Aan de VRT-collega’s die ‘gericht moeten uitstromen’, mijn oprechte deelneming.
Ik weet immers hoe het voelt en geloof het of niet, stiekem wou ik dat ik één van jullie was. Bij de vorige ontslagronde in 2017-2018 geen zwarte pancarte, geen berichten in de pers, geen openlijke verontwaardiging of morele steun. Na achttien maanden bengelen in het luchtledige, werden wij in alle stilte weggestuurd. In het geniep. Zelfs Benjamin Dalle ontkende bij zijn aantreden als minister van media dat ik ontslagen was en bleef nog lang daarna volhouden dat er geen ontslagen zouden komen..
Na anderhalf jaar van waterdichte omertà heb ik tijdens mijn laatste uitzending op de radio de macht van de microfoon gegrepen en zelf mijn ontslag wereldkundig gemaakt. Dat ik waardig afscheid van mijn luisteraars had willen nemen, is bij mijn leidinggevenden nooit opgekomen. Iemand verdwijnt, gewoon. Een halve fte minder.
Is jullie groep deze keer te groot om het stil te houden? Zitten er teveel bekende namen tussen? Zou het VRT-beleid intussen dan toch iets geleerd hebben over grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik? Riskeren ze liever geen #metoo processen?
Dat het altijd erger had gekund, daar hebben jullie niets aan. Maar dat jullie tenminste aan de zwijgcultuur en passieve agressie ontsnappen, zal hopelijk enkele trauma’s minder opleveren.
“De openbare omroep wordt systematisch ontmanteld. Wie blijft volhouden dat dit gerichte afbraakproces onvermijdbaar is en door besparingen wordt ingegeven, heeft er niets van begrepen.”
Informeer je goed voor je een dading ondertekent, het kan een manier zijn om je het zwijgen op te leggen. Praat zoveel mogelijk over wat je nu overkomt, zichtbaar en openbaar als het kan. Put energie en troost uit elk teken van authentiek medeleven, hoe lager in de krabbenmand, hoe groter de kans dat je een collega kan vertrouwen. Vraag je af of je misschien toch nog naïef was. De meeste mensen deugen, af en toe. En tenslotte, weet dat het lang kan duren voor de wonden van de afwijzing helen. Het duurt altijd langer dan je denkt, zegt Judith Herzberg, ook als je denkt, het zal wel langer duren dan ik denk.
In mijn Matrix-lezing ‘Radio, een virtuele concertzaal’ spreek ik nog altijd met liefde over onze prachtige openbare omroep, waaraan ik zoals de meeste personeelsleden meteen mijn ziel heb verkocht. Hoe naïef kon ik zijn. Dit maatschappelijk belangrijke instituut, dat borg staat voor informatie en cultuur wordt intussen systematisch ontmanteld. Wie blijft volhouden dat dit gerichte afbraakproces onvermijdbaar is en door besparingen wordt ingegeven, heeft er echt niets van begrepen.
Chantal De Waele werkte vanaf 1996 voltijds voor Radio 1 (de Melkweg, het Concertgebouw) en Canvas. Vanaf 2007 presenteerde ze op Klara 4 seizoenen van het programma Meesterwerk, waarin ze samen met een kenner in de studio een diepgaande analyse van een compositie maakte. Op 1 september 2018 nam ze na bijna dertig jaar dienst noodgedwongen afscheid van de radio met een opgemerkte special rond Schwanengesang van Schubert, waarin ze zelf haar ontslag aankondigde.
