Ademloos china

Ademloos is China, in de dubbele betekenis. Je moet soms even naar adem happen als je die spectaculaire ontwikkeling van China aanschouwt. Maar het is net zo goed naar adem happen met de smog in de steden. Vooral nu we hier in Beijing zijn beland. Al werken ze er uit pure noodzaak hard aan. Jan Franco, internationaal vakbondssecretaris ACV BIE, gaat er dieper op.

dinsdag 15 april 2014 11:18
Spread the love

De B van beton

Als je ACV Bouw-Industrie-Energie mag
vertegenwoordigen op een officieel bezoek aan China dan ga je van nature op
zoek naar wat van je sectoren zichtbaar is op het terrein. Lang moet je er niet
naar zoeken. Constructies van glas en beton klimmen sneller ten hemel dan de
hier welig tierende Klimmende Winde (Ipomoea nil voor de liefhebbers van
eenjarige klimplanten) die we al vaker in zijn gewokte versie als Morning Glory
op ons bord gepresenteerd kregen.

Nieuwe snelwegen overspannen de met
uitsterven bedreigde stedelijke open ruimte tot 5 verdiepingen hoog. In
Shanghai rollen voertuigen knikkerbaansgewijs en in sierlijke betonnen cirkels
van de 50 meter hoge ringweg naar de begane grond. Om dan opnieuw spiralen
tekenend te klimmen naar de op de derde verdieping getrokken verbindingsweg
richting de volgende knikkerbaan.

 ‘The
sky is the limit’ zou je denken. Alhoewel, de verstikkende smog in Peking toont
op adembenemende wijze aan dat er limits zijn aan de betonnen snelweg naar de
economische hemel. Enkel in Dubai zag ik eerder een bouwwerk dat hoog genoeg is
om boven het gifgele mengsel van fijn stof en allerhande poluenten uit te
tronen dat de explosief groeiende Chinese steden in een verstikkende wurggreep
houdt.

De Z van zonneboiler

Het bewustzijn dat dit groeimodel onhoudbaar
is, wint snel veld in China, ook politiek. Voor zover ik het zou kunnen
inschatten – de voor ons node te vatten omvang van dit land maakt je per
definitie nederig- gaat dit proces sneller en sterker gestuurd dan in Europa en dan in ons eigen speldenkopje. Gelukkig maar want de
druk op het milieu hier heeft ongetwijfeld een impact op het klimaat en
leefomgeving van ons allemaal. Die onvatbare omvang nietwaar.

In China’s fields, the solar collectors blow

On top of the buildings, row on row

De voorzichtige stap naar duurzame
ontwikkeling is onder andere zichtbaar in de ontelbare zonneboilers die de
daken van de nieuwbouwwijken sieren. Al is sieren in deze een rekbaar begrip.

Het repetitieve beeld deed me onvrijwillig
denken aan de perfect uitgelijnde soldatengraven van de aan herdenking
onderhevige Eerste Wereldoorlog, het allereerste voorbeeld van globalisering in
de korte geschiedenis van de mensheid en niet bepaald het mooiste. Waarbij
trouwens ook Chinezen in  vochten, werkten
en sneuvelden aan geallieerde zijde. Niet geweten, geheel terzijde maar toch
met welgemeende dank. 

Als trotse en bewuste bezitter van een
zonneboiler – geen Chinese maar een Europese, internationale solidariteit kent
zijn grenzen, ook bij een overtuigd wereldburger – weet ik dat de technologie
op vandaag reeds genoeg gevorderd is om zelfs bij een bewolkte hemel
voldoende warm water te produceren. Bij persistente smog zal dit niet anders
zijn. In China spreek je al snel over miljoenen collectoren. Van hoge kwaliteit
zoals de op snelheid gepakte Europese producenten pijnlijk moesten ervaren.
(Met in één moeite een vermanende vinger naar de Europese commissie wegens het
schandelijk gebrek aan industriële politiek. Moge de smog in hun kop nog sneller oplossen dan die in
China, het zou ons economisch deugd doen.)

De hoeveelheid niet verbruikte fossiele
brandstoffen moet hier immens zijn. En al zou het een druppel op een hete plaat
zijn, in de Chinese context wordt zo’n druppel algauw een oliezee of een
steenkoolgebergte.

De toestand is dus ernstig maar niet hopeloos.
Er is zicht op een eind aan de zonsverduisterende tunnel van onduurzame
economische groei. We hopen met de Chinezen dat het licht snel doorheen de gele
soep mag breken. Ook ons leefmilieu zal er zonder twijfel beter van worden.

De K van kale kermis

De predikers van de neoliberale religie
verwijzen graag naar wat ze – niet gehinderd door enig dieptezicht in de
Chinese psyche – de ongekende mogelijkheden tot vrije en ongelimiteerde
economische ontwikkeling in dit land noemen. Een enorme markt, werknemers die
alleen maar geld willen verdienen en overuren willen kloppen, geen of weinig
obstakels van het genre milieuwetgeving of lastige vakbonden die waardig werk
eisen… Het walhalla is er volgens hen maar een trieste plaats tegen.
Gesprekken met Belgische werkgevers in China, ons groeiend maar o zo beperkte
inzicht in dit land en daarnaast de voelbaar steviger wordende grip van de
vakbond op de bedrijven tonen een beeld met meer nuances. Chinezen streven in
alles wat ze doen naar een evenwicht en dat geldt evengoed voor de
arbeidsverhoudingen. Westerse bedrijven en multinationals van het eerste uur
hebben ongetwijfeld hun voordeel gehaald uit de onervarenheid van de Chinezen
om aan makkelijk verdiende dollars te geraken. Meerdere indicatoren geven mij
toch de indruk dat neoliberale avonturiers hier met hun meedogenloos koude
visie op mens, samenleving en economie bot gaan vangen en wel eens van een kale
kermis kunnen terugkeren. Time will tell.

De I van impressies

Hier beweren dat ik na 1 week terreinbezoek
en met de gewaardeerde reisvoorbereiding weet hoe China in mekaar
steekt, zou getuigen van een onvergeeflijke zelfoverschatting. We hebben nog
enkele dagen te gaan dus laat die impressies maar komen. Ik hoop er toch enkele
strategische adviezen uit te kunnen puren ter ondersteuning van het
vakbondswerk in België
en voor de omkadering van onze leden, militanten en
collega’s die dagelijks geconfronteerd worden met de gevolgen van een
geglobaliseerde economie. Waarin China een niet te miskennen en een in de
Belgische media dramatisch onderbelichte rol speelt. Het feit dat het land en
zijn vakbond zich openstellen voor onze visie en oplossingen is reeds een niet
te schatten meerwaarde van deze contactreis en van de intensieve uitwisseling
tussen ACV en de ACFTU. Een opwelling van dankgevoelens omdat ACFTU van zijn
kant Chinese visies en oplossingen deelt kan moeilijk en hoeft ook helemaal
niet onderdrukt te worden.

Jan Franco

take down
the paywall
steun ons nu!