Het Vlaams regeerakkoord besliste om de provincies ‘af te slanken’: de persoonsgebonden bevoegdheden, zoals dat heet, moeten verkassen  naar de steden ofwel naar het Vlaamse gewest. De provincie Antwerpen, op initiatief van gedeputeerde Luk Lemmens (N-VA), ziet het anders en grijpt deze hervorming aan als een opportuniteit om dit jaar nog drie musea (met belangrijke collecties en archieven, een balanstotaal van bijna 23 miljoen euro en 133 reguliere werknemers) onder de bevoegdheid te krijgen van een bevriende CEO-club.

Ingrijpende hervorming

Waarom wil de provincie Antwerpen vermijden dat deze musea vanaf 2018 onder de democratische controle van de stad Antwerpen komen? De stad heeft nochtans een degelijke financiële- en juridische dienst. Het personeelsbeleid van de stad biedt het provinciepersoneel ook rechtvaardige arbeidscondities. Staat deze jobzekerheid eventuele geplande saneringen in de weg? Wil ons politiek personeel met deze privatiseringsstrategie ontsnappen aan de sectorcao’s voor publieke instellingen?

Minister Homans (N-VA) floot een eerste aanzet tot oprichting van de Museumstichting terug omdat die opgevat was als een privaat-publieke structuur en dat ‘publieke’ moest geschrapt. Een één-tweetje tussen partijgenoten Homans-Lemmens? Met de oprichting van een ‘extern verzelfstandigd agentschap in privaatrechterlijke vorm (EVAP)’ ligt de baan open om ondernemers van alle slag aan boord te halen die zich op alle mogelijke manieren kunnen bedienen van deze openbare diensten die doorheen de voorgaande decennia met zoveel zorg en publieke steun zijn opgebouwd.

De beleidsbrief Cultuur (2015-2019) stipuleert dat deze provinciale musea moeten werken aan een ‘nieuwe museumervaring.’ Maar een musea als showroom voor merken en veredelde verkoopzaal, dat kan toch niet de juiste invulling zijn?

Democratische inspraak?

De vakbonden (ACV openbare diensten en ACOD Cultuur) hebben alvast een gemeenschappelijke klacht ingediend tegen de oprichting van deze Museumstichting bij de minister van binnenlandse zaken en de toezichthoudende overheid. Er is immers eerst een publiek debat nodig over deze ingrijpende hervorming waarbij democratische inspraak, rechtvaardig personeelsbeleid en de kwaliteit van de publieke dienstverlening die het artistieke voldoende onafhankelijk garandeert in de uitverkoop staan.

Nog niet zo lang gelden berichtte de media over het steekpenningschandaal en het morele wanbeleid rond de intercommunales (Publigate). Die graaicultuur ondergraaft de geloofwaardigheid van ons beleid en wakkert de antipolitiek helaas hard aan. Niet veel later volgde de verontwaardiging over de koehandel in de bestuursraden. Slechts 32% van de Vlaamse agentschappen, adviesraden en andere overheidsentiteiten voldoen aan de verwachting om voor 1 juli 2018 een onafhankelijk bestuurder te voorzien. De ons-kent-ons cultuur dreigt Vlaams erfgoed te worden.

Daar probeert de provincie Antwerpen voor haar Museumstichting een opportunistische draai aan te geven. Want wie kiezen ze als externe expert? Een sommelier en zaakvoerder van een Antwerpse wijnbar die in 2015 het Ebbenhoutenspoor won (de N-VA prijs voor ‘nieuwe Vlamingen’).

Nuttig voor zakenrecepties, maar wie bewaakt dan de autonomie van het kunstwetenschappelijke programma? Exit, vrijheid van de kunst, rechtvaardig personeelsbeleid, openbare dienstverlening voor en door de mensen?

Kirsten Casteleyn, ACV Openbare diensten

Robrecht Vanderbeeken, ACOD Cultuur