Volgens de Congressional Research Service (CRS) is de populatie in federale gevangenissen in drie decennia tijd van 25.000 naar 219.000 geklommen, ofwel een stijging van 790 procent. Vele jaren hebben de VS veel meer mensen opgesloten dan eender welk land. Vandaag zitten er 716 op 100.000 Amerikanen in de cel.
“Dit is een van de grootste mensenrechtenproblemen in de VS. Veel mensen die in contact komen met het gerecht hebben immers een laag inkomen en behoren tot een etnische minderheid. Ze zijn vaak vergeten door de maatschappij”, verklaart Maria McFarland van het Amerikaanse programma bij Human Rights Watch.
De laatste jaren belandden er volgens haar meer jongeren en echt oude mensen achter de tralies. “Vorig jaar zaten er ongeveer 95.000 minderjarigen in de gevangenis, zonder de jongeren in de jeugdinstellingen mee te rekenen. En van 2007 tot 2011 groeide de groep van gevangenen ouder dan 64 jaar 94 keer sneller aan in vergelijking met de gewone gevangenisbevolking.”
“Qua infrastructuur zijn gevangenissen duidelijk niet aangepast voor deze ouderen. Bovendien kan je je afvragen welke bedreiging zij nog vormen voor de maatschappij en of het gerechtvaardigd is om hen op te sluiten”, aldus McFarland.
Drugsdealers
Het rapport maakt duidelijk dat steeds meer gevangenen veroordeeld zijn voor inbreuken op de immigratiewet en wapenbezit, maar dat de grootste groep achter slot en grendel zit voor relatief onbeduidende drugsmisdrijven. Deze aanpak doet de misdaadcijfers niet dalen, waarschuwt CRS-analist Nathan James, auteur van het rapport.
Hij verwijst naar misdrijven waarbij iemand anders de plaats van de gearresteerde inneemt. “Als je een serieverkrachter opsluit, kan je er zeker van zijn dat hij niet meer zal toeslaan en dat er hoogstwaarschijnlijk ook niemand zijn plaats inneemt. Maar bij een drugdealer ligt dat anders. Het is niet zeker dat de drughandel stopt als je een dealer oppakt”, legt James uit.
Natuurlijk heeft de bevolkingsexplosie in de Amerikaanse gevangenissen ook te maken met wijzigingen binnen justitie. Afgelopen decennia werd de aanpak van misdaden steeds strenger, waarbij ook niet-gewelddadige plegers zware gevangenisstraffen kregen.
Het gevolg is overbevolking, waarbij het federale gevangenissysteem in 2011 39 procent boven zijn eigenlijke capaciteit zat, aldus de CRS. Een ander gevolg is dat de kosten de pan uit rijzen. Het budget van het Gevangenissenbureau verdubbelde tot bijna 6,4 miljard dollar, terwijl er voor miljoenen dollar extra nodig is om infrastructuurproblemen aan te passen.
Staten
De problemen op federaal niveau staan in contrast met bepaalde trends in Amerikaanse staten. Daar is de voorbije jaren veel gebeurd om overbevolking in gevangenissen aan te pakken. Niet zelden gebeurde dat uit budgettaire noodzaak, want een gevangene in de VS kost jaarlijks 25.000 à 30.000 dollar.
Volgens een nieuw rapport van het Sentencing Project in Washington daalde de gevangenisbevolking in heel Amerika met ongeveer 1,5 procent in 2011. “Er is duidelijk veel gebeurd op het niveau van de staten om af te stappen van onze reflex om mensen direct op te sluiten”, meent Vineeta Gupta van de American Civil Liberties Union (ACLU).
“Sommige staten voeren discussies die tien jaar geleden ondenkbaar waren. Ze worden slimmer in plaats van strenger ten aanzien van misdaad. Dat is al een belangrijk begin. Helaas gaat de federale regering de andere kant uit”, besluit Gupta.
