Cartoon: Gie Campo
Nieuws, Samenleving, Politiek, België, Antwerpen, Nederland, Europese Unie, Antwerpen, Verblijfsvergunning, Europees Hof van Justitie, Europese richtlijnen, 'migrantentaks', Retributie vreemdelingenloket -

Antwerpse ‘migrantentaks’ in strijd met Europese regels?

Antwerpen wil dat iedere nieuwkomer voortaan 250 euro betaalt bij een eerste inschrijving in de stad, zogezegd om de dossierkosten te dekken. Concreet lijkt de 'migrantentaks' te betekenen: 't Stad is van iedereen, zolang je maar veel geld hebt. De reacties buitelden over elkaar heen, zo zou de 'migrantentaks' in strijd zijn met Europese wetgeving. De mediaredacties zijn er in elk geval al een aantal dagen zoet mee.

woensdag 13 februari 2013 16:05
Spread the love

De bekendmaking van het college van burgemeester en schepenen van de stad Antwerpen geeft de dossierkosten die gemaakt moeten worden op als reden voor de fikse stijging van de kosten voor een verblijfsvergunning.

Het bedrag van 17 euro, wat tot nu toe betaald dient te worden, zou de kosten van de verwerking van de inschrijving niet dekken. Tot deze kosten behoren volgens het college onder andere: huur/aankoop en onderhoud van gebouw, kosten voor ICT-ondersteuning, verwerking van kopieën en bewaren van het dossier. Een feitelijke berekening van de dossierkosten ontbreekt.

Volgens schepen Liesbeth Homans (N-VA) zijn de werkelijke dossierkosten 330 euro, dus een retributie van 250 euro valt eigenlijk nog mee, is de boodschap. De vraag is dan waarom er, als het zo belangrijk is om de dossierkosten op deze manier terug te verdienen, niet direct voor het volledige bedrag aan retributie wordt gekozen (Een ‘retributie’ of ‘leges’ is het bedrag dat men betaalt aan de overheid voor het leveren van één specifieke prestatie).

Naast de reden van kostencompensatie wordt ook het beleid van buurlanden Nederland en Frankrijk aangevoerd als rechtvaardiging voor het Antwerps besluit. Want, aldus het Antwerps college, daar betaalt een nieuwkomer 260 euro (Frankrijk) of zelfs 950 euro (Nederland).

Conclusie: “Het college acht de nieuwe retributie van 250 euro dus billijk als vergoeding voor bepaalde prestaties en diensten die arbeids- en tijdintensief zijn en in het individueel belang en voordeel van de aanvrager zijn.”[1]

Storm aan reacties

Sinds de media afgelopen vrijdag lucht kregen van de plannen van de stad Antwerpen om nieuwkomers voortaan een bedrag van 250 euro in plaats van 17 euro te laten betalen aan het vreemdelingenloket, verscheen er een storm aan reacties.

De Liga voor Mensenrechten vreest dat het besluit enkel tot “xenofobe reflexen” kan leiden, en wil de retributie van 250 euro met alle mogelijke middelen aanvechten.

Peter Mertens (PVDA+) sprak in De Morgen van een “tolmuur rond Antwerpen” en “een tweesporenbeleid”, terwijl Yasmine Kherbache (SP.A) op Radio 1 haar ongenoegen uitte over de “holderdebolder” manier waarop dit besluit ingevoerd wordt, en het “geen goed bestuur” noemt.

Liesbeth Homans (N-VA) herinnerde er daarop even fijntjes aan dat (socialistische) oud-burgemeester Patrick Janssens al in 2011 met een ontwerpbesluit voor een ‘vreemdelingentaks’ zou zijn gekomen.

Deze kwam echter nooit door het college omdat de SP.A-fractie tegen was. Janssens wilde het zelfs nog bonter maken en de uitzondering voor erkende politieke vluchtelingen weglaten, die nu wel onderdeel is van het besluit. Mevrouw Kherbache moest daar maar eens eerlijk over zijn, zei Homans.

Yasmine Kherbache (SP.A) reageerde dan weer dat het ontwerpbesluit toentertijd niet voor niets nooit door het college is gekomen, en dat het oude voorstel niet als excuus gebruikt dient te worden voor de huidige plannen van het stadsbestuur.

Freya Piryns (Groen) ten slotte vindt de taks in strijd met de EU-wetgeving, deelt De Standaard mee.

Genoeg meningen dus, laat ons eens kijken naar de feiten.

Gratis voor EU-burgers

Kan de stad Antwerpen inderdaad voor het Europees Hof van Justitie gesleept worden indien het besluit voor de ‘migrantentaks’ definitief goedgekeurd wordt door de gemeenteraad?

Er bestaat in de wetgeving van Europese hand geen artikel waarin is vastgelegd hoeveel een verblijfsvergunning in een EU-land mag kosten. Er dient hier wel een onderscheid gemaakt te worden tussen EU-burgers en burgers van derde landen, dat wil zeggen landen die niet tot de Europese Unie behoren.

