De VS-burgers kiezen dinsdag 6 november niet alleen een president. Meer dan zesduizend mensen zijn kandidaat voor lokale en regionale mandaten. Ze voeren voornamelijk campagne met privégeld. Het valt moeilijk te achterhalen waar de fondsen vandaan komen, want staten hebben hun eigen wetgeving voor de financiering van verkiezingscampagnes.

“Geld verschaft toegang, en het beïnvloedt zeker de uitslag van de verkiezingen”, zegt Judy Nadler, expert ethisch bestuur aan de katholieke Santa Clara-universiteit in Californië. “In sommige staten worden enorme bedragen niet aangegeven.”

Nergens is de impact van belangengroepen zo duidelijk als in Californië. In de aanloop naar de verkiezingen werd 570 miljoen dollar (445 miljoen euro) uitgegeven, waarvan 421 miljoen dollar (329 miljoen euro) afkomstig was van groepen die een referendum over bijvoorbeeld tabak of ggo-voeding wilden beïnvloeden.

Zo werd eerder dit jaar in Californië een voorstel nipt verworpen om de taksen op een pakje sigaretten met een dollar te verhogen. Gezondheidsorganisaties spendeerden 18,2 miljoen dollar (14,2 miljoen euro) aan hun campagne, terwijl tabaksreuzen als Philip Morris en Reynolds 46 miljoen (36 miljoen euro) uitgaven aan advertenties om het voorstel te kelderen.

Republikeinen

In Texas viel dan weer op dat bepaalde individuen uitzonderlijk grote bedragen spendeerden aan de verkiezingen. Neem Bob Perry, een vastgoedmakelaar uit Houston, die Republikeins presidentskandidaat Mitt Romney steunde door meer dan 10,7 miljoen dollar (8,3 miljoen euro) te storten in een politiek actiecomité of Super-PAC. Dit jaar investeerde Perry al 2,4 miljoen dollar (1,9 miljoen euro) in de Texaanse politiek.

In Florida ging dit jaar al 72,5 miljoen dollar (56,7 miljoen euro) privégeld naar politieke campagnes, waarbij de bedrijfsbelangen domineerden. Het energiebedrijf Progress Energy spande de kroon door kandidaten, waarvan 90 procent Republikeinen, te steunen voor de som van 709.000 dollar (554.000 euro).

“Bedrijven die verkiezingen financieren, is geen goed idee. Bedrijven zijn geen mensen. Ze stemmen niet en zouden ook niet betrokken mogen zijn bij het kiezen van onze regering”, vindt Craig Holman van Public Citizen, een consumentenorganisatie in Washington.

No Cash Mike

Niet alle kandidaten zijn te koop. Mike Connolly, bekend als No Cash Mike, wil meebesturen in de staat Massachusetts, maar weigert resoluut elke gift. “Geld in de politiek houdt vooruitgang tegen”, stelt hij.

“In 94 procent van de gevallen wint de kandidaat die het meeste geld inzamelt. Als enkele individuen een diepgaande impact hebben op een verkiezing en op het bestuur, dan druist dat in tegen de essentie van de democratie”, aldus Connolly.