De VS moeten hun militaire vloot de komende jaren vergroten van 285 tot 346 schepen, schrijft het Centrum voor een Nieuwe Amerikaanse Veiligheid (CNAS) in het rapport Samenwerking vanuit kracht dat dinsdag werd gepresenteerd. De VS moeten in de regio van de Zuid-Chinese Zee “voorrang geven aan samenwerking”, maar “dat werkt beter als daar een geloofwaardige militaire macht achter staat.”

Meer aandacht voor Azië

Het Amerikaanse beleid moet erop gericht zijn toekomstige conflicten met China te vermijden en tegelijk de onafhankelijkheid van kleinere landen in de regio en de vrije doorvaart door de Zuid-Chinese Zee te vrijwaren, stellen de auteurs.

Het CNAS staat dicht bij de regering-Obama. Een van de medeoprichters van de denktank is Kurt Campbell, de belangrijkste Azië-expert bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. De andere oprichter, Michele Flournoy, bepaalde tot vorig jaar mee het Azië-beleid van het ministerie van Defensie.

Het rapport ligt ook in de lijn van de nieuwe defensiestrategie die president Barack Obama vorige week bekendmaakte. De VS willen hun militaire uitgaven inperken, maar tegelijk hun slagkracht meer richten op Azië en de regio van de Stille Oceaan.

Omstreden zeegebied

De Zuid-Chinese Zee, een randzee van de Stille Oceaan die via de straat van Malakka ook verbonden is met de Indische Oceaan, is een rijk visgebied en vormt een van de belangrijkste scheepvaartroutes in de wereldeconomie. Onder de zeebodem gaan bovendien zeker 7 miljard vaten olie schuil – China schat zelfs 130 miljard vaten – en 25.000 miljard kubieke meter aardgas. De regio is ook een kruitvat: China, Taiwan, Vietnam, Maleisië, Singapore, Indonesië, Brunei en de Filipijnen maken aanspraak op ruime, elkaar overlappende stroken kustgebieden en op de eilanden in de zee.

In de voorbije twee jaar heeft China zijn aanspraken op bijna het hele zeegebied op een steeds agressievere manier kracht bijgezet. In mei kapte de Chinese kustwacht bijvoorbeeld een kabel die gelegd werd door een Vietnamees schip voor de exploratie van olievoorraden. Samen met de snelle uitbouw van de Chinese marine leidt dat tot een groeiende bezorgdheid bij de andere landen in de regio.

Finlandisering

Met name Vietnam en de Filipijnen sturen daarom aan op nauwere militaire samenwerking met de VS. Washington heeft met de twee landen al gezamenlijke militaire oefeningen gehouden. Met Singapore sloten de VS een overeenkomst die de Amerikaanse marine in staat stelt in dat land twee gevechtsschepen te stationeren, terwijl de Amerikanen in november van Australië toestemming kregen om tot 2500 mariniers te legeren in een legerbasis in het noorden van het land.

De auteurs van het rapport van het CNAS stemmen duidelijk in met die aanpak, maar stellen dat er meer nodig is om de kleinere landen in de regio ervan te verzekeren dat de VS het voor hen en voor de vrije scheepvaart in de Zuid-Chinese Zee zullen blijven opnemen. China bouwt zijn zeemacht immers onverdroten verder uit. Als de VS niet genoeg tegengas geven, dreigt volgens hen een “Finlandisering” van de overige kuststaten door China. Dat is een verwijzing naar de neutraliteit die de Sovjet-Unie haar kleine buurland Finland opdrong tijdens de Koude Oorlog.

Netwerk tegen Chinese hegemonie

De auteurs hopen ook dat de VS landen als Vietnam, Indonesië en zelfs verder gelegen landen als India, Japan en Korea zullen aanmoedigen om hun militaire capaciteit op te voeren en elkaar te vinden in een “los, bijna onzichtbaar netwerk van gelijkgestemde landen die bereid zijn de Chinese hegemonie af te wenden.”

Tegelijk moet Washington volgens het rapport ook de wens van die landen respecteren om goede betrekkingen te onderhouden met China. Dat land is immers hun belangrijkste handelspartner.