De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

8 juni 2016: FairFin vzw organiseert “Debat over de toekomst van Belfius” in de Koninklijke Bibliotheek Brussel

vrijdag 1 juli 2016 23:36
Spread the love







 

 

 

 

 

                                            PERSBERICHT

“Het debat over de toekomst van Belfius moet in alle openheid gevoerd worden.” (FairFin)

                                         Belfi-us *-* Belfi-ons

De bank Belfius is voor 100% in handen van de Belgische overheid. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat regering de bank weer wil privatiseren. Weinigen zijn zich hiervan bewust. Wat er met de bank moet gebeuren, verdient een open debat. Daarom organiseert FairFin dit met de steun van meer dan tien organisaties.

Najaar 2011: de Belgische overheid redt Dexia met 4 miljard euro van de ondergang en herdoopt de bank daarna tot Belfius. Vandaag is Belfius nog steeds volledig in handen van de overheid. De regering stelde bij haar aantreden meteen de privatisering in het vooruitzicht. Maar is privatisering de enige optie? Kan de waarde van Belfius niet op een andere manier verzekerd worden? Verschillende middenveldorganisaties stellen zich die vraag.

“Vandaag vindt de discussie over de toekomst van Belfius plaats achter gesloten deuren. En dat terwijl elke inwoner 363 euro bij droeg en de bank een grote maatschappelijke waarde heeft. Dat bevestigen ook expertenstudies die de overheid liet uitvoeren”? Door ontwikkelingen in het Arco-dossier kwam de privatisering van Belfius recent opnieuw in het nieuws. “De toekomst van Belfius verdient een open en publieke discussie, waarbij met verschillende alternatieven rekening wordt gehouden,” aldus Frank Vanaerschot, inhoudelijk coördinator van FairFin.

Ex-Dexia CEO Karel de Boeck adviseerde de politiek op 28 mei in De Tijd nog, niet te gehaast te werk te gaan met Belfius: “Geef dat dossier de nodige tijd.” FairFin onderschrijft deze stelling en wil die tijd graag gebruiken om de maatschappelijke waarde van Belfius scherp te stellen.

363 euro per Belg, dat kan tellen. Dan telt onze mening ook.

FairFin brengt op 8 juni verschillende spelers samen voor een debat. Het maatschappelijk belang van de bank wordt op verschillende manieren belicht door  Frank Vanaerschot (FairFin), Mathias Bienstman (BBL), Luc Soete (LBC Belfius), Karina Peeters (BBTK Belfius) en Meyrem Almaci (Groen). Onderwerpen die aan bod komen: de situatie van de Belgische financiële sector na de crisis, de financiering van de lokale overheden en de nood aan een goed georganiseerde financiering van de energietransitie. Daarnaast is er ook een debat met sprekers uit het buitenland. Onderzoeker Christine Berry van New Economics Foundation en Arne van der Wal, mede-oprichter van Follow The Money vertellen over campagnes tegen privatisering van geredde banken in respectievelijk het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Aline Fares van Finance Watch legt vanuit haar Europese ervaring de link met Belfius.

Dit debat wordt georganiseerd door FairFin met de steun van meer dan tien organisaties (Financité, Attac Wallonie-Bruxelles, CADTM, Iteco, de vakbonden BBTK/SETKA, CNE en LBC, MOC, ACiDe, Poliargus, CEPAG, SAW-B en Masereelfonds).

18u15-19u30: voorgesprek “Van wie en voor wie is Belfius?”

Frank Vanaerschot (FairFin) “Hoe is Dexia Belfius geworden?”

Mathias Bienstman (BBL) “Banken en transitie naar duurzame economie”

Luc Soete (LBC) en Karina Peeters (BBTK) namens het bankpersoneel van Belfius

Meyrem Almaci (Groen) “Overheidsbank Belfius: het Belgische KfW”

20u00-21u45: Debat: “Bankieren in het maatschappelijk belang: internationale inspiratie voor Belfius”

Christine Berry (Newx Economics foundation, UK) Reforming RBS – local banking for the public good

Arne van der Wal (Follow the Money, NL) over de financiële crisis, ABN Amro en SNS Bank

Aline Fares (Finance Watch, EU) Representation of public interest in banks and the case of Belfius

Moderator is Ton Van Lierop (VRT)

Sprekers uit binnen – en buitenland geven hun visie over wat we kunnen doen met geredde banken en er als maatschappij meer controle over kunnen krijgen.

