In het nieuwe rapport ‘Growth, Employment and Decent Work in the Least Developed Countries’ klaagt de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) over de slakkengang waarmee vooruitgang wordt geboekt. Het rapport verschijnt naar aanleiding van de Vierde Conferentie over de Minst Ontwikkelde Landen die in mei in Istanboel (Turkije) wordt gehouden.

Jose Manual Salazar-Xirinachs, directeur van de werkgelegenheidssector van de ILO, zei bij de presentatie van het rapport dat de minimale groei in de armste landen veel te laag is om economische en sociale vooruitgang te boeken. De Millenniumdoelen van de Verenigde Naties zijn daarmee in de 48 armste landen vrijwel onbereikbaar geworden.

Neoliberaal beleid

“De productiecapaciteit van de landbouw en de industrie is nog beperkt, de export is te geconcentreerd, de werkgelegenheid groeide met maar 2,9 procent tussen 2000 en 2009 en een meerderheid van de arbeiders zit gevangen in kwetsbare arbeidsomstandigheden die hen niet uit de armoede halen”, zei Salazar-Xirinachs.

De ILO wil volgens Salazar-Xirinachs bijdragen aan oplossingen met een beleid dat zich zowel richt op “het versnellen van duurzame groei als op het verbeteren van de kwaliteit van de groei” door meer diversificatie en meer aandacht voor sociale aspecten en werkgelegenheid.

Hij ging echter niet in op de vraag hoe zo’n licht aangepaste strategie iets kan veranderen aan de verwoestende armoede en de groeiende inkomensongelijkheid in de landen die nog kampen met de gevolgen van eeuwenlang kolonialisme en decennia van neoliberale ontwikkelingsagenda’s.

“Business as usual is niet voldoende”, zegt Sir Richard Jolly, hoogleraar aan het Institute of Development Studies van de Universiteit van Sussex. “Hervormingen van het handelsbeleid in landbouwproducten zijn urgent en essentieel, vooral omdat veel armen in deze landen direct of indirect van de landbouw afhankelijk zijn. Het versterken van de productie in deze landen betekent vaak het verbeteren van plaatselijke markten en het beperken van goedkope export uit landen waar de landbouw gesubsidieerd wordt.”

Schuldkwijtschelding

Kouglo Lawson Body, directeur economisch beleid van de International Trade Union Confederation-Africa, zegt dat de armste landen bevrijd moeten worden van de dominantie van internationale instituten en zelfs van sommige opkomende ontwikkelingslanden.

“Giganten zoals het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank bemoeien zich te veel met de besluitvorming en strategieën in de Minst Ontwikkelde Landen, vooral in Afrika. Dat moet veranderen”, zegt hij.

Omar Dahi, hoogleraar economie aan Hampshire College, zegt dat neoliberale globalisering -met de drie-eenheid van liberalisering, deregulatering en privatisering – niets heeft opgeleverd. “In plaats daarvan werden kwetsbare bevolkingsgroepen onderworpen aan de grillen van de internationale markt en stijgende grondstoffenprijzen, terwijl de landen steeds wanhopiger op zoek gingen naar buitenlandse investeringen.”

Dahi stelt dat de armste landen verlost moeten worden van structurele aanpassingsstrategieën die in hun nadeel werken. “Het kwijtschelden van schulden – in plaats van schuldverlichting – is een eerste stap om deze erfenis op te ruimen. Er zijn schattingen dat de armste landen 90 miljoen dollar per dag aan hun schulden kwijt zijn. Het herstellen van een doelmatige rol van de staat in die landen is een andere stap. Als er eenmaal beleidsruimte en enige autonomie is, kunnen maatschappelijke organisaties hun werk doen”, zegt hij.