Abdelkrim leidde 1ste ‘Arabische’ revolte

Abdelkrim leidde 1ste ‘Arabische’ revolte

dinsdag 29 mei 2012 17:38
Spread the love

Abdelkrim el Katthabi leidde in 1921 de eerste ‘Arabische’ revolte, en was het voorbeeld voor de antikoloniale strijd in tientallen landen in Afrika, China en Vietnam. Abdelkrim is of zou meer dan vandaag het geval is een model, een held, een referentiepersoon kunnen zijn voor duizenden Marokkaanse jongens en meisjes die zich nu wat verloren voelen tussen twee culturen, en allicht niet voldoende beseffen dat zij in hun eigen geschiedenis excellente voorbeelden van nationale bevrijding van het kolonialisme en voor de democratie kennen. In welk geschiedenisboeken in Vlaanderen kunnen zij dit leren? Men kan niet spreken over de huidige Arabische Revoltes zonder Abdelkrim recht te doen en eer te bewijzen.

De anekdote is hardnekkig. Enkele Palestijnen, op bezoek bij Mao Tse Tung vroegen hoe zij volgens hem de bevrijdingsstrijd moesten voeren. Wat een vraag antwoordde Mao, jullie hebben de oplossing in jullie midden, Abdelkrim el Katthabi heeft niet allen de regels voor de volksstrijd geschreven,hij heeft de volksstrijd in 1921 ook met succes gevoerd.

In Wikipedia is een interessante en conforme levensbeschrijving te vinden: “Abdelkrim stichtte in 19 september 1921 in Ajdir een Riffijnse staat (de Confederale Republiek van de Stammen van de Rif) waarin hij Riffijnse stammen verenigde…Dankzij de overwinning (op de Spanjaarden, nvdr) en het uitroepen van de onafhankelijkheid werd Abdelkrim een beroemde vrijheidsstrijder, wiens foto’s werden gepubliceerd in Afrika en Klein-Azië. Zijn militaire tactieken werden naderhand overal ter wereld vaak gebruikt in de onafhankelijkheidsstrijd. Zo hebben de Vietnamezen op de manier van Abdelkrim een guerrillastrijd gevoerd tegen de Amerikanen.”

Omdat Abdelkrim de reactie vreesde van de koloniale machten nadat hij legers van tienduizende Spanjaarden en later Fransen versloeg, schreef hij op 6 september 1922 een open brief aan de Europese machthebbers, al ironisch aangeduid met ‘beschaafde landen’. Abdelkrim was niet voor niets journalist en jurist. Deze brief nemen we hieronder integraal over. Hij komt  uit de interessante strip van Nadrani M.: Ben Abdelkrim, Emir van de Rif, deel 1, Marokko 1920-22, Oorlog tegen de Spanjaarden, 2008, Xtra. Voorzover we konden nagaan is nog geen 2de deel verschenen.

De ‘rechtsen’ alluderen soms naar de vendetta onder de Riffijnse stammen eind negentiende eeuw, de Bled Siba, het ‘ongetemde land’, een diversiteit van Riffijnse stammen, tegenover de Bled Makhzen het centrale gezag., om het onvermogen aan te tonen van Marokkanen om zich neer te leggen bij de samenlevingsregels en hun zaken, zoals vroeger de stammen, met gewelddadige actie te beslechten. Zijn de Riffijnen in België (3/4 van de inwoners van Marokkaanse afkomst) nog volgens het ‘stam’principe georganiseerd (Antwerpen tegen Mechelen bv, om die van Lokeren niet te vergeten).

Abdelkrim is er na 1920 in geslaagd om deze stammen te verenigingen voor een strijd tegen het kolonialisme, die hen uiteindelijk in 1926 tegen een leger van een miljoen Fransen en Spanjaarden geplaatst heeft die met vliegtuigen een chemische oorlog (gifgassen geleverd door de Duitsers) voerden rond El Hoecima. Hij heeft zich dan overgegeven aan de Fransen die hem naar Réunion verbanden, vanwaar hij na 20 jaar naar Nice werd gevoerd maar onderweg asiel kreeg en uiterst enthousiast werd onthaald. Hij ging na de Marokkaanse onafhankelijkheid niet in op het voorstel van Mohammed V om in 1957 naar Marokko terug te keren omdat volgens Abdelkrim Marokko nog altijd gekoloniseerd werd door Frankrijk. Hij stierf in 1963 en ligt in Cairo begraven.

