Casimiro Carbono, een Angolese studentenleider, die zaterdag 3 september zwaar werd aangevallen bij een betoging in Luanda (foto: Angola24Horas.com)
Nieuws, Wereld, Afrika, Politiek, Angola, MPLA, Corruptie, Verkiezingen, Mensenrechten, Journalisten, Civiele samenleving, Luanda, Human rights watch, José Eduardo dos Santos, Sonangol, Manuel Vicente, Olie-inkomsten, Politierepressie, Anti-regeringsbetoging, Tegenbetogers, UNITA, Democratiseringsbeweging, Casimiro Carbono, JMPLA, Studentenleiders, Bloco Democrático, Oppositiepartijen -

Angola: brutale politierepressie tegen betogers en journalisten

Een vreedzame antiregeringsbetoging van jongeren in de Angolese hoofdstad Luanda werd zaterdag 3 september brutaal uit elkaar geslagen door de politie en 'gewapende tegenbetogers'. 30 gearresteerde betogers worden nog altijd incommunicado gehouden, onder wie organisatoren van de actie. Ook journalisten deelden in de klappen. Een studentenleider ligt met zware verwondingen in coma.

dinsdag 6 september 2011 18:40
Spread the love

De betoging van zaterdag op het centrale plein Praça da Independência past in het kader van het groeiende sociale en politieke ongenoegen onder Angolese jongeren over de situatie waarin het land zich bevindt.

Ondanks de enorm toegenomen inkomsten uit de oliesector – Angola is uitgegroeid tot de belangrijkste producent van ruwe olie in Sub-Sahara Afrika en is momenteel de belangrijkste Afrikaanse olieleverancier van de VS – blijft een groot deel van de bevolking in schrijnende armoede leven, terwijl een kleine elite rond regeringspartij MPLA zich schaamteloos kan verrijken.

President José Eduardo dos Santos, aan de macht sinds 1979, is volgens zijn tegenstanders het symbool van dit corrupte en autoritaire systeem.

“32 jaar van corruptie en slecht bestuur zijn genoeg”

Eerder dit jaar waren er al schuchtere pogingen tot protest, onder meer georganiseerd door oppositiepartijen en diverse bewegingen binnen de civiele maatschappij. Uit vrees voor repressie bleef het protest totnogtoe beperkt in omvang.

Tussen 24 en 31 augustus hadden jongeren- en studentenorganisaties in Luanda vergaderd en contacten gehad met enkele overheidsvertegenwoordigers om hun ongenoegen duidelijk te maken. De jongeren bleven echter vastbesloten om hun in de grondwet gegarandeerde recht op vreedzaam protest, uit te oefenen.

Op zaterdag 3 september zou daarom een vreedzame protestactie plaatsvinden in het centrum van Luanda onder het motto “32 jaar van corruptie en slecht bestuur zijn genoeg”. Zo was met de politie vooraf afgesproken en de gouverneur van de hoofdstad had de actie toegestaan.

De betogers eisten het aftreden van president Dos Santos en een einde aan de corruptie, de vriendjespolitiek, de armoede en het machtsmisbruik. Een concrete eis van de studenten was een verlaging van het inschrijvingsgeld aan de staatsuniversiteiten tot maximaal 150 dollar.

Wordt CEO Sonangol opvolger van Dos Santos?

Net vorige vrijdag maakte het Angolese weekblad Novo Jornal bekend dat “volgens welingelichte bronnen bij de MPLA-leiding, president Dos Santos na de verkiezingen van volgend jaar zou aftreden.” Hij zou als zijn opvolger Manuel Vicente hebben aangeduid, de machtige CEO van de staatsoliemaatschappij Sonangol, die als een van de steunpilaren van het MPLA-regime wordt gezien en wiens naam genoemd wordt in allerlei corruptiezaken, onder meer in Zwitserland. 

