Turkije is samen met België, Nederland, Duitsland en Italië een van de vijf NAVO-bondgenoten waar totaal onofficieel ongeveer 140 atoombommen zijn gestationeerd. Het gaat over B-61-waterstofbommen, elk met een vernietigingskracht vijf of zes maal groter dan Hiroshima. In Turkije worden deze wapens opgeslagen in gekoelde bunkers van de Turkse NAVO-luchtmachtbasis Incirlik.

Toen de Turkse regering in de hoofdstad Ankara er van overtuigd raakte dat niet alleen de VS maar ook de Amerikaanse opperbevelhebber van de basis Incirlik een rol hadden gespeeld in de mislukte putsch en mislukte moordpoging tegen Erdogan, begonnen woedende aanhangers van de president de basis te omsingelen. Toen de Turkse autoriteiten vervolgens de elektriciteitstoevoer afsneden van de basis moesten de Amerikaanse militairen ter plaatse zelf de veiligheid van deze gevaarlijke wapens verzekeren door hun eigen elektriciteitsgenerators in te schakelen.

Omdat Erdogan hieruit interpreteerde dat hij voor de VS een “wegwerppresident” was geworden, verzoende hij zich opnieuw met Russisch president Poetin en verontschuldigde hij zich voor het neerschieten van een Russische jet aan de Syrische grens (op 24 november 2015).

Op 5 oktober 2016 schreef Claude Angeli, de meestal degelijk geïnformeerde hoofdredacteur van het Franse satirische weekblad Le Canard Enchaîné, dat “een gedeelte” van de Amerikaanse atoomwapens, in het grootste geheim reeds verhuisd werd naar noord-Italië, namelijk naar de NAVO-basissen van Aviato en Ghedi.

“Wat betreft de waterstofbommen die nog ‘slapen’ in Turkije, schrijft Angeli, zij zouden door de verhuizers van het Pentagon kunnen worden overgebracht  naar de goede vrienden van de VS: Duitsland, België, Italië of Nederland. Al bij al goede bondgenoten die reeds ongeveer 150 van dergelijke Amerikaanse B-61 bommen onder hun hoede hebben”.

Voor de Belgische denktank Agora Erasmus, die zich inzet tegen de modernisering en de aanwezigheid van deze kernwapens in Europa, is hiermee de maat vol. Agaroa Erasmus maakt zich ook grote zorgen over volgende verklaring van leden van het Amerikaanse Congres: 

“22 leden van het Amerikaanse congres hebben deze week Obama om verduidelijking gevraagd nadat hij verklaarde, zoals de Amerikaanse minister van defensie Ashton Carter dat ook al zegde, dat de VS het idee niet verwerpen om als eerste kernwapens te gebruiken tegen landen die ze als een gevaar beschouwen, wat een veel agressievere houding is dan Rusland en China. De klok wordt zo achteruit gezet en een Koude Oorlog kan onder meer door een vergissing uitlopen op een wederzijdse zelfvernietiging.”

In de huidige context is het belangrijk dat België, als NAVO-lid, zijn stem laat horen voor vrede en dialoog. Voorlopig horen we alleen maar oorlogsgedruis en wapengekletter.

België moet weigeren méér Amerikaanse atoombommen op te slagen op de luchtmachtbasis van Kleine Brogel en alle atoombommen die daar nu nog aanwezig zijn moeten onmiddellijk terug naar de VS voor afbraak en niet voor modernisering.

In september 2015 tekenden een honderdtal politici, schrijvers, kunstenaars en gewone burgers daarom volgende oproep van Agora Erasmus.

De ondergetekenden verklaren dat België drie maal NEE moet zeggen:

• NEE tegen de modernisering van de kernwapens van de NAVO die in strijd zijn met opeenvolgende regeringsverklaringen en parlementaire resoluties om te werken aan kernontwapening, om zo bij te dragen aan de internationale ontspanning;
• NEE tegen de aanwezigheid van deze kernwapens op Belgisch grondgebied, in strijd met de wil van de meerderheid der Belgen die daar nooit over hun mening mochten en konden geven;
• NEE tegen de verplichte aankoop van Amerikaanse F-35 kernbommenwerpers, in strijd met een evenwichtig defensiebudget en een polyvalent leger.

Deze petitie werd reeds ondertekend door onder meer Dirk Van der Maelen, federaal parlementslid (sp.a), Voorzitter Commissie van Buitenlandse betrekkingen; Meyrem Almaci, federaal parlementslid, voorzitster Groen, en Bert Anciaux, senator (sp.a), ondervoorzittter Senaat en fractievoorzitter sp.a. De volledige lijst van ondertekenaars staat op de website van Agora Erasmus, waar men ook mee kan ondertekenen. 

Deze tekst verscheen oorspronkelijk in het Frans op Solidarité & Progrès op 10 oktober 2016 en werd vertaald door Karel Vereycken, oprichter van Agora Erasmus.