Het verhaal doet nu nog de ronde dat vele kankergevallen van inwoners uit die streek van Al Hoceima nog voortkomen uit de chemische verontreiniging van de gronden.

Het zijn de huidige revoltes en dynamieken om ‘echte’ democratieën’ te worden die het werk van Abdelkrim kunnen afmaken. Zie in dit verband het artikel van Yassine Channouf in DWM.

Zelf ben ik, tijdens m’n Marokkoreis in 2006 Ajdir gaan bezoeken, de restanten van de administratieve gebouwen van de Rifrepubliek en het geboortehuis van Abdelkrim, en ben ik verder op onderzoek gegaan naar de Amazigh-geschiedenis, zie m’n verslag Jan in Marokko op

Wie zich wil verdiepen in het leven van Abdelkrim kan langs youtube een excelle reportage in 4 delen vinden van Nederlandse journalisten, hier de link naar het 1ste deel.
 
Wanneer verschijnen de geschiedenisboeken in het Nederlandstalig onderwijs die de geschiedenis van Abdelkrim voor de huidige inwoners, zowel van Marokkaanse afkomst als de anderen, in Vlaanderen valoriseren?

Ter documentatie hieronder de brief van Mohamed Abdelkrim aan de Europese Machthebbers, de brief zou vandaag nog kunnen geschreven zijn.

Jan Hertogen

Open brief van Mohamed Ben Abdelkrim Al Khattabi aan de Europese machthebbers

Aan de beschaafde landen,

Wij hebben ons reeds gericht tot de ambassadeurs van bepaalde landen in Tanger en hen onze grieven geuit met betrekking tot Spanje, maar wij weten niet of onze correspondentie u heeft bereikt. Vandaag doen wij nogmaals een beroep op uw menselijkheid en verzoeken wij u te handelen voor het welzijn van de gehele mensheid, los van welke religie of overtuiging ook. Het is tijd dat Europa, dat zich in de twintigste eeuw bereid heeft verklaard de beschaving te verdedigen en de mensheid te verheffen, deze nobele principes nu in de praktijk brengt. Het is tijd dat Europa de onderdrukten in bescherming neemt tegen de onderdrukkers en dat het de rechten van de zwakkeren verdedigt tegenover de machtigen, voordat hun traditionele gevoel van waardigheid, zonder hulp van buitenaf, zal leiden tot slechts één mogelijk einde: zelfvernietiging.

De Rif is heden een plek van oorlog, een onrechtvaardige oorlog die leidt tot onnodige vernietiging van veel Spanjaarden en Riffijnen.

De Spanjaarden geloven dat Europa hen de opdracht heeft gegeven om de Rif te hervormen en beschaving te brengen. Maar de Riffijnen vragen: “Bestaan hervormingen uit de vernietiging huizen en het gebruik van verboden wapens? Bestaan ze uit de inmenging in andermans reli¬gie of uit de schending van rechten? Of vormen ze slechts een excuus voor de annexatie van andermans grond onder het mom van bescherming?” Het doel van bescherming is het veilig stellen van de rechten en de mensen in kwestie. En Europa kan op dit moment constateren dat wij iemand nodig hebben die ons beschermt tegen de agressie van deze macht die onze vrijheid aanvalt, onze onafhankelijkheid, onze eer en onze vrouwen.

De opstand in de Rif is het resultaat van de onderdrukking en het machtsmisbruik door jonge Spanjaarden die hier gestationeerd zijn op commandoposten. Zij hebben zelfs zeggenschap over de grote moslimdokters, de civiele ambtenaren en de inheemse troepen. Zo zijn ze be¬gonnen met het zich toeëigenen van grond en mensen – iets wat ons herinnert aan de tijd van de barbaren – maar om het simpele feit ze het predikaat ‘Europees’ dragen, doen ze zich voor als beschaafde mensen, terwijl ze in werkelijkheid allesbehalve hervormers of beschermers zijn, maar slechts blinde veroveraars.

De Rif heeft een vrij bestaan gekend, en haar mannen zijn thans geofferd in de strijd ter ver¬dediging van hun vrijheid en religie.