Bij de parlementsverkiezingen van september 2008, de eerste sinds het einde van de 27 jaar lange burgeroorlog in 2002, kon de MPLA een monsterscore behalen van 82 procent. Bijna alle oppositiepartijen werden van de kaart geveegd, behalve UNITA, die zich maar langzaam weet te herstellen van de klap en bovendien kampt met interne verdeeldheid over de te volgen strategie.

Buiten die twee traditionele protagonisten van de Angolese politiek sinds de zwaar bevochten onafhankelijkheid van Portugal in 1975, timmert vooral het Bloco Democrático van voorzitter Justino Pinto de Andrade aan een nieuwe oppositiebeweging. Die kan rekenen op steun uit de civiele samenleving, maar heeft ook af te rekenen met repressie en een beperkte toegang tot de media.  

Studentenleiders hardhandig opgepakt

De betoging begon zaterdagmorgen erg rustig op het Praça da Independência in het centrum van Luanda. Volgens diverse getuigen waren er ongeveer 400 manifestanten, vooral jongeren en studenten, komen opdagen.

De stemming sloeg om rond 13 uur toen een groepje deelnemers het centrale plein wilde verlaten om op te stappen naar het presidentieel paleis in de bovenstad. Zij eisten de onmiddellijke vrijlating van Pandita Nerú, een van de studentenleiders, die meteen al bij het begin van de betoging was opgepakt door de politie in een poging om de actie te laten doodbloeden.

Om te voorkomen dat de demonstranten de buurt van het presidentieel paleis zouden bereiken, blokkeerden politieagenten een nabijgelegen weg en werden de meeste demonstranten gearresteerd in de buurt van de Sagrada Família-kerk.

‘Onbekende gewapende mannen in burger’

Terwijl onbekende mannen in burger, maar gewapend met stokken, hevige aangevallen uitvoerden op de betogers en hen konden mishandelen, greep de politie niet in.

Volgens diverse getuigen die mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch kon spreken, was er duidelijk overleg tussen de aanwezige politiemannen en de gewapende tegenbetogers in burger. Volgens sommige getuigen behoorden de gewapende burgers tot de JMPLA, de jongerenafdeling van de regerende MPLA, die wel meer optreedt als een partijmilitie.

Niet alleen de deelnemers aan de betoging deelden in de harde klappen, ook verschillende binnen- en buitenlandse journalisten die hun werk deden, werden aangevallen, geslagen en zagen hun camera’s, gsm’s en rugzakken met materieel vernield worden.

Journalisten delen in de klappen

Alexandre Neto, een journalist van de Portugeestalige radiodienst van de Voice of America, vertelde Human Rights Watch dat onbekende mannen hem neersloegen en zijn mobiele telefoons vernielden.

Paulo Catarro, een cameraman van de Portugese televisiezender RTP, vertelde de lokale media dat zijn team brutaal werd aangevallen en dat ze de camera stuksloegen en het gemaakte beeldmateriaal vernielden terwijl de politie maar liet begaan. Zelfs twee journalisten van de Angolese staatstelevisie TPA werden aangevallen.

Antonio Cascais, een Portugese freelance journalist die in Keulen woont en werkt voor de Deutsche Welle (Duitse wereldomroep), en toevallig in Luanda was voor een culturele reportage, vertelde aan Human Rights Watch dat hij zaterdagnamiddag werd aangevallen door vier onbekende personen in burger toen hij op de terugweg was naar zijn hotel, nadat hij beelden had gemaakt van de manifestatie en het brutale politie-optreden bij de arrestaties.

Hij beschreef wat er gebeurde: “Ze pakten me bij de keel en gooiden me tegen de grond. Ze beledigden mij, en zegden dat ik moest stoppen met ‘verwarring te zaaien’. Ze stampten in mijn gezicht en doorzochten mijn zakken. Ze namen mijn camera en telefoon af, maar raakten de 300 dollar die ik op zak had niet aan. Hun doel leek me niet me te beroven, maar wel de foto’s van de demonstratie in beslag te nemen.”