Christine Berry zal uitleg geven over de Britse campagne tegen de privatisering van Royal Bank of Scotland en hoe alternatieven, zoals bankieren in het maatschappelijk belang, in praktijk kunnen gebracht worden.

Eric Smit komt de discussies over het Nederlandse bankenlandschap toelichten, met onder andere aandacht voor de privatisering van ABN Amro en de recente stemming in het parlement over het behoud van staatsbank SNS Bank en haar missie als nutsbank. Daarnaast komen twee Belgische sprekers aan het woord over de manier waarop Belfius een maatschappelijke missie kan vervullen in het huidige Belgische bankenlandschap.

Belfius is nu een staatsbank maar lijkt gedoemd weer geprivatiseerd te worden. Is dit echt de enige mogelijke optie? Zou het feit dat Belfius nu van ons is, niet een opportuniteit kunnen zijn om er een maatschappelijk nuttige bank van te maken?

De huidige minister van financiën bevestigde deze ambitie in zijn eerste publieke verklaring. Vandaag hebben we vis, noch vlees. De overheid is de enige aandeelhouder van de privébank NV Belfius die zich de voorbije jaren wat meer dan Dexia op lokale activiteiten focust, maar zich ook voorbereidde op een privatisering. Herstructureringen, verminderingen van het personeel en het sluiten van agentschappen getuigen daarvan.

Het beheer van de bank gebeurt ver van parlementaire controle en er is in al die jaren nog geen breed en open debat geweest over de toekomst van de bank en haar rol in de samenleving.

Een privatisering, zoals door de regering aangekondigd, zou verschillende vormen kunnen aannemen. De bank verkopen aan een buitenlandse groep zou ertoe leiden dat we nóg meer gedomineerd worden door buitenlandse banken. Belfius aan een andere “bank in eigen land verkopen – KBC zou zowat de enige optie zijn – zou leiden tot een ongekend sociaal bloedbad en een verdere concentratie in de financiële sector.

Daarnaast kan de bank ook nog gedeeltelijk of volledig op de beurs geplaatst worden. Volgens sommigen betekent dit een vorm van “lokale verankering”. Maar een beursgang zet de samenleving buitenspel: investeerders die uit zijn op winstmaximalisering zullende agenda bepalen, of de overheid nu mee in bad zit of niet. FairFin is ervan overtuigd dat er meer in Belfius zit.

Met dit evenement willen we het maatschappelijk debat rond Belfius in gang zetten.

Zonde om van Belfius weer een ‘gewone’ geprivatiseerde grootbank te maken! FairFin wil het maatschappelijk debat rond staatsbank Belfius in gang zetten.

Heel veel info vindt u op:

http://www.fairfin.be/actueel/nieuws/2016/05/debat-over-de-toekomst-van-belfius-8-juni-kbr met een doorverwijzing naar de integrale captatie van de avond. (2 delen van 1u30)

Expertenstudies in opdracht van de overheid:

http://www.lecho.be/economie_politique/belgique_federal/Attention_a_la_valeur_societale_de_Belfius.9707855-3154.art?ckc=1

http://vanovertveldt.belgium.be/nl/expertengroep-voor-de-financi%C3%ABle-sector-stelt-eindrapport-voor

Over de sprekers:

Christine Berry is onderzoeker bij de New Economics Foundation, een Britse denktank met als missie zinvolle bankhervormingen op de agenda te zetten. Christine leidde een campagne tegen de privatisering van de geredde Royal Bank of Scotland.

Arne van der Wal is onderzoeksjournalist. Hij startte zijn carrière bij het blad Quote en was van 2006 tot 2010 hoofdredacteur van het zakelijk weekblad FEM Business. In 2009 richtte hij samen met Eric Smit en Mark Koster Follow The Money op, “een journalistieke beweging met een glashelder doel: onderzoek doenmens en, systemen en organisaties die zich (financieel-economisch) misdragen en daarmee schade aanrichten aan grote groepen in de samenleving”, waarmee hij de evolutie van staatsbanken ABN Amro en SNS Reaal opvolgde.

Aline Fares is leden- en netwerkcoördinator bij de Europese antilobbygroep Finance Watch, waar ze het onderzoek leidt naar de vertegenwoordiging van het publiek belang in het bankwezen. Aline is bijna tien jaar werkzaam geweest als adviseur in de bancaire sector, o.a. bij Dexia.

Ton van Lierop (moderator) is coördinator van de sociaal-economische redactie van de VRT. Hij verzorgt ook “De Vrije Markt”, het sociaal – economische programma op Eén.

