Vandaag houdt Fluxys zijn algemene vergadering in Brussel. Meer dan 100 mensen en een brede coalitie van organisaties [1] wachten de aandeelhouders op aan de hoofdzetel om hun ongenoegen te uiten over het beleid van het bedrijf. Eerder op de dag veranderden enkele actievoerders het Fluxys logo op de gevel in “Gas kills, Fluxys guilty” (Gas doodt, Fluxys schuldig). Fluxys faciliteert de handel in Russisch vloeibaar gas (lng), baat de grootste Europese invoerhaven voor Amerikaans schaliegas uit, en investeert in nieuwe fossiele infrastructuur.

Vredesactie, Greenpeace, Tegengas|Dégaze en BBL eisen een einde aan het contract met het Russische Yamal LNG [2] en een stop op nieuwe investeringen in gas. Ze willen ook dat Fluxys de zorgplicht respecteert en mensenrechtenschendingen in zijn activiteiten vermijdt, en sneller werk maakt van de uitstap uit fossiel gas. Ze zullen deze vragen ook stellen op de aandeelhoudersvergadering later vandaag.

Fluxys en Zeebrugge in dienst van Russische lng-handel

Bij de presentatie van de jaarresultaten voor 2022 drukte CEO Pascal De Buck zijn medeleven uit met de Oekraïense bevolking. [3] Tegelijk is Fluxys veruit de belangrijkste doorvoerder voor Russisch lng, en steeg de import hiervan in 2022, “Fluxys spijst de Russische oorlogskas door de export van Russisch gas te faciliteren”, reageert Stefanie De Bock, campagnemedewerker bij Vredesactie. [4] “In de media trekken bestuur en management hun paraplu open en zeggen zelf niets te kunnen ondernemen. In plaats van solidariteit met de Oekraïense bevolking, kiest Fluxys ervoor zijn winst veilig te stellen. Dat verhaal willen we vandaag duidelijk maken. Want Fluxys kan wel degelijk aan de kar trekken om het contract op te schorten.”

Nieuwe investeringen in gas leiden tot verwoestende lock-in

De band met Rusland is niet de enige bedenkelijke investering van Fluxys. Het beheert ook de grootste invoerhaven voor schaliegas uit de VS (net over de Franse grens in Duinkerke) en investeert in nog meer terminals en pijpleidingen voor gas. [5] “Amerikaans gas wordt agressief gepusht als alternatief voor gas uit Rusland, maar we ruilen hiermee één toxische afhankelijkheid in voor een andere”, zegt Mathieu Soete, energie-expert bij Greenpeace België. “De gezondheidsimpact van dit gas op lokale, veelal gekleurde en arme gemeenschappen in de VS is hallucinant, de gebieden rond deze installaties worden pijnlijk treffend ‘sacrifice zones’ genoemd. De enorme uitbreiding hiervan moet gestopt worden.”

“Bovendien komen de investeringen van Fluxys en andere gasbedrijven in nieuwe lng-projecten in de EU en de VS niet alleen te laat om de tijdelijke energiecrisis van vandaag op te lossen, ze dreigen ons nog decennia vast te zetten in fossiel gas met grote schade voor mens, klimaat en milieu”, vult Angelos Koutsis, beleidsmedewerker bij Bond Beter Leefmilieu aan. “En dat terwijl er vandaag nog capaciteit is die niet bijdraagt aan de Europese bevoorradingszekerheid, zoals de vijfde opslagtank in Zeebrugge die nu gereserveerd is voor de overslag van Russisch lng, richting niet-Europese markten.”

Gemeentelijke aandeelhouders moeten hun verantwoordelijkheid nemen

De Belgische steden en gemeenten vormen een belangrijke groep aandeelhouders van Fluxys. Via de holding Publigas hebben zij 77% van de groep in handen. Een belang dat met een grote verantwoordelijkheid komt, zegt Leo Tubbax van Tegengas|Dégaze: “Aan heel wat gemeentehuizen wapperde het afgelopen jaar een Oekraïense vlag. Bovendien zijn heel wat burgemeesters lid van het Burgemeestersconvenant. De weg die Fluxys besloot in te slaan komt helemaal niet overeen met de engagementen van de steden en gemeenten. We hopen dan ook een bondgenoot in hen te vinden om onze eisen op tafel te leggen.”

Noten:

[1] Op de manifestatie waren ook vertegenwoordigers aanwezig van Fossil Free Politics, Amnesty International, Extinction Rebellion, Europees netwerk voor solidariteit met Oekraïne, Jong Groen, Promote Ukraine, Friends of the Earth …

[2] Fluxys sloot in 2015 een twintigjarig contract ter waarde van 1 miljard euro met het Russische Yamal LNG voor de opslag en overslag van gas in Zeebrugge. Dankzij dit contract werd België een draaischijf voor Russisch lng: 72% van het Russisch lng dat in 2022 in Europa werd overgeladen, passeerde langs Zeebrugge. (Bron: IEEFA)

[3] Fluxys CEO Pascal De Buck verklaarde in het persbericht bij de resultaten: “2022 was een verschrikkelijk jaar voor de Oekraïense bevolking en de manier hoe de mensen lijden onder het geweld. We kunnen alleen maar vurig hopen dat het leed zo snel mogelijk stopt.” (Bron: Fluxys)

[4] Het ‘schaduwrapport’ van Vredesactie over de activiteiten van Fluxys in 2022 toont aan hoe Rusland niet alleen 28% méér lng naar België exporteerde dan in 2021, het trok eind 2022 ook de belastingen op het Yamal LNG-project op van 20% naar 34%. De Russische staat haalt zo fors meer inkomsten uit lng, wat bijdraagt om de oorlog in Oekraïne te blijven betalen en de impact van de economische sancties in te dammen.

Yamal LNG is overigens voor 50,08% eigendom van Novatek, dat nauwe banden onderhoudt met het Kremlin via de twee belangrijkste aandeelhouders Leonid Mikhelson (24,76% van de aandelen en CEO) en Gennadi Timtsjenko (23,49%); beiden staan net als Novatek zelf op verschillende sanctielijsten, ook in de EU. (Bron: De Standaard)

[5] Het recente Greenpeace International rapport “Who Profits From War” legt de omvang, oorzaken en gevolgen bloot van de enorme stijging van de Europese lng-import uit de VS (+140% in 2022) en de geplande verdere uitbreiding van de capaciteit.