Onduidelijkheid over lot Casimiro Carbono

Human Rights Watch zegt dat de Angolese autoriteiten de verplichting hebben om alle redelijke maatregelen te nemen om een vreedzame demonstratie te laten plaatsvinden en ook journalisten die demonstraties verslaan, moeten beschermen. Volgens een mededeling van de politie werden er vier agenten en drie burgers gewond, en werden 24 mensen gearresteerd. De demonstranten zouden zich hebben schuldig gemaakt aan het geweld.

Volgens betrouwbare getuigen vielen er veel meer gewonden en werden meer dan 50 betogers gearresteerd, onder wie de leiders van de studentenbeweging die de betoging organiseerde.

Vooral over het lot van student Casimiro Carbono bestond veel onduidelijkheid. Hij zou hard zijn geslagen op het hoofd en in een coma naar een ziekenhuis gebracht. Het gerucht ging dat hij zou zijn overleden aan zijn verwondingen. Carbono had zich eerder dit jaar al heel kritisch uitgesproken over de corruptie in de MPLA.

Incommunicado

Ten minste zes gearresteerde betogers zijn inmiddels vrijgelaten, maar de anderen worden incommunicado vastgehouden op onbekende plekken in Luanda. “De Angolese overheid moeten de verblijfplaats van de gearresteerden bekend maken en toegang verlenen aan de advocaten en de familieleden”, zegt Daniel Bekele, Afrika-directeur van Human Rights Watch. “Het opzettelijk achterhouden van dergelijke informatie is niet alleen een reden tot bezorgdheid over mishandeling van gevangenen in voorarrest.”

“De politie moet bovendien een onmiddellijk onderzoek instellen over het geweld van de gewapende tegenbetogers”, aldus Bekele. “De overheid moet voorkomen de indruk te wekken dat de ‘onbekenden in burger’ handelende onder officiële instructies van de partij aan de macht.”

De demonstratie ging door tot rond middernacht. Toen maakte de aanwezige politie-agenten er brutaal een eind aan. Mario Domingos, een van de organisatoren, vertelde aan Human Rights Watch: “Om middernacht vroegen de agenten ons om het plein te verlaten. We weigerden. Plotseling vielen ze allemaal over ons heen. Ze sloegen ons brutaal met knuppels en zetten honden in. De politie kwam samen met dezelfde ‘gewapende burgers’ die eerder ook de journalisten hadden aangevallen. Sommigen van ons wisten te vluchten. Maar de politie zette de achtervolging in en arresteerde nog eens 18 betogers.”

Aanklacht tegen politiemensen en politici

Dinsdag raakte bekend dat drie Angolese mensenrechtenactivisten Luis do Nascimento, David Mendes en William Tonet een strafzaak gaan beginnen tegen 14 politiemensen wegens mishandeling van vreedzame manifestanten tijdens de betoging van zaterdag. Zij klagen ook de inzet van de ‘gewapende burgers’ aan die overduidelijk opereerden in overleg met de ordediensten.

Oppositiepartij Bloco Democrático en diverse bewegingen van de civiele samenleving hebben nog meer antiregeringsacties aangekondigd. De Angolese mensenrechtenbeweging IAADH in Berlijn klaagt de minister van Binnenlandse Zaken aan en eist het aftreden van de president.

Bijkomende bronnen:

CARTA DE SOLIDARIEDADE E APOIO MORAL Á JUVENTUDE CORAJOSA CONTRA DITADURA, CORRUPÇÃO E MÁ GOVERNAÇÃO EM ANGOLA
Berlim/Paris, 3 de Setembro de 2011 (e-mail)

ALERTA: O BLOCO DEMOCRATICO vem alertar a comunidade nacional e internacional (e-mail)

take down
the paywall
steun ons nu!