Het nieuws komt bovenop de vaststelling dat het dodental van soldaten uit de VS en de NAVO-troepen in Afghanistan stijgt. Juli kan juni nog inhalen als dodelijkste maand voor de westerse troepen sinds het begin van de oorlog eind 2001.

Zo kan dit lek van ongeziene omvang slechts bijdragen aan het pessimisme dat zich vanuit de linkervleugel van de Democraten verspreidt naar het ministerie van Buitenlandse Zaken en dat zelfs een groeiend aantal Republikeinen bereikt.

Vorige maand was er nog een sprankje hoop, toen president Barack Obama generaal David Petraeus aanstelde aan het hoofd van de Amerikaanse troepenmacht in Afghanistan. Die krijgt algemene erkenning voor zijn aanpak van de Iraakse opstandelingen drie jaar geleden.

Maar een opeenvolging van slecht nieuws, met de informatie op WikiLeaks en de ontvoering door de taliban van twee Amerikaanse mariniers als meest recente voorbeelden, boren ook deze hoop de grond in.

Zelfs voor deze laatste gebeurtenissen braken sleutelfiguren in het buitenlandse beleid met de heersende consensus van enkele maanden terug. Die strategie van Obama combineert klassieke militaire tactieken, waarbij de prioriteit naar de bescherming van de bevolking gaat, met het versterken van de centrale regering-Karzai om zo het ‘momentum’ van de taliban te keren en hen tot vrede te dwingen.

Opsplitsing

Bij de publieke opinie gaan er stemmen op om Afghanistan te splitsen. Enerzijds krijg je dan de machtsbasis van de taliban (vooral het Pathaanse volk in het zuiden van het land) en anderzijds het multi-etnische noorden en westelijke delen van het land, waar de VS en hun bondgenoten nog een aanzienlijke troepenmacht zouden stationeren.

“Zo’n opdeling zou een zeer ontgoochelend resultaat zijn van bijna tien jaar Amerikaanse oorlog in Afghanistan. Maar helaas is dat nu het beste dat we realistisch en op een verantwoorde manier kunnen bereiken”, schreef Robert Blackwill, een veiligheidsfunctionaris onder de beide presidenten Bush, vorige week in een column in de Financial Times. Dat er zo een ‘Pashtunistan’ dreigt te ontstaan dat de territoriale integriteit van Pakistan kan aantasten, wijst hij van de hand.

Richard Haass, net als Blackwill een belangrijke medewerker in de regering van vader en zoon Bush, pleit voor een variant op deze opsplitsing, namelijk ‘decentralisatie’. Haass vindt het een beter idee om lokale Afghaanse leiders die Al Qaeda verwerpen te ondersteunen, in plaats van het centrale gezag te versterken. Hij deed zijn voorstellen in het magazine Newsweek, dat veelbetekenend op zijn cover zet: “We zijn niet aan de winnende hand. Dit is het niet waard.”

Brede alliantie

Haass mag dan wel reeds lang sceptisch staan tegenover Obama’s strategie om de nationale staat op te bouwen in Afghanistan, ook andere voorstanders van dit beleid roepen om belangrijke aanpassingen. Het voorstel van Haass en Blackwill zou het zuiden aan de taliban laten terwijl de rest van het land in handen komt van lokale krijgsheren, vreest Steve Coll, voormalig regionaal expert, in The New Republic.

Hij suggereert dat Washington de aanpak kopieert van de laatste communistische leider in Afghanistan, Najibullah, nadat de Sovjet-Unie ineenstortte: de breedst mogelijke alliantie smeden tegen de islamitische opstand.

“Hopelijk met de hulp van president Hamid Karzai, moet Washington een nationale consensus vinden om te vermijden dat de taliban of een andere gewapende groep de macht grijpt als de internationale legers zich geleidelijk terugtrekken uit de strijd”, argumenteert Coll, die vreest dat er anders burgeroorlog zal uitbreken wanneer de westerse troepen vertrekken.

Deze alternatieve strategieën weerspiegelen de onenigheid binnen de Amerikaanse regering, maar ook de bevolking heeft steeds minder vertrouwen in de huidige aanpak. Een groeiend aantal mensen vindt dat het sop de kool niet waard is: de oorlog in Afghanistan kost jaarlijks 100 miljard dollar, vorige maand eiste hij ook nog eens de levens van 102 NAVO-soldaten. Een veel grotere meerderheid gelooft dat de oorlog geen vooruitgang boekt of dat de VS aan de verliezende hand is.

Amerika is moe

Dezelfde ontgoocheling vinden we terug in het Amerikaanse Congres, waar een noodwet voor 37 miljard dollar al bijna een maand geblokkeerd zit door twijfel over de strategie, die zelfs generaal Petraeus niet kan wegnemen.

De voorzitter van de commissie Buitenlandse Zaken in de Senaat, John Kerry, staat bekend als een trouwe aanhanger van Obama’s strategie voor Afghanistan.

Maar hij moest zich afgelopen weken in bochten wringen. Dat bleek vooral maandag, toen de geheime documenten op WikiLeaks verschenen. “Ze doen ernstige vragen rijzen over het Amerikaanse beleid voor Afghanistan en Pakistan. Deze documenten maken duidelijk dat het beleid dringend moet worden aangepast “, verklaarde Kerry.

Hoewel de meeste Republikeinen haviken blijven als het over Afghanistan gaat, waarbij ze hard uithalen naar Obama’s beslissing om juli 2011 als deadline te nemen voor het begin van de aftocht voor de Amerikaanse troepen uit Afghanistan, pleiten sommigen voor een vroegere datum. Onder hen bijvoorbeeld ook figuren uit de populistische Tea Party-beweging.

“Amerika is moe”, stelt de Republikein Jason Chaffetz in Newsweek. “We hebben er bijna een decennium (van oorlog) op zitten.”

(IPS)