Vooral bij het spoor was de algemene staking van 14 november goed voelbaar in heel Portugal (foto: Público.pt).
Nieuws, Europa, Economie, Vakbonden, Onderwijs, Portugal, Begrotingstekort, Openbaar vervoer, Besparingsbeleid, Algemene staking, Havens, Trojka, Pedro Passos Coelho, Minimumdienst, CGTP, UGT, 14 november 2012, Gezondheidssector, Havenarbeiders -

“Algemene staking is investering van werknemers in een ander Portugal”

In het kader van de Europese actiedag tegen de besparingsplannen werd Portugal woensdag verlamd door een algemene staking. De vierde al in twee jaar tijd. Het initiatief kwam van de communistische vakbondskoepel CGTP, maar werd ondersteund door een brede coalitie van groepen uit de civiele samenleving. Vooral bij het openbaar vervoer en de ziekenhuizen was de staking vrij algemeen.

woensdag 14 november 2012 19:10
Spread the love

Twee dagen na het ‘historische’ en erg omstreden bezoek van de Duitse bondskanselier Angela Merkel aan Portugal, werd het land woensdag verlamd door een algemene staking.

Op 3 oktober had de leiding van de vakbondskoepel CGTP 14 november uitgeroepen tot actiedag van protest tegen de rigoureuze besparingsplannen van de regering-Passos Coelho. De door het parlement eind oktober goedgekeurde begroting voor 2013 voorziet in een verhoging van de personenbelasting en een forse vermindering van de sociale uitgaven. Nooit eerder zal de bevolking de besparingsplannen zo aan den lijve ondervinden.

Hoewel de tweede grootste vakbondskoepel UGT, die aanleunt bij de Socialistische Partij (PS), officieel niet aan de algemene staking deelnam, hadden toch 23 vakcentrales van de UGT hun leden opgeroepen om te staken, vooral in de onderwijssector.

Dinsdag had vakbondsleider João Proença van de UGT nog verklaard dat “de staking waarschijnlijk geen grote weerklank zou vinden”. Maar de berichten uit Lissabon en andere Portugese steden lijken dat alvast tegen te spreken.

“Een van de best opgevolgde grote stakingen ooit”

Volgens een persmededeling van de CGTP die woensdagmiddag werd verspreid, is “de algemene staking een van de best opgevolgde grote stakingen in de recente Portugese geschiedenis”.

Alvast bij het openbaar vervoer was de staking heel goed voelbaar. Slechts 145 treinen reden, terwijl de CP er op een gewone woensdag 1.500 zou moeten laten rijden. Zelfs de wettelijk bepaalde minimumdienstregeling bij het spoor werd niet gehaald omdat de weinige machinisten die wilden werken niet of nauwelijks op hun bestemming geraakten.

De metro van Lissabon was helemaal gesloten en ook de metro van Porto reed maar heel sporadisch. Stads- en streekbussen reden wel, maar ook daar was de dienstregeling zwaar verstoord doordat stakersposten enkele stelplaatsen in Lissabon, Coimbra en Porto hadden geblokkeerd. In het noordelijke Braga reed geen enkele bus.

De nationale luchtvaartmaatschappij TAP, die in aanmerking komt voor privatisering, had 173 van de 360 vluchten die voor woensdag waren voorzien, geschrapt. Alleen de vluchten naar Brazilië en Angola werden uitgevoerd zoals voorzien. Op de meeste luchthavens was het ook veel rustiger dan gewoonlijk.

Havenarbeiders al anderhalve maand in staking

In de havens was de staking volledig. Havenarbeiders zijn in de meeste Portugese havens al anderhalve maand in staking omdat de vakbonden tot geen overeenkomst konden komen met de werkgevers over nieuwe, minder gunstige arbeidsvoorwaarden. Havenarbeiders vormden dan ook een opvallend luidruchtige groep bij de manifestaties in het centrum van Lissabon.

Premier Passos Coelho dreigde al dat de regering eenzijdig maatregelen zal nemen om een minimumdienst in de havens te garanderen als er niet snel een oplossing voor het conflict wordt gevonden. In het derde trimester zou de Portugese export zware nadelen hebben ondervonden door de stakingsacties in de havens.

In de ziekenhuizen was het beeld minder duidelijk. In sommige regio’s deed zo goed als het voltallige personeel mee met de staking en werd alleen een nooddienst verzekerd, in andere delen van land functioneerden de gezondheidscentra zo goed als normaal.

De besparingen in de openbare gezondheidszorg dreigen voor vele ziekenhuizen grote gevolgen te hebben vanaf 2013. Ziekenhuizen zullen personeel moeten doen afvloeien en premies voor nacht- en weekendprestaties zullen verminderen of helemaal wegvallen.