Frank Vanaerschot is inhoudelijk coördinator van FairFin en heeft de transformatie van Dexia naar Belfius op de voet gevolgd. Vanuit het BankWijzer-onderzoek van FairFin, licht hij toe hoe de bank Belfius zich op dit moment gedraagt.

Mathias Bienstman is beleidscoördinator bij Bond Beter Leefmilieu en voorzitter van de Belgische Klimaatcoalitie. Hij schetst een beeld van de financieringsnoden die er zijn voor de transitie naar een koolstofarme economie.

Luc Soete is algemeen coördinator vakbondsafvaardiging van LBC-NVK bij Belfius Bank.

Karina Peeters is vakbondsafgevaardigde van BBTK bij Belfius Bank.

Meyrem Almaci is voorzitter van Groen. Ze zetelde in de bijzondere commissie over Dexia en het advies van de toezichthouder. Groen stelt voor om van Belfius een voorbeeldbank te maken en haalt hierbij het voorbeeld van de Duitse bankgroep KfW (Kreditanstalt für Wiederaufbau), een ontwikkelingsbank in overheidshanden, aan.

Frank opent en dankt iedereen en meer bepaald de steunende organisaties. We zitten al een tijdje samen rond Belfius. Waarom deze avond?

We laten vragen aan bod komen die anders niet zouden gesteld worden. Het is niet veel geweten dat Belfius voor 100 procent eigendom is van de overheid.

Wat gaat er gebeuren?

Wat willen we met deze bank doen?

Ook het personeel van banken is slachtoffer van de crisis!

Er wordt al aan alternatieve pistes gewerkt, o.a. bij Groen.

De lokale overheden zijn spijtig genoeg vandaag niet vertegenwoordigd, ze waren wel uitgenodigd.

Tot hier de brede introductie.

Mathias dankt voor de uitnodiging en stelt de vraag: wat met banken en de energietransitie. Sinds Parijs zitten we in een nieuwe situatie. Er is een grote omslag want de doelstelling van 2 procent opwarming werd naar beneden gecorrigeerd. Alles draait nog grotendeels op fossiele brandstoffen. In 30 à 35 jaar zou dat allemaal dienen vervangen te zijn! Dit is een heel grote uitdaging! Een systeem en maatschappelijk innovatie is broodnodig. Aan de hand van slides (zie de integrale opname) vertelt hij voort. Broeikasgassen moeten uit de atmosfeer getrokken worden met als doelstelling een negatieve CO2 vanaf 2100. Door het opwarmen van de permafrost komt er methaan vrij, de koetjes produceren ook wel wat,… Vanaf 2020-2025 mogen er geen voertuigen meer geproduceerd worden die aangedreven worden door fossiele brandstoffen! De banken zullen hierin moeten sturen qua heroriëntering van de industrie. Het halen van de doelstellingen is niet duurder dan gewoon verder doen. Bankieren voor hernieuwbare ontwikkelingen. Invest & Divest (Obama).

De banken dienen eerst kennis op te bouwen om aan te zetten tot transformeren. Een vertaling naar alle geledingen van de financiële wereld is nodig. Een paar voorbeelden: een lage energiewoning is goedkoper dan een andere, de fundering van een windmolen in zee is 10 procent van de investeringskost. Het grootste probleem zit bij de pensioenfondsen want daar is het kapitaal meestal belegd in “slechte” sectoren. Ze dienen die beleggingen terug te trekken!

Alle banken dienen te evolueren naar een functie van regulator van de energieinvesteringen.

Nu over naar het aspect van de werknemers binnen de banken.

Karina zegt dat de gevolgen exponentieel zijn! Je ziet je bedrijf ten gronde gaan. Je toekomstbeeld ligt aan diggelen. Er komt een “redding” (fusie Artesia-Dexia) maar dat betekent afvloeiingen die versneld doorgevoerd worden. Dat gaat nog steeds door. Elke Belgische inwoner is eigenlijk aandeelhouder van Belfius.

Het personeel heeft zich weerbaar getoond. Zij kunnen heel flexibel zijn.

Maar het absenteïsme is verhoogd. Mensen die op pensioen gaan worden niet vervangen. Als overheid ben je verantwoordelijk voor dat personeel.

Luc is na 25 jaar bankdirecteur te zijn bij Artesia-Bacob vakbondsafgevaardigde geworden in Belfius.

Wat zijn de gevolgen voor het personeel?

