Volgens
het Costa Ricaanse strafwetboek is abortus toegestaan als het leven
of de gezondheid van de moeder in gevaar is en er geen andere manier
is om dat op te lossen. In de praktijk staan de gezondheidsdiensten
echter alleen abortus toe als er levensgevaar is.

“Veel
vrouwen voldoen aan de voorwaarden van de wet, maar er wordt hen een
therapeutische abortus geweigerd omdat er geen levensgevaar is”,
zegt advocate Larissa Arroyo, lid van de organisatie voor vrouwenrechten
Colectiva por el Derecho a Decidir (collectief voor het recht om zelf
te beslissen). “Het probleem is niet de wet, wel de
interpretatie van de wet.”

Drie
jaar cel

Door
het gebrek aan duidelijkheid weigeren artsen in openbare ziekenhuizen
vaak een abortus uit te voeren. Op een niet-therapeutische abortus
staat een gevangenisstraf van drie jaar, die bij sommige verzwarende
omstandigheden zelfs nog langer kan uitvallen.

“Het
is een complex verhaal”, zegt Arroyo. “Artsen vertellen ons
dat: “Kijk, ik zou het wel doen, maar ze staan het mij niet
toe.'” Andere artsen roepen gewetensbezwaren in, een gevolg van
de dominantie van de rooms-katholieke Kerk in Costa Rica.

Duidelijk
kader

Het
debat woedt volop. In maart 2015 zei minister van Volksgezondheid
Fernando Llorca dat er nood is aan een duidelijk kader voor
therapeutische abortus. Vrouwenrechtenorganisaties pleiten voor de
toepassing van het protocol dat de Costa Ricaanse Kas voor Sociale
Zekerheid heeft voorgesteld, de instantie die de gezondheidszorg in
het land beheert. De invoering van dat protocol zit sinds 2009 in de
koelkast.

Zo’n
protocol is vooral dringend voor vrouwen “die niet de middelen
hebben om een clandestiene medische dienst te betalen”, zegt
Ligia Picado van Asociación Demográfica Costarricense (ADC), een
van de actiefste organisaties op het vlak van seksuele en
reproductieve rechten. Volgens ADC vinden jaarlijks 27.000
clandestiene abortussen plaats in het land.

Ook
niet bij misvorming, verkrachting of incest

De
wet zelf is ook te beperkend, zeggen vrouwenrechtenactivisten. Het
strafwetboek staat geen abortus toe bij verkrachting, incest of
misvorming van de foetus. Volgens organisaties als Colectiva por el
Derecho a Decidir komt de emotionele gezondheid van de vrouw in deze
situaties echter in het gedrang.

Daardoor
komen vrouwen als Ana in kritieke situaties terecht, zegt Arroyo. Ana
werd in 2006 zwanger van een foetus die na zes weken niet
levensvatbaar bleek. De artsen stonden geen abortus toe. Het
Hooggerechtshof bevestigde die weigering. De foetus werd dood
geboren.

Het
Center for Reproductive Rights in Washington brengt de zaak van Ana
en nog een andere Costa Ricaanse vrouw nu voor de Inter-Amerikaanse
Commissie voor Mensenrechten. Volgens het centrum heeft Costa Rica
beide vrouwen hun recht op een therapeutische abortus ontzegd.

Bron: Despite
Country’s Own Laws, Costa Rica Continues to Deny Women Legal
Abortion