Onderwijssector neemt massaal deel

In de onderwijssector werd de staking goed opgevolgd. Zowel in het kleuter en lager onderwijs, de middelbare scholen als de hogescholen en universiteiten werd over het algemeen gestaakt. Vele scholen bleven wel open om leerlingen op te vangen, maar er werd bijna geen les gegeven.

Op de autonome eilandengroep de Azoren bleven bijna alle scholen dicht, op Madeira zou 25 procent aan de staking hebben deelgenomen. Volgens de onderwijsvakbond FENPROF was de deelname aan de staking van woensdag “minstens dubbel zo groot” als bij de algemene staking van maart dit jaar.   

“FENPROF wil alle leerkrachten, opvoeders en onderzoekers die zich bij staking aansloten, van harte ondersteunen in hun strijd voor de toekomst van Portugal. Een sterke professionele bewustwording is nodig om het heilloze pad van soberheid, waarin dit land door de regering en de trojka wordt geduwd, om te buigen.”

“Want ondanks de enorme offers die de Portugese bevolking brengt, stijgt de werkloosheid, zien we de armoede hand over hand toenemen en kunnen meer en meer mensen hun schulden niet meer terugbetalen”, zei Mário Nogueira van FENPROF op een persconferentie in Lissabon.

Ook andere openbare diensten, zoals de huisvuilophaling, de brandweer en bij gemeentelijke administraties werd de staking goed opgevolgd. De rechtbanken werkten zo goed als normaal.

Mensen in precaire beroepen zijn bang hun job te verliezen

Dat de staking in de privésector minder goed werd opgevolgd, heeft volgens de Portugese vakbonden te maken met de schrik van vele werknemers om hun job te verliezen. In de grote winkelketens werken laaggeschoolde mensen dikwijls tegen een minimumloon en met uiterst flexibele werkuren.

“Mensen in zulke precaire arbeidsstatuten kunnen het zich gewoonweg niet veroorloven om een dag te staken, want dan zijn ze ook een dag inkomsten kwijt en lopen ze het risico om bij de volgende ontslagronde als eersten hun job te verliezen”, zei een vakbondsman tijdens een toespraak op het centrale plein Rossio in Lissabon.

Bij enkele grote bedrijven in de olie- en metaalsector werd er wel gestaakt, maar minder dan bij vorige algemene stakingen.

Diverse stoeten sluiten aan bij protest op Rossio

Dat de staking niet alleen een zaak was van de vakbonden bleek goed toen op woensdagmiddag diverse bonte stoeten van manifestanten zich verenigden op het plein Rossio in het centrum van de benedenstad van Lissabon om later samen naar de regeringswijk São Bento te trekken. Op enkele kleinere incidenten na, bleef alles erg vreedzaam.

De traditionele rode vakbondsvlaggen kregen er versterking van de vaak ludieke slogans van de protestgroepen van de civiele samenleving die eerder al grote massa’s op de been hadden gebracht.  

Om te protesteren tegen de besparingsmaatregelen van de regering hadden aanhangers van het Platform 15 oktober, de Beweging 12 maart (M12M), de beweging ‘Que se lixe a troika‘, het Socialistische Alternatief (MAS), de Werklozenbeweging (MSE) en de Burgers voor Waardigheid (MCD) zich aangesloten bij de grote manifestatie van de CGTP. In koor lieten ze duidelijk weten: “genoeg uitbuiting en verarming”.

Alcides Santos van de Werklozenbeweging (MSE), rechtvaardigt het protest omdat de “regering mensen veroordeelt tot de dood”. “Ze dwingt ouderen om te kiezen tussen medicijnen en voedsel”. Daarom is de MSE begonnen met een actie van burgerlijke ongehoorzaamheid. “Burgerlijke ongehoorzaamheid is een legitieme vorm van verzet.”

Bijkomende bronnen:

Quase todos os bombeiros sapadores de Lisboa em serviços mínimos
http://economia.publico.pt/Noticia/quase-todos-os-bombeiros-sapadores-de-lisboa-em-servicos-minimos-1572365

Greve em Portugal em dia de luta europeia
http://economia.publico.pt/noticia/greve-em-portugal-em-dia-de-luta-europeia-1572360

Movimento Sem Emprego apela à reflexão sobre a “desobediência civil como forma de resistência”
http://www.publico.pt/Pol%C3%ADtica/movimento-sem-emprego-apela-a-desobediencia-civil-como-forma-de-resistencia-1572308
 

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!