Voor burgers van lidstaten van de EU is er bepaald dat verblijfsdocumenten gratis of tegen hetzelfde tarief als dat voor inwoners van het eigen land verstrekt moeten worden:

“De in lid 1 genoemde documenten worden kosteloos verstrekt of tegen een bedrag dat het voor de afgifte van soortgelijke documenten van eigen onderdanen verlangde bedrag niet te boven gaat.”[2]

Wat betreft de retributie voor EU-burgers is de stad Antwerpen dus inderdaad in overtreding van een Europese richtlijn. Enkel nieuwkomers die het statuut van ‘langdurig ingezetenen van een EU-lidstaat’ (mensen die minstens vijf jaar ononderbroken legaal in een EU-land verbleven) hebben, worden namelijk vrijgesteld van de ‘migrantentaks’.[1]

Zij hoeven – naast internationale studenten en erkende politieke vluchtelingen – de 250 euro dus niet op te hoesten als zij zich willen inschrijven aan een Antwerps vreemdelingenloket. Maar voor de groep EU-burgers als geheel geldt dat niet.

Niet weigeren op economische gronden

Voor burgers uit derde landen geeft de Europese Unie geen indicatie van de kosten van verblijfsdocumenten, ze zegt enkel dat de rechten van burgers uit derde landen zo dicht mogelijk bij de rechten van EU-burgers moeten liggen.

Een andere bepaling uit dezelfde Europese richtlijn lijkt hier ook van belang. Daarin staat namelijk dat een migrant niet geweigerd mag worden om economische redenen: “Economische gronden zijn geen reden om de status van langdurig ingezetene te weigeren en worden niet gezien als strijdig met de relevante voorwaarden”.[4]

Het lijkt erop dat het Antwerpse stadsbestuur het niet zo nauw neemt met dit laatste punt, en wel degelijk migranten wil kunnen weigeren op basis van hun economische situatie.

Nederland als voorbeeld?

Het Antwerps college gebruikt de noorderburen in de bekendmaking van het besluit als rechtvaardiging om het voorstel door te voeren, en doet dit op een wel heel gemakkelijke manier.

Het bedrag van 950 euro dat nieuwkomers in Nederland volgens het college betalen geldt enkel in drie exceptionele gevallen: als iemand komt om te werken als geestelijk voorganger of godsdienstleraar, om te werken als zelfstandig ondernemer, of om te werken op basis van religieuze of levensbeschouwelijke gronden.

Voor overige redenen van verblijf die in de categorie ‘werken’ vallen, lopen de bedragen uiteen van 0 euro tot 750 euro.[5]

EU-burgers en hun familieleden betalen 42 euro om in Nederland een verblijfsdocument te verkrijgen, evenals Turkse burgers – dit omdat Nederland een associatieovereenkomst heeft met Turkije. 42 euro, dat is evenveel als het bedrag dat een Nederlander betaalt voor een identiteitskaart, zoals de Europese richtlijn voorschrijft.

Tot vorige maand betaalden mensen die een verblijfsvergunning wilden aanvragen op basis van gezinshereniging tussen de 188 en de 830 euro. Het Europees Hof van Justitie oordeelde op 26 april 2012 dat het bedrag van 830 euro te hoog en “onevenredig” is.

Het oordeel van het Europees Hof van Justitie luidde:

“Het Koninkrijk der Nederlanden is de krachtens richtlijn 2003/109/EG van de Raad van 25 november 2003 betreffende de status van langdurig ingezeten onderdanen van derde landen, op hem rustende verplichtingen niet nagekomen, door van onderdanen van derde landen die de status van langdurig ingezetene in Nederland aanvragen […], overdreven en onevenredig hoge leges te vragen die een belemmering kunnen vormen voor de uitoefening van de bij die richtlijn toegekende rechten.”[6]

Ongepast

Naar aanleiding hiervan besliste de Nederlandse Raad van State in oktober 2012 dat een heffing van 830 euro inderdaad in strijd is met het evenredigheidsbeginsel van de Europese Unie, en het nuttig effect van de Europese richtlijn over dit onderwerp ontneemt. Hierop verlaagde de Nederlandse staat de kosten voor een verblijfsvergunning voor gezinshereniging naar 225 euro.

Nederland als trots voorbeeld gebruiken voor de verhoging van de kosten van inschrijving in Antwerpen lijkt dus op z’n zachtst gezegd ongepast, aangezien het arrest van het Europees Hof van Justitie juist duidelijk maakt dat het vragen van hoge bedragen voor een verblijfsvergunning niet terecht is.

Of de veelbesproken ‘migrantentaks’ er ook werkelijk gaat komen in Antwerpen, is pas zeker na 25 februari als de gemeenteraad erover heeft gestemd. Het Antwerpse stadsbestuur is er in elk geval de afgelopen dagen wederom in geslaagd om veel commotie te veroorzaken.

Voetnoten

take down
the paywall
steun ons nu!