Beste redactie,
Een aantal jaar geleden hoorde ik Walter Zinzen in een interview aanklagen hoe de hedendaagse pers lijkt te zijn vergeten welk belang er zit in het brengen van context bij elk verhaal. Zonder die context – wordt informatiedeling geen kennis. En zonder kennis – geen bewustwording. En zonder bewustwording – geen drukkingsmiddel voor politieke actie.
Ik schrijf u vandaag met een grote bezorgdheid over die verslaggeving wat betreft de oorlogsmisdaden in de bezette gebieden van Palestina en de implicaties daarvan op het ontbreken van veroordelingen vanwege politici. Journalistieke ethos bevat in mijn beleving de individuele verantwoordelijkheid om niet enkel zaken feitelijk te benoemen maar ook om voldoende geschiedkundige én actuele context te verschaffen. De context en taal waarop de berichtgeving gebracht wordt, kan ervoor zorgen dat de publieke opinie volksvertegenwoordigers onder druk zet tot veroordeling én sanctionering. En het is dat wat nog steeds lijkt te ontbreken in alle nationale en internationale politieke en journalistieke discours.
De ‘Israeli Defense Force’ bracht de afgelopen dagen residentiële gebouwen en nu ook persbureaus (Al Jazeera en Associated Press) in Gaza tot ontploffing. Waar lees ik de verontwaardiging van deze misdaden op burgers en op persvrijheid? De politiediensten zijn op beeld gevat granaten gooiend naar paramedici in Jeruzalem. Waar lees ik over de veroordeling van deze directe schending van internationaal recht? We zien ‘settlers’ door de straten van Jaffa, Haifa en Jeruzalem marcheren in paramilitaire kleding om Palestijnse burgers aan te vallen en daarbij bescherming krijgen van de ordediensten. Allen zwaar bewapend, gesteund en zwaar overgefinancierd door de Verenigde Staten. Waar lees ik de geopolitieke analyse om ook het ‘waarom’ te begrijpen? Waar is de internationale politieke en mediabelangstelling zoals we die uitgebreid live konden volgen toen Donald Trump zijn milities vroeg het Capitool te bestormen?
Er is geen massale golf van verontwaardiging en oproep tot het handhaven van de ‘Universele Verklaring van de Rechten van de Mens’, noch bij politici, noch bij de mainstream media. De reacties vanwege staatshoofden zijn gericht op het eenzijdig veroordelen van de raketsalvo’s van Hamas en het verdedigen van het zelfbeschikkingsrecht van Israël.
Wat met de schending van het internationaal humanitair recht wanneer de ordediensten illegaal de wijk Sheikh Jarrah in Oost-Jeruzalem annexeert door op gewelddadige wijze ‘uit-huis-drijvingen’ van hele families te laten plaatsvinden? Waar blijft de actuele context bij zulke uitspraken, de brutale provocatie en aanvallen tegenover de burgerbevolking op het plein voor Al Aqsa op de vooravond van Eid? De ‘lynchings’ op straat en de gedode betogers in de West Bank? Het zelfbeschikkingsrecht oproepen als justificatie lijkt enkel van toepassing voor de Israëlische staat.
Raken we nu echt verzeild in een discours van ‘Arab lives don’t matter’ of blijkt het gewoonweg dat de mensenrechten zeventig jaar na hun afkondiging toch zo niet ondeelbaar, universeel en onvervreemdbaar zijn als we initieel vooropgesteld hadden? Vraag ik me vandaag niet beter af of de internationale mensenrechten niet net iets meer afdwingbaar blijken te zijn voor de Westerse (lees, witte) medemens?
De onderdrukkers en de onderdrukten, dat onderscheid dient benoemd te worden. De doden na een week van bombardementen: 10 Israëlische burgers en 200 Palestijnen (waarvan 60 kinderen – and still counting op 17/05/2021), dat verschil dient benoemd te worden. Cijfermateriaal verzameld door de VN en B’Tselem tonen aan dat sinds het jaar 2000 87 procent van de doden Palestijns was. Die ongelijke menselijke tol moet benoemd worden.
Elke stad in Palestina was ooit Sheikh Jarrah, voor het illegaal geannexeerd werd. Die schending van internationaal humanitair recht moet veroordeeld worden. En is niet net die microsituatie de essentie van dit conflict waar het Israëlische regime ons van wil doen wegkijken? De Palestijnse opbouwwerkster Rula Salameh zegt in The New York Times: “In de toekomst van Sheikh Jarrah zien wij ons collectieve lot” (15/05/21). Eén van de machtigste, meest gefinancierde, militaire apparaten ter wereld – lijnrecht tegenover katapulten, stenen en zelfgemaakte raketten in verzet tegen apartheidspolitiek. Dat verschil maakt de analyse. En “verzwijgen is de grootste leugen”, schreef George Orwell.
Buiten de geschiedkundige en actuele context doet onze taal ertoe. Taal zorgt voor afdwingbare politieke actie door het scherp benoemen en aflijnen van elke situatie. Het zorgt voor sensibilisering of net voor humanisering en het is net dat positieve potentieel wat kan leiden tot doorgedreven diplomatie en internationale sancties. Een de-escalatie of oproep tot actie begint bij de keuze van woorden en termen. Dat leert de klimaatcrisis en de ‘Black Lives Matter’-beweging ons. De ene door niet toe te geven aan eufemistisch taalgebruik over de urgentie waar onze planeet voor staat, de andere door te wijzen op het witte ongemak en geïnstitutionaliseerd privilege en racisme. Talloze ngo’s (Human Rights Watch, Amnesty International, B’Tselem, ..) vragen om deze crisis te benoemen voor wat het is. De juiste termen kiezen was nog nooit zo essentieel indien we deze aanzwellende catastrofale humanitaire crisis willen de-escaleren.
Geen oorlog maar een etnische zuivering. Geen religieus conflict maar een apartheidsregime. Geen recht van bestaan maar intern kolonialisme. Geen recht op zelfverdediging maar oorlogsmisdaden. Geen oproer maar bewuste provocatie. Het structureel ‘onder rapporteren’ van dit systemisch geweld in combinatie met het niet benoemen van de apartheidspolitiek en etnische zuivering van het Palestijnse volk zorgt indirect voor een tekort aan daadkrachtige sanctionering en het uitblijven van een oproep tot boycot in de politieke gemeenschap. De ‘checks and balances’ zijn afhankelijk van de kritische stem in elke journalistieke berichtgeving.
Ik vraag dus met aandrang om uw journalistieke verantwoordelijkheid te nemen in alle verslaggeving over dit conflict. Alles begint bij individuele verantwoordelijkheid. Wanneer massaal geweld de kop opsteekt en wanneer men aan de goede kant van de geschiedenis wil blijven worden de persoonlijke en professionele ‘windows of opportunity’ schaars. Het vraagt moed om ze nog te openen zoals Albert Einstein, Hannah Arendt en Tony Judt op latere leeftijd de Israëlische annexatiepolitiek streng veroordeelden. Ofwel wordt er na meer dan zeventig jaar internationale stilte, daadkrachtig benoemd, veroordeeld én vooral eindelijk gesanctioneerd, ofwel zijn we vertrokken voor een lange periode van gewelddadige burgergevechten. Aan ons dus om mee te bepalen of het hier begint – of eindigt. Want achteraf zal opnieuw blijken dat ‘Wir haben das ganz genau gewüsst’.
