Maandag begint de VN-klimaattop waar niemand nog lijkt in te geloven. Aan de Mexicaanse badstad Cancun is het nauwelijks te zien dat hier de komende tien dagen bepalende klimaatonderhandelingen zullen plaatsvinden. De stad deint gewoon verder op de golven van het strandtoerisme en de VN-bijeenkomst verandert niets aan de vakantiesfeer.

Dat was een jaar geleden in Kopenhagen wel anders, de hele stad stond gedurende twee weken in het teken van het klimaat. De lat lag toen ook veel hoger en de inzet was duidelijk: een nieuw mondiaal klimaatakkoord om de opwarming van de aarde af te remmen.

Die verwachtingen werden niet ingelost, Kopenhagen werd een teleurstelling en er werd luidop gesproken over het einde van de VN-klimaatonderhandelingen. Maar het is niet omdat Kopenhagen op weinig uitdraaide dat het probleem opgelost is. Integendeel, de klimaatverandering blijft aan een recordtempo slachtoffers eisen.

In de gloednieuwe publicatie ‘The human costs of climate change since Copenhagen’ schrijft de ontwikkelings-NGO Oxfam dat klimaatrampen in 2010 al 21.000 mensen het leven gekost hebben. Dat is dubbel zoveel als het jaar voordien.

Dit jaar hebben overstromingen in Pakistan 2 miljoen hectare landbouwgrond onder water gezet en 1,9 miljoen huizen vernietigd. 20 miljoen mensen werden getroffen en 2.000 mensen lieten het leven.

In Rusland heeft een hittegolf deze zomer 26 procent van de graanoogst verwoest. Tijdens die heetste maanden uit de Russische geschiedenis is het sterftecijfer in Moskou verdubbeld. En in China werden 140 miljoen mensen door overstromingen en 51 miljoen mensen door droogte geteisterd.

Om ergere klimaatrampen in de toekomst te voorkomen, moeten de VN-klimaatonderhandelingen opnieuw zuurstof krijgen, meent David Turnbull van Climate Action Network – een netwerk van meer dan 500 organisaties die zoeken naar een oplossingen voor de klimaatcrisis. “Niet het VN-proces, maar de politieke wil is het probleem”, vindt hij.

Dat is ook de mening van Oxfam: “Als de onderhandelingen te moeizaam verlopen en de ambities te zwak zijn, moeten we niet het VN-proces maar de politiek van de rijke landen in vraag stellen.”

Volgens het Oxfam-rapport zullen ontwikkelingslanden in de toekomst 75 à 80 procent van de schade door klimaatveranderingen te verduren krijgen. Vooral Afrika en Zuid-Azië zijn kwetsbaar, terwijl het de rijke landen zijn die met hun koolstofintensieve industrialisering de klimaatverandering veroorzaakt hebben.

Het Climate Action Network verwacht geen mirakels van Cancun, maar hoopt dat de bouwstenen gelegd worden voor een rechtvaardig klimaatakkoord volgend jaar in Zuid-Afrika. “We moeten blijven wijzen op de tekorten, maar we mogen niet blind zijn voor de vooruitgang die hopelijk geboekt zal worden”, zegt David Turnbull.

Ook Oxfam blijft de onderhandelingen steunen: “Alleen op VN-niveau kunnen er bindende beslissingen genomen worden die alle landen tot actie dwingen.”

De constructie van een nieuw globaal klimaatfonds en het terugdringen van ontbossing om het klimaatevenwicht te bewaren, zijn twee belangrijke dossiers waarover beslissingen moeten worden genomen in Cancun. Als dat lukt, staan we toch een paar stappen dichter bij het lang verhoopte klimaatakkoord.

DeWereldMorgen.be en Mo* slaan tijdens de klimaattop in Cancún de handen in elkaar. Zo kunnen we twee journalisten sturen zodat u niets hoeft te missen van deze herkansing voor de mislukte top van Kopenhagen. DeWereldMorgen.be-reporter Leo Broers is al aangekomen in Mexico. Mo*-journaliste Alma De Walsche is er bij vanaf 5 december. Tot 10 december, het einde van de top, brengen zij interviews, snelle berichten en analyses.