‘Zelfs Freud had dit in zijn meest misantropische bui niet kunnen verzinnen’, stelt psychotherapeut Gary Greenberg, die een pakkende langlezer publiceerde in The Guardian. Een eerlijke getuigenis over de impact van het verdwijnen van nabijheid, over schermtherapie en de grote honger naar echt oogcontact. Deze pandemie verdringt veel essentiële dingen naar de achtergrond. We verlangen.
Soms weet iemand zo raak te verwoorden wat er door je systeem gaat, dat het bijna zonde is om er een eigen draai aan te geven. Greenberg heeft het over ‘de schijn van intimiteit’ waar hij – voorlopig toch – maar niet aan went:
‘Nu alles gereduceerd is tot een plat beeld in het midden van een scherm, realiseer ik me pas hoe de inspanning om gezichten blijvend te aanschouwen misschien wel half het werk is, en hoe ik half mijn voldoening haal uit het feit dat ik mijn aandacht erbij weet te houden. Misschien is half de therapie wel dat anderen deze worsteling zien en de liefde voelen die er in schuilt. […] Dat gezicht, daar is het. Ik kan er niet aan ontsnappen, zoals hij niet aan het mijne kan ontkomen. Ik blijf staren naar de postzegelversie van wat hij ziet. IJdelheid, maar ook nieuwsgierigheid, lokken me steeds weer naar die hoek van mijn scherm. […] Is dit wat hij ziet? Mezelf zien kijken naar mezelf, doet me beseffen dat ik eigenlijk geen flauw idee heb hoe ik overkom en dat ik misschien wel veel te geïnteresseerd ben om daar achter te komen. Ik klik mezelf weg.’
Jezelf in realtime bewonderen in interactie met anderen – of dat nu ervaren wordt als ijdel, nieuwsgierig, een cocktail of geen van beide – geeft wel kansen op zelfinzicht. Heb jij al eens goed gekeken? Wat zie je?
Oog in oog
Het grote gemis in deze schermafhankelijke tijden is – naast huidhonger – écht oogcontact. Mij is het in elk geval nog niet gelukt om recht in de camera te kijken en tegelijkertijd in de ogen van mijn gesprekspartner.
‘Dat moment waarop de heen-en-weer springende aandacht tot rust komt en je echt oogcontact maakt, een authentieke ontmoeting van blikken doorheen de lucht van een gedeelde kamer. Je kijkt elkaar aan en ziet – zonder woorden – hoe zeldzaam en kostbaar deze intimiteit is die je samen aanwakkert door – eveneens zwijgzaam – overeen te komen oprecht te zijn tegen elkaar en samen te zijn met de gevolgen. Wat mis ik dat’, vertelt Greenberg.
Is dit voor jou ook zó herkenbaar?
Ik ben alvast benieuwd of de verplichte mondmaskers in het openbaar ons weer meer gaan leren spreken met onze ogen. Of we de ontmoeting met onbekenden misschien vaker zullen opzoeken dan voor de komst van dit verbindingsvernielende virus?
Mijmeringen in de zoektocht naar gouden randjes aan heel deze coronamiserie.
(Tip voor wie een abonnement heeft op De Standaard: de tekst van Gary Greenberg werd integraal vertaald voor DS Weekblad)
Meer leesvoer?
- Hoe dit virus onze veerkracht verroest
- Morele stress, heb jij er last van?
- De kijk van verdrietdokter Dirk De Wachter op corona
Tot schrijfs
