Overdreven prijzen

Sinds enkele jaren vragen farmaceutische bedrijven buitensporige prijzen voor nieuwe geneesmiddelen. Zo kan de behandeling voor hepatitis C meer dan 43.000 euro per jaar kosten per individu, en ook de behandeling van borstkanker kost al gauw meer dan 100.000 euro per jaar. Een correcte financiering om innovatief onderzoek aan te moedigen is begrijpelijk, maar steeds vaker wordt de ontwikkeling van geneesmiddelen een excuus voor bedrijven om winstmarges tot in het extreme te maximaliseren. “Die winstlogica blijft niet zonder gevolgen: op termijn zal het budget van de sociale zekerheid in het gedrang komen.”

Dure geheimen

Om de hoge prijzen te rechtvaardigen schermt de geneesmiddelensector met hoge onderzoeks- en ontwikkelingskosten, maar weigert die tegelijk om die kosten publiek te maken. “En dat terwijl een belangrijk deel van het universitair onderzoek gefinancierd wordt met publiek geld. De burger betaalt dus twee maal voor geneesmiddelen: de eerste keer via de belastingen en een tweede keer via de sociale zekerheid. Hoewel we als burger dus een flinke duit in de zak doen, krijgen we toch geen enkele inzage in de echte kosten voor onderzoek, ontwikkeling en productie: dat moet veranderen.”  

Maggie De Block : “Ik ben niet Don Quichote”

Minister van Volksgezondheid, Maggie De Block, verklaarde bij de overhandiging van de 43.000 handtekeningen dat ze zich bewust is van de problematiek. Toch is ze niet van plan om van strategie te veranderen.  Ze is van plan om de onderhandelingen met de farmaceutische industrie verder voort te zetten zoals in het toekomstpact staat gepland. Test-Aankoop, Dokters van de Wereld, het Nationaal Intermutualistisch College en LUSS schatten in dat deze oplossing niet duurzaam is en onze sociale zekerheid in gevaar brengt.

Innovatie is soms erg twijfelachtig

