Lila is 27 en werkt aan de universiteit. Kostas is 28 en heeft drie jaar gewerkt als vertegenwoordiger voor artisanale producten. Sinds enkele weken is hij werkloos.

Buurtcomité en wijkvergadering

Lila: “Na de grote Syntagma-betogingen tegen de goedkeuring door onze regering van de opgelegde Europese besparingsplannen, is er in verschillende wijken een wijkvergadering opgericht. Wij zijn actief in die van onze wijk Kolonos.”

Kostas: “Daarnaast zijn we ook heel actief in het buurtcomité van Kolonos dat we met een aantal andere buurtbewoners hebben opgericht vier jaar geleden. We hebben dat toen gedaan om ons te verenigen rond een aantal problemen in de wijk. Het grootste probleem was toen het gebrek aan openbare ruimte en groen in de buurt.”

Lila: “In die periode wilden ze in deze buurt een megalomaan appartementencomplex bouwen volgens een systeem dat hier ‘fast track’ wordt genoemd. Bouwondernemers kregen van de overheid een vrijbrief om grote betonnen gebouwen op te trekken zonder enige milieuvergunning. Dat complex zou gedeeltelijk op een archeologische site komen. We organiseerden ons tegen deze bouwplannen. Het complex is er uiteindelijk niet gekomen mede ook door de economische crisis.”

Verzet tegen ‘belastingen via elektriciteitsfactuur’ gewonnen

Lila: “De wijkvergadering is vooral gericht op het verzet tegen de gevolgen van de besparingsplannen. Zo had de overheid vorig jaar besloten een belasting te heffen op het bezit van een huis. Dit zou gebeuren via je elektriciteitsfactuur. De belasting wekte veel verontwaardiging.”

“De hoogte van de belasting hing af van de grote van je huis. Vooral gepensioneerden werden het hardst getroffen. Zij moesten vaak tot 150 euro belasting betalen op hun bescheiden woning van een pensioentje van nog geen 400 euro. Vele mensen betaalden daarom alleen het bedrag van hun elektriciteitsverbruik, maar weigerden de extra huizenbelasting te betalen.”

“Elektriciteitsmaatschappijen gingen over tot afsluiting van de stroom als de belasting niet werd betaald. De wijkvergadering organiseerde in elke wijk de bewoners. Er was een contactnummer waar mensen konden bellen als hun stroom werd afgesloten. De wijkvergadering stuurde elektriciens uit de buurt om de stroom weer aan te sluiten.”

Kostas: “Het was trouwens illegaal om die belastingen te innen via de energiefacturen. Enkele wijkvergaderingen hebben advocaten bereid gevonden om een zaak aan te spannen tegen deze praktijken. We hebben de zaak gewonnen: de elektriciteitsmaatschappij is gestopt met het innen van belastingen.”

Solidarity center: “mensen overwinnen hun schaamte en denken alleen aan overleven”

Lila: “Aan het buurtcomité is ook een solidarity center verbonden. Een soort kringloopwinkel waar mensen uit de buurt spullen die ze te veel hebben kunnen binnenbrengen voor mensen die dat nodig hebben, maar niet kunnen betalen.”

Kostas: “We vonden het belangrijk dat het niet enkel om voedsel en kleren ging, maar we wilden ook de contacten tussen mensen in de wijk bevorderen. We organiseren daarom ook gratis culturele avonden. Want in deze buurt woont vooral de werkende klasse. Het is niet echt een rijke buurt.”

Lila: “Door de crisis komen ook andere buurtbewoners naar het solidarity center en naar onze volkskeuken. In het begin kwamen vooral Roma, Griekse generatie-armen en mensen die in de schulden zaten langs voor spullen en eten. Maar sinds vorig jaar komen ook mensen waarvan je het niet zou verwachten. Ogenschijnlijk gewone middenklasse gezinnen.”