Een afbouw van de tewerkstelling. Deze tewerkstelling in de banksector vermindert zienderogen. Er is al zo’n 20 procent minder personeel sinds het ontstaan van de crisis. Er zijn geen gedwongen ontslagen, het is allemaal op vrijwillige basis en velen volgen onder begeleiding een heroriëntatie.

Crefius (woonkredieten) is een dochter van Belfius door fusie.

De automatisering in Belfius wordt verder doorgedreven.

Dit heeft niet kunnen beletten dat Belfius 2x zo sterk achteruitgegaan is als de rest van de sector.

Het personeel heeft een looninlevering gedaan van 2 procent, aanvaard dat er geen baremasprongen meer zijn en minder bijdrages aan de groepsverzekering. Het HR beleid dient meer strategisch te zijn.

Er werd een tevredenheidsbarometer ingevuld waaruit blijkt dat het personeel wel tevreden is maar zich niet betrokken voelt.

Inzet op vorming, ondersteuning en loopbaanbegeleiding is noodzakelijk.

De focus ligt nog te nadrukkelijk op “cijfers halen”, op de kwantiteit van het geld dat opgebracht wordt.

Zelfsturing zit er nog niet in en leiderschap is nog op de oude manier. Dit brengt conflicten voort.

De personeelsleden dienen gemotiveerd worden.

Anton Delbarre, bedrijfs- en beleidseconoom van de studiedienst Groen, vervangt Meyrem die zich laat verontschuldigen. Hij heeft een paper geschreven rond Belfius.

De dubbele vraag is: moet er een overheidsbank zijn en is Belfius daar wel geschikt voor?

Een analyse rond de impact van een privatisering bracht 3 belangrijke problemen naar voor:

  • – De afdeling publieke financiering (het vroegere Gemeentekrediet) zou sterk ingekrompen worden of zelfs geliquideerd wat een groot probleem zal veroorzaken voor de lokale overheden
  • – Boven op de snoei nog een bijkomend sociaal bloedbad door de sluiting van kantoren
  • – De hoge personeelskosten en beperkte groei en het meeslepen van historische dossiers zoals Arco.

Conclusie: het privatiseren van Belfius zou een heel slechte keuze zijn.

Belfius houden als overheidsbank. Dit gespiegeld aan bv de KfW in Duitsland die een investeringsbank is voor 80 procent eigendom van de Federale overheid en gesticht werd om de wederopbouw te financieren na WOII. Deze bank is blijven bestaan en stuurt heden ten dage de “energiewende” en doet aan ontwikkelingssamenwerking. Zij hebben geen eigen kantoren.

We zouden naar een KfW+ model dienen te gaan met Belfius. Belfius heeft een fijnmazig kantorennetwerk dat optimaal kan benut worden in publieke financiering.

Wat zou volgens ons de missie moeten zijn van Belfius?

Het maximaliseren van de maatschappelijke meerwaarden i.p.v. financiële.

Hoe willen we dat bereiken? Door in te zetten op 3 belangrijke zaken:

  • – De werking van onze eigen financiële sector in België verbeteren
  • – Als grootbank kartelafspraken doorbreken
  • – Investeren in niches die maatschappelijk belangrijk zijn zoals onderzoek en ontwikkeling waar andere banken geen middelen voor beschikbaar stellen

Nog een missie zou zijn dat er in België dan een ethische en duurzame grootbank is waar het vele slapende kapitaal kan geïnvesteerd worden in de lokale economie.

Hoe organiseer je maatschappelijke controle?

In Duitsland is er een KfW wet die de bank beschermt. Wij willen een bijzondere Belfiuswet met volgende punten:

  • – Een volledige transparantie (open data en open communicatie)
  • – Geen dividenden, want werkt “verslavend”
  • – De samenstelling van het aandeelhouderschap: geen private partners want dat zet meestal aan tot geheimhouding/directe en indirecte controle

Waarom eerder een investeringbank dan een retailbank?

We spiegelen ons aan het KfW model dat ook investeringsbank is.

Mogelijkheid tot vraagstelling:

Wat is de samenstelling van het bestuursorgaan van Belfius?

Er is geen inmenging van de overheid. De Raad van Bestuur is in principe politiek kleurloos. We weten niet wat de mensen in de RvB zitten te doen, het zijn goed betaalde “zitjes” (uit de Dexia tijd). Er is geen transparantie. Vanuit de regering is er druk om te privatiseren. Men weet niet waar naar toe.

Kan speculatie tegengehouden worden?

Een fundamentele hervorming van de bankwet is nodig! Er is veel hervormingswerk nodig in de sector.

