Arbeidsrechten buitenspel in investeringsakkoord met Qatar
Opinie, Nieuws, Wereld, Economie, Arbeidsrechten, Lobbygroepen, Hoorzitting, Oxfam, WK voetbal 2022, Qatar, Coalitie Waardig Werk, Barco, Besix, Desso, Veldeman, Alfacam, Belgian Sports Technology Club, Commissie Buitenlandse Zaken - Oxfam-Solidariteit, Coalitie Waardig Werk

Arbeidsrechten buitenspel in investeringsakkoord met Qatar

Qatar organiseert in 2022 het WK voetbal en spaart kosten noch moeite voor de bouw van stadions en infrastructuur. Lucratieve contracten dus, ook voor Belgische investeerders. Op 26 juni kan de Senaat een investeringsakkoord met Qatar ratificeren dat deze investeerders moet beschermen, zonder degelijke garanties voor het respect van arbeidsrechten.

dinsdag 26 juni 2012 12:55
Spread the love

Voor de schrijnende werkomstandigheden van miljoenen arbeidsmigranten knijpt men, in naam van koning Voetbal, dus liever een oogje dicht. Dit is onaanvaardbaar, vindt de Coalitie Waardig Werk, een samenwerkingsverband van NGO’s en vakbonden.

Met de organisatie van het WK voetbal in 2022 wil Qatar zich volop profileren als topsportland. Hiervoor investeert dit rijkste land ter wereld 5 miljard dollar in de bouw en modernisering van voetbalstadions. De komende 10 jaar wordt nog ruim 50 miljard dollar voorzien voor infrastructuurwerken en de bouw van zo’n 65.000 nieuwe hotelkamers.

Dit megaproject wordt geleid door lokale bedrijven in partnerschap met buitenlandse investeerders. Zeventig Belgische bedrijven (waaronder Barco, Besix, Desso, Veldeman, Alfacam), gegroepeerd onder de ‘Belgian Sports Technology Club‘, dingen mee naar contracten. Ze worden daarbij gesteund door lobbywerk op het hoogste politieke niveau.

Deze ambitieuze plannen kennen echter een keerzijde. De enorme investeringen naar aanloop van het WK zullen meer arbeidsmigranten aantrekken dan ooit tevoren. Sommigen spreken van 1 miljoen extra arbeiders. Het land telt nu op een totaal van 1,7 miljoen inwoners al 85 procent arbeidsmigranten (voornamelijk uit de Filipijnen, Zuidoost-Azië, Oost-Afrika).

Zij maken 94 procent van de werkende bevolking uit, maar hun arbeidsvoorwaarden zijn barslecht. De meesten werken en leven in onmenselijke omstandigheden, overgeleverd aan de willekeur van hun werkgever (identiteitspapieren worden afgenomen om te voorkomen dat ze zouden vertrekken voor het einde van hun contract), ze worden onvoldoende beschermd door de bestaande arbeidswetgeving, hebben geen recht om zich te organiseren. Vakbondsorganisaties zijn er verboden.

In 2011 alleen al lieten volgens de internationale vakbondskoepel ITUC 162 Nepalese arbeiders het leven, door zelfdoding en arbeidsongevallen. 3000 Bengalezen werden aangehouden en gedeporteerd, omdat ze loonsverhoging eisten.

Het WK voetbal toont dat aan het investeringsakkoord met Qatar grote economische belangen gekoppeld zijn. Dergelijk akkoord moet echter van het respect voor arbeidsrechten een prioriteit maken, en zowel rechten àls plichten voor investeerders definiëren.

Maar er is meer aan de hand met bilaterale investeringsakkoorden. Zij geven buitenlandse investeerders het uitzonderlijke recht om regeringen aan te klagen voor internationale arbitragecolleges. Dit geldt voor de Belgische investeerders in Qatar, maar ook andersom.

De Qatari zijn aan een steile opmars bezig en hebben de voorbije jaren zwaar geïnvesteerd in tal van westerse bedrijven zoals Dexia en KBC, een voetbalclub zoals Paris Saint-Germain, een chocoladebedrijf als Galler Chocolade etc. Dankzij dit soort investeringsakkoorden kunnen investeerders grote financiële compensaties eisen, wanneer ze vinden dat bijvoorbeeld financiële regulering of sociale en ecologische beleidsmaatregelen hun winstverwachtingen zouden schaden. Tegen de uitspraak van deze panels, die achter gesloten deuren functioneren, is geen beroep mogelijk.

Op 26 juni organiseert de Senaat, onder druk van het middenveld, een hoorzitting rond vijf investeringsakkoorden met Qatar, Tadzjikistan, Togo, Kosovo en Montenegro, die de regering heeft voorgelegd. Experts komen getuigen over de schrijnende werkomstandigheden van migranten in Qatar en over de risico’s van investeringsakkoorden voor sociale- en milieurechten en algemene beleidsmaatregelen.

De huidige investeringsakkoorden bevatten weliswaar sociale- en milieuclausules, maar zonder de noodzakelijke controlemechanismen is dit pure opsmuk en van geen enkele waarde voor arbeiders in Noord en Zuid. Werknemers hebben overigens geen toegang tot de internationale afdwingbare procedures, wanneer arbeidsrechten worden geschonden.

Dat er een hoorzitting komt is een goede zaak. Er is immers nood aan een grondig maatschappelijk debat om te komen tot een ander investeringsmodel, waar mensenrechten en duurzame ontwikkeling centraal staan. Uit vorige zittingen van de commissie Buitenlandse Zaken van de Senaat is echter gebleken dat de meerderheidspartijen deze vijf investeringsakkoorden zonder meer willen goedkeuren. Wij betreuren dit ten zeerste, deze hoorzitting mag geen maat voor niets zijn.

Het kan namelijk anders. Een aantal landen zoals Canada en de Verenigde Staten heeft, na schadeclaims van buitenlandse investeerders, zijn model voor investeringsakkoorden hervormd. Een ander investeringsmodel met evenwicht tussen rechten en plichten voor investeerders, en garanties voor de bescherming van werknemers, is dus mogelijk.

De ondertekenaars: Coalitie Waardig Werk

Marc Leemans, voorzitter ACVRudy De Leeuw, voorzitter ABVV – Bernard Noël, nationaal secretaris ACLVB – Bogdan Vandenberghe, algemeen secretaris 11.11.11 – Arnaud Zacharie, algemeen secretaris CNCD-11.11.11 – Andre Kiekens, algemeen secretaris Wereldsolidariteit – Stefaan Declercq, algemeen secretaris Oxfam-Solidariteit – Erik Rydberg, Gresea – Annuschka Vandewalle, algemeen secretaris FOS – Alain Coheur, voorzitter Solidarité Socialiste – Marc Dascotte, algemeen directeur Oxfam-Magasins du monde – Carole Crabbé, algemeen secretaris achACT

take down
the paywall
steun ons nu!