De Rif is niet tegen een moderne beschaving; zij is niet tegen hervormingsprojecten, noch tegen commerciële uitwisselingen met Europa. De Rif streeft naar de vestiging van een lokale overheid; dat is een fundamenteel punt voor de bescherming van de eigen rechten evenals die van buitenlanders, conform de handelsovereenkomsten die de Europese machten binden aan de West-Afrikaanse machten. Maar de Rif wil niet dat de teugels van de macht in handen komen van degenen die buitenlands goud ontvangen in ruil voor hun autoriteit en patriottisme; mannen die de grond en zijn bewoners uitleveren aan de hoogste bieder en die alleen hun eigen persoonlijke belangen dienen. Deze mannen zijn, uit hoofde van de diverse titels die hun zijn toebedeeld, op dit moment slechts instrumenten voor de belangen van de Spanjaarden en hebben geen enkel ontzag voor de islamitische wet en de nationale gewoontes.

De Rif popelt om een eigen regeringssysteem in te stellen dat volledig stoelt op haar eigen wilskracht. Zij wil haar eigen wetten maken en handelsovereenkomsten aangaan om zo de eigen rechten te beschermen, op nationaal en internationaal niveau. Europa kan een dergelijke regering niet weigeren wanneer deze geen bedreiging vormt voor de rechten van de Europe¬anen, voor hervormingen of de beschaving.

Europa weet dat er in de Rif een zogenaamd ‘kalifaat’ bestaat met een ‘Spaans Protectoraat’ en ‘Beschermers’, Het kan dus denken dat deze grondwettelijk zijn geïnstalleerd en in alle rechtvaardigheid regeren. Maar niks daarvan.

De Rif heeft reeds om hulp gevraagd aan hen in Europa die beschikken over een gevoel van rechtvaardigheid. Zij heeft de vertegenwoordigers van verschillende machten aangeschreven en is nog steeds in een gewapende strijd verwikkeld om de agressors te verjagen, in afwach¬ting van een antwoord van de geciviliseerde landen. Als deze landen tussenbeide komen, de problemen op een voor de Rif bevredigende manier oplossen en de rechten van beide partijen beschermen, zal dat de Rif de zekerheid bieden dat de eisen ten gunste van de menselijkheid en de beschaving terecht waren. Maar als ze afstand houden en geen conferentie organiseren waarvoor ze de leiders van de Rif uitnodigen ter bevestiging van hun verklaringen en de uit¬voering van al wat is overeengekomen, zal het duidelijk zijn dat Europa niets anders wil dan een strijd tegen de gehele islamitische wereld, hoe groot het leger of de kosten ook zullen zijn.

Wij kunnen ons echter niet indenken dat het geweten van hen die aan de teugels trekken van de politiek in de beschaafde wereld, of zij nu president zijn of prins, in alle rust zo’n schande kunnen accepteren. Wij doelen in het bijzonder op de landen die nauwe banden hebben met de islamitische wereld. De tijd zal onze hoop opbouwen of afbreken, en de rechtvaardigen zullen onze hoop op het juiste moment op waarde weten te schatten.

Wat was het doel van Europa toen het de conferentie van Algeciras (1906, nvdr) organiseerde? Wilde zij wet en orde vestigen, deze bij de mensen promoten en economische welvaart ga¬randeren? Als het motief goed was, vrij van vleierij en elk politiek of militair doel (waar wij zonder meer vanuit gaan), komt dat precies tegemoet aan de wensen van de Rif. Tegen der¬gelijke voorwaarden heeft de Rif geen enkel bezwaar. Het enige wat zij wil is zich verlossen van de Spaanse onderdrukking en militaire agressie, en een eigen lokale overheid installeren met een bestuur dat zichzelf controleert.

Denkt Europa dat deze wens zijn belangen of de rechten van zijn gemeenschappen zou kun¬nen schaden? Is er enige raciale of nationale reden die Europa verplicht tot het sluiten van alle politieke deuren voor hen die lijden onder het Spaanse juk? Als Europa niet bereid is te luisteren naar de grieven van de Rif en deze ver bezijden de waarheid vindt, laten we Europa dan zelf de waarheid doen ontdekken uit monde van de Spanjaarden, van hen die in hun parlement hebben uitgesproken dat terugtrekking nodig was vanwege hun falen en de door soldaten en anderen begane schandelijkheden, die de verontwaardiging en woede in de Rif niet tot bedaren hebben kunnen brengen.

Dit zijn de grieven die wij openlijk aan u richten,
o beschaafde naties van Europa!

Vrede zij met u!

6 september 1922
 

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!