Aandeelhouderschap: er dient een divers bankenlandschap te zijn. Dus ook één zuivere overheidsbank. Weerom refereren we naar het KfW model dat heel goed werkt in Duitsland. Een mix van ethisch beleggen. KfW heeft geen gevolgen gehad van de crisis. Zij krijgen keer op keer een waardering als beste en veiligste bank ter wereld.

Er komt meer en meer tegenwind op de privatisering.

FairFin smeedt allianties in de NGO wereld om zich te kunnen voegen in het debat. Het eerste doel is: stop het privatiseringsidee!

We willen geen politieke inmenging. De overheid draagt enkel de bank.

Er zijn vele overheidsbanken in Europa met KfW als voornaamste creatief investeerder.

                                                   -*-*- PAUZE -*-*-

Nu het internationale aspect. Een warm debat.

Het failliet van Lehman Brothers bracht het circus in beweging en Belfius had daar ook mee te maken.

Korte voorstelling door Ton en daarna de sprekers zelf.

Christine ziet vele parallellen met the Royal Bank of Scotland. De bank werd hervormd tot een “local bank for the public good”. Banken zijn gemotiveerd om zich beter te profileren. Er ging een petitie rond tegen de privatisering.

We moeten iets nieuw creëren.

Arne heeft het over de ABN Amro en de SNS bank die werden genationaliseerd. Men realiseerde zich niet hoe erg het ging worden. ABN Amro werd uiteengescheurd en gered met 22 miljard euro belastingsgeld want mocht niet failliet gaan. De verkoop van de bank leidde tot een kabinetscrisis. Een hoog rendement beloven impliceert een hoger risico nemen. Het voorstel was om de bank op te splitsen in een zakenbank waar de aandeelhouders het risico konden aangaan van de beursnotering en een nutsbank wat een innovatieve hightechbank zou moeten zijn in het belang van de klant.

Adriaan de Mol Van Otterloo had nog een ander idee, nl de aandelen aan het volk geven met daaraan bepaalde voorwaarden gekoppeld.

De regering hield vast aan “business as usual” met als gevolg dat Rabobank, ING en ABN Amro 80 procent van de Nederlandse economie controleren.

Rabobank doet meer en meer afstand van het coöperatief model!

De SNSbank die gesticht werd in 1817 heeft z’n verzekeringstak onlangs verkocht aan een Chinese investeerder.

In Nederland is men zeer afkeurend tegenover de banken en beschouwt men bankiers als ordinaire zakkenvullers.

Aline stelt zich voor en geeft wat voorbeelden. Een bank is ook een industrie. De armoede vergroot, meer werkloosheid,… Aan de ene kant verandert er niets en aan de andere kant wordt er meer en meer geld gecreëerd. Er zijn banken die te groot zijn om failliet te gaan. Hun objectieven zijn zeker niet sociale doeleinden! Er is een groot probleem van participatie. Er is te veel dominantie. Men moet “de bank” herdefiniëren!

Als men de bank verkoopt heeft men wel de opbrengst maar geen controle meer. Men verliest een valabel werkmodel.

Arne neemt even over en stelt dat je een bank niet kan verkopen aan de inkoopprijs. Er zijn weinig banken die in KMO’s investeren, zo ook in de energietransitie.

Er wordt teveel op korte termijn gedacht. Cashen, maar met verlies en dat verlies heeft ooit iemand in zijn zak gestoken! Business as usual want de belastingbetaler draait er voor op en de staatsschuld vergroot. Het is misschien een idee om banken niet te groot te laten worden zodat het risico gespreid wordt daar alles opgesplitst wordt.

Christine zegt dat er een groot mondiaal probleem is. Bankieren is heel complex geworden. Het model van intrest opbrengen en verdienen geldt niet meer. Een bank moet de maatschappelijke belangen te dienen. Kan de bank niet als een “volksbank” fungeren?

Als winst primordiaal blijft dan zal er niets veranderen. Op wereldvlak bekeken zijn de grootbanken heel machtig en in handen van investeerders die feitelijk alles beheersen. Maar alles verandert in razendsnel tempo. Je hebt andere betaalsystemen zoals PayPal, Google Pay, crowdfunding en meer en meer worden banken overbodig. De vorm zal enorm veranderen. Zeker de jongeren van nu vinden het niet meer nodig om naar een bankkantoor te gaan want alles kan online!

Zijn er nog vragen in de zaal?

Hoe eerder het debat gestart wordt, hoe beter.

FairFin heeft alleszins al de aftrap gegeven!

take down
the paywall
steun ons nu!