Beste verkozenen,
Deze week werd de overheidssteun aan de regionale luchthaven van Antwerpen in de kijker gezet: de Vlaamse minister van mobiliteit nam een symbolische vlucht tussen Antwerpen en Brussel. Verontwaardiging troef onder milieuorganisaties en ook wij konden niet langer stil blijven. Als vrijwilligers en bewuste passagiers zet Back on Track zich in voor de terugkeer van de Europese nachttrein, een duurzaam alternatief voor de korte vlucht.
Slecht nieuws uit Europa
In België mag er misschien met de nieuwe lijn Brussel-Wenen een bescheiden eerste stap zijn gemaakt, het blijft ondertussen duidelijk dat heel wat Europese nachtlijnen COVID-19 niet zullen overleven. Zo zullen we binnenkort het Iberisch schiereiland niet meer kunnen doorkruisen per nachttrein. Om economische redenen besloot RENFE maar liefst zes lijnen van haar netwerk een nieuw leven te ontzeggen.
De Spaanse regering koos er echter wel de luchtvaart te helpen en verstrekte een lening van 1 miljard euro aan de luchtvaartmaatschappijen British Airways, Iberia en Vueling. (Bron: Air-journal.fr) We zitten met heel wat stof tot nadenken over beleidskeuzes na COVID-19.
Een unieke kans
De gezondheidscrisis die Europa sinds een paar maanden treft, heeft ons allen aan het denken gezet. Wat moet er anders? Hernemen we ons dagelijks leven volgens business as usual of maken we van het herlanceringsplan gebruik om lang gehoopte verandering te brengen? In elke crisis zit een kans verscholen en voor Back on Track Belgium is deze kans de diversifiëring van onze Europese mobiliteit. Blijven we echt naar Londen of Parijs vliegen met lage kostenmaatschappijen?
Met een Europese ‘Green Deal’ in het vooruitzicht en lidstaten die ijverig hun herlanceringsplannen voor post-COVID-19 op de tekentafel hebben liggen, kunnen we als bewuste passagiers niet stil de resultaten afwachten. Het momentum is er om in te zetten op een slimme slow travel, op duurzame Europese mobiliteit. We hebben een unieke kans voor ons liggen om te herinvesteren in de internationale nachttreinen.
Voor de terugkeer van de internationale nachttrein
Begin dit jaar kregen we een laat Kerstcadeautje. De ÖBB, de Oostenrijkse spoorwegmaatschappij, verlengde haar nachttrein Wenen-Keulen tot in Brussel en bracht België terug in het netwerk van Europese nachttreinen waar we 16 jaar lang uit verdwenen waren. Het internationale treinverkeer kon aan de millenniumwisseling niet meer op tegen de concurrentie van goedkope vliegtickets en busritten. Onze nachttreinen die reizigers ooit tot in Warschau, Moskou, Kopenhagen en Rome brachten verdwenen als sneeuw voor de zon en de liberalisering van de spoorwegsector haalde haar doelen vooropgesteld door de Europese Unie niet.
Toch hebben nachttreinen onontkenbare voordelen ten opzichte van ander internationaal vervoer. Rond het ecologische argument bestaat weinig twijfel: nachttreinen rijden idealiter over trajecten tussen 800 en 1.500 km, genoeg om een nacht te vullen. Heel wat vluchten van lage kostenmaatschappijen vliegen over dezelfde afstanden. Alleen stoot het vliegtuig 14 keer meer CO2 uit per reiziger en per kilometer dan de trein. (Bron: ADEME 2015)
De nachttreinen hebben de mogelijkheid om een divers publiek te bedienen: van comfortabele couchettes voor zakenmensen tot goedkope tickets voor jonge reizigers en compartimenten voor gezinnen. Er zijn geen grote infrastructuurinvesteringen nodig, alleen de wagons zelf en Europa heeft reeds een uitgebouwd netwerk aan intercity spoorlijnen die dienst kunnen doen. Wanneer het op investeringen aankomt is de nachttrein vaak het vergeten broertje van de hogesnelheidstrein, zonder de noodzaak aan de bouw van nieuwe sporen en met betere toegang tot Oost- en Centraal-Europa.
Tenslotte willen we er graag op wijzen dat reizen per nachttrein een ervaring is, méér dan een vervoermiddel alleen. Films zoals “Night Train to Lisbon” en “Transsiberian” herinneren ons aan verre treinreizen en onverwachte ontmoetingen. De nachttrein heeft meer dan honderd jaar een belangrijke rol gespeeld in het versterken van internationale relaties binnen ons continent. Deze manier van reizen is een wezenlijk onderdeel van onze Europese geschiedenis.
Brussel als nachttreinhub van Europa
Dit jaar werd aan de Belgische passagiers getoond dat het kan. Onder impuls van enkele Oostenrijkse Europarlementariërs werd het traject van de NightJet uitgebreid tot in België. Ze zijn echter lang niet de enige bewuste reizigers: Brussel stelt duizenden expats te werk, is strategisch gelegen tussen Londen, Berlijn, Parijs, Amsterdam, … en aangesloten op een dens spoorwegnet.
Brussel heeft alle troeven in handen om een nieuwe nachttreinhub worden, om een voorbeeldrol op te nemen voor duurzame mobiliteit in Europa.
We roepen jullie, verkozenen, daarom graag op om:
1. Er mee voor te zorgen dat reizen per trein steeds de goedkoopste optie is tot 1500 km; Om een eerlijke taks op kerosine en BTW op vliegtickets te steunen in het Europees parlement.
2. Een voortrekkersrol te spelen in samenwerkingen met buurlanden waar er reeds vlotte treinverbindingen mee voorhanden zijn, zoals Nederland.
3. Nachttreinen voorrang te geven op het net, zoals Thalys en Eurostar.
4. Goedkopere rijpadvergoedingen voor nachttreinen te voorzien, gezien hun lange trajecten.
5. Het realiseren van een nodig basis-nachttreinaanbod, opgenomen als openbare dienst in het beheerscontract van de NMBS.
Basis-nachttreinaanbod vanuit België – Back on Track Belgium.
1. Parijs – Brussel – Hamm – Hamburg / Berlijn
2. Brussel – Hannover – Malmö / Warschau / Praag
3. Amsterdam / Brussel – Keulen – Neurenberg – Wenen / München
4. Den Haag – Brussel – Luxemburg – Bazel – Milaan – Venetië
5. Den Haag – Brussel – Bergen – Avignon – Nice / Barcelona
Meer details zijn te vinden in de eerste versie van ons uitgebreid dossier hier.
Bedankt voor jullie medewerking en altijd open voor dialoog,
Back on Track Belgium
