Het is ongeveer half acht ‘s ochtends wanneer
Dieumerci Kanda het politiecommissariaat in de Demosthenesstraat te
Anderlecht binnen gaat. De veertigjarige man van Congolees-Angolese
origine wil er de lokale politie van op de hoogte brengen dat zijn
portefeuille gestolen is. De aanwezige agenten vinden evenwel dat
Kanda een dronken indruk nalaat, laten de aangifte voor wat ze is en
stoppen hem in een cel om te ontnuchteren.

Rond half twaalf ziet
iemand op de beelden van de bewakingscamera’s dat Kanda zichzelf
heeft opgeknoopt met zijn T-shirt. In allerijl wordt hij half
levenloos naar de spoed gebracht. Drie dagen later overlijdt Kanda
aan zijn verwondingen.

Dit
is de versie van de Anderlechtse politie. Een versie die bij de
familie en vrienden van Kanda op groot ongeloof kan rekenen.
Ook Patrick N’Siala Kiese, algemeen secretaris
van het Platform van de Afrikaanse Gemeenschappen (afgekort:
PAG. Dit is een federatie van Afrikaanse verenigingen die de belangen
van diverse Afrikaanse gemeenschappen in België behartigt, red.),
heeft grote bedenkingen bij het verhaal dat de politie naar buiten
brengt.

Hij gelooft allerminst dat Kanda zelfdoding heeft gepleegd.
“Hoe absurd is het niet dat iemand die naar een politiekantoor gaat
om een diefstal aan te geven, uiteindelijk zelfdoding pleegt in een
cel? Iemand die zelfdoding wil plegen gaat toch niet naar de politie?
Er moet iets anders gebeurd zijn in het politiekantoor waardoor
Dieumerci gestorven is.”

Manifestatie

Dat
Kanda dronken was toen hij het politiecommissariaat binnenkwam, kan
N’Siala Kiese nog aannemen. “Maar een
dronken man kan toch niet zo behendig zijn dat hij zichzelf met zijn
T-shirt kan ophangen? Ik kan zelfs niet begrijpen aan wat hij zich
heeft kunnen ophangen, want ik dacht eerlijk gezegd dat politiecellen
erop voorzien zijn dat je er geen zelfdoding kunt plegen. Zeker na de
zaak Patrick Haemers.”

Patrick Haemers is voor alle duidelijkheid
een Belgische topcrimineel uit de jaren tachtig die in 1993
zelfdoding heeft gepleegd in zijn cel. Na zijn overlijden nam de
overheid maatregelen opdat gevangenen niet langer zelfdoding zouden
kunnen plegen. “Ik kan me dan ook echt niet voorstellen wat er in
zo’n cel hangt om jezelf, met een T-shirt dan nog, aan te kunnen
ophangen”, aldus N’Siala Kiese.

De
onduidelijkheid die rond het overlijden van hun geliefde heerst,
zette familie en vrienden van Kanda ertoe aan een samenkomst voor het
gemeentehuis in Anderlecht te organiseren. De boodschap van de meer
dan honderd manifestanten was duidelijk: ze eisten meer duidelijkheid
én een gerechtelijk onderzoek naar het overlijden van Kanda.

Gerechtelijk
onderzoek

Die
oproepen lijken niet volledig in dovemansoren te vallen. Tijdens
diezelfde manifestatie ontving de burgemeester van Anderlecht, Eric
Thomas (PS), een delegatie van de demonstranten en garandeerde hun
dat de zaak volledig opgehelderd zal worden.

Daarnaast
werden, weliswaar los van de manifestatie en in overeenstemming met
de gebruikelijke procedures, twee onderzoeken opgestart. Meer bepaald
gaat het om een gerechtelijk onderzoek naar het overlijden van Kanda
en een interne doorlichting.

Na
de manifestatie van de familie en vrienden van Kanda, lijkt nu ook de
politieke wereld stilaan aandacht te hebben voor de zaak. Zo vroeg
Emir Kir (PS), de burgemeester van Sint-Joost-ten-Node, in een
commissie van de Kamer om toelichting over de affaire. Jan Jambon
(N-VA), minister van Binnenlandse Zaken, wou echter nog geen
commentaar geven omdat beide onderzoeken toen nog lopende waren.

Ondertussen
is het gerechtelijk onderzoek naar het overlijden van Kanda afgerond.
“Daaruit blijkt dat er van kwaad opzet geen sprake was”, stelt
Laurens Dumont, perswoordvoerder van het Brusselse parket, in Het
Laatste Nieuws. “De bevindingen
van de wetsgeneesheer bevestigen de zelfdoding van de man. Daarnaast
was de man alleen in de cel en bewijzen de camerabeelden dat er
niemand in of uit kwam”, aldus Dumont.

Geconfronteerd
met deze uitspraken, stelt N’Siala Kiese: “Het parket zegt dan
wel dat op de beelden te zien is dat Kanda alleen was in zijn cel,
het zegt niet of hij er zich werkelijk heeft opgehangen. Dat is een
heel belangrijk nuanceverschil. Vandaar dat wij vragen om die beelden
gewoon vrij te geven, ons te laten zien wat er gebeurd is, zodat er
geen discussie meer is. Nu speelt het parket echter verstoppertje met
beelden en feiten waar het enkel zelf toegang tot heeft. Sorry, maar
wij vragen gewoon om gerechtigheid.”

Ontgoocheling

Dat
het N’Siala Kiese menens is, mag duidelijk zijn: indien er niet
snel helderheid komt in deze zaak, zal het PAG zich burgerlijke
partij stellen. De algemeen secretaris is echter niet enkel
ontgoocheld in de werking van de politie en
het parket. Ook de rol van de media kan volgens hem allesbehalve
rooskleurig genoemd worden.

“Ik merk gewoon dat er met twee maten
en gewichten wordt gehandeld. Een Afrikaan sterft in een politiecel,
maar blijkbaar vindt niemand het de moeite waard om hierrond veel
lawaai te maken. Hoe vaak gebeurt het in België dat iemand in een
cel sterft? Niet veel toch? Toch besteden de media maar heel weinig
aandacht aan deze zaak. Dat zo’n onevenwicht in een democratisch
land zoals België nog steeds bestaat, vind ik heel spijtig.”

We probeerden vrijdag en zaterdag tevergeefs een reactie te krijgen van het parket. Pas maandag zullen we een reactie krijgen, zo werd ons beloofd.