. Daar komen ondertussen dus al 4 miljard bij en het totale bedrag staat ondertussen op 15,5 miljard euro. Het gevaar bestaat dat de hele Griekse maatschappij ontwricht raakt als deze besparingen weer door dezelfde mensen moeten worden gedragen.

De dag van de algemene staking is overigens niet willekeurig gekozen. Op 18 oktober is er namelijk de top van de leiders van de eurozone. En op vrijdag zouden de besparingsmaatregelen, als alles volgens plan verloopt, door het parlement moeten worden geloodst. De Griekse vakbonden proberen op deze manier de druk op de parlementsleden te verhogen. De vraag is maar of ze zullen luisteren naar hun eigen bevolking of naar Angela Merkel.