“De situatie is zo erg dat ze niets meer aantrekken van wat mensen ervan denken. Ze zijn over hun schaamte heen en durven gewoon zeggen dat ze geen geld hebben voor eten of kleding. Ze denken alleen aan overleven. De kloof tussen arm en rijk is alleen maar groter geworden. De middenklasse is aan het verdwijnen.”

Werklozen dwingen ontslagvergoeding via juridische weg af

Kostas: “Met het wijkcomité organiseren we ook de werklozen om bijvoorbeeld samen te gaan betogen of hulp te bieden bij ontslag. De overheid heeft ontslag vergemakkelijkt en veel werkgevers zetten nu mensen op straat zonder ontslagvergoeding. Advocaten helpen mensen bij een ontslag zonder ontslagvergoeding. Via juridische weg kunnen ze die alsnog krijgen.”

Lila: “Ik merk dat de onderlinge solidariteit is toegenomen ook door de crisis. Mensen staan open voor ruil uit noodzaak. En ons doel op lange termijn is van ons solidarity center een soort ‘bank of time’ te maken. Een uitwisseling van diensten.  Bijvoorbeeld: ik geef lessen Engels aan een kind uit de buurt en zijn vader kan bijvoorbeeld mijn sanitair repareren. Op lange termijn kunnen we iets opbouwen dat duurzaam is en waarbij geld overbodig wordt.”

“Je bent arm, hier neem iets en zwijg”

Lila: “Ook kerken en lokale instellingen geven af en toe voedsel en kleren aan de armen. Het verschil met ons is dat zij de mensen zich schuldig laten voelen over hun situatie. Zij zeggen tegen de armen: “Je bent arm, hier neem iets en zwijg”.”

Kostas: “Ons moto luidt: maak van de crisis een kans. We willen mensen niet in het verdomhoekje duwen, maar ze mee te laten participeren in de solidariteit. Je bent behoeftig, maar je hoeft je daarvoor niet te schamen. Het is immers niet jouw schuld, maar die van de maatschappij. De enige manier om onze problemen op te lossen, is om te leven met andere vormen van onderlinge interactie met solidariteit als belangrijkste aspect. Dit is voor ons het grootste verschil met de liefdadigheidsprojecten.”

Lila: “De schuld van de crisis wordt in de schoenen van de mensen geschoven, maar de meeste Grieken hebben net als alle andere Europeanen heel hun leven gewoon gewerkt en afgedragen voor de sociale zekerheid. Nu er massaal mensen ontslagen worden en geen werk meer vinden, is het plotseling wel ons probleem. De crisis treft niet alleen Griekenland, maar ook landen als Spanje, Italië en Portugal. Wil dat zeggen dat al die bevolkingen lui zijn en niet genoeg werken?”

“Grieken lui? Ik werkte vaak 12 uur per dag en verdiende nog geen 600 euro”

Kostas: “Ik werkte vaak 12 uur per dag en verdiende nog geen 600 euro per maand. Griekenland is een soort proefkonijn voor Europa om te testen hoe ver ze kunnen gaan met het naar beneden halen van de lonen en het afbouwen van de arbeidsmarktregulatie.”

 “We staan voor een kapitalistische crisis en het noorden teert voorlopig nog op het zuiden van Europa. Het zuiden moet de faciliteiten leveren voor de groei van het noorden. Maar ook het noorden zal binnenkort de crisis beginnen voelen.”

Met Syriza nu ook een grote tegenbeweging in het parlement

Lila: “We willen een Europa van mensen en met sociale rechtvaardigheid, met menselijke netwerken. Bij de recente verkiezingen zagen we dat de meeste Grieken voor links gestemd hebben. Bijna 40 jaar hadden we twee partijen aan de macht.”

“Voor de eerste keer stemt een grote groep mensen voor een niet-establishmentpartij. We hebben nu niet alleen een grote tegenbeweging op straat, maar met Syriza ook in het parlement. Dat geeft ons hoop. Ondanks het feit dat de conservatieven van Nea Dimokratia aan de macht blijven.”