Gevluchte mensen die asiel aanvragen in Zweden krijgen vanaf dag één een vergunning om aan de slag te gaan. In België moeten asielzoekers zes maanden wachten, hiermee zijn we “soepelder” dan de Europese Opvangrichtlijn waarin een wachtperiode van negen maanden werd voorzien. Maar is er weldegelijk sprake van “effectieve toegang tot de arbeidsmarkt”, het belangrijkste criterium van deze Europese richtlijn?
Neen, door de versnelde behandelingstermijnen van asielaanvragen, krijgen steeds meer asielzoekers in minder dan zes maanden een beslissing in hun asielprocedure (volgens de beleidsnota van staatssecretaris van 7 november 2013: “gemiddeld binnen de drie maanden”). Wat op zich een goede zaak is, hoe sneller men zicht heeft zijn toekomst, hoe menselijker. Als deze trend zich verder zet, is deze toegang tot de arbeidsmarkt de facto onbestaande. Werk aan de winkel dus. Ho maar, hoor ik U misschien denken? En onze mensen dan? Zullen zij niet onze jobs invullen? OK, maar is het motto van vele Vlamingen niet: iedereen is welkom, zeker als ze uit “oorlogslanden” komen, als ze maar werken? Tijd om te beslissen wat we willen: geef je asielzoekers de kans om een deel van hun inkomsten af te staan, om zelf hun tijdelijke opvang te betalen of laat je hen zitten wachten in een opvangstructuur? Activeer je hen van bij hun aankomst in België of bepamper je eerst en moet je hen dan heractiveren?
Vanuit de COA, het Nederlandse Fedasil, kwam afgelopen maand dan weer positief nieuws: “Asielzoekers mogen terug vrijwilligerswerk doen”. Met dit nieuwe beleid stapt men af van de visie dat als je asielzoekers zo Spartaans mogelijk opvangt, dit de instroom beperkt. En in België? Mogen asielzoekers vrijwilligerswerk doen? Momenteel wordt een gedoogbeleid gevoerd door de betreffende overheden; in de regel mogen enkel vrijgestelden van arbeidskaarten vrijwilligerswerk doen. Asielzoekers zijn niet vrijgesteld, ze hebben arbeidskaart C nodig. Maar er is geen enkele ambtenaar die hierop controle uitoefent. Waarom blijft het federaal regeerakkoord dodelijk letter? Volgens dit akkoord zouden begunstigden van opvang wel vrijwilligerswerk mogen doen. Dringend tijd dat België ook hierin stappen zet. Jammer dat in diezelfde beleidsnota hierover niets terug te vinden is…
Tim Lagrange was vier jaar werkzaam in het Rode Kruisopvangcentrum van Deinze als begeleider. Hij schrijft in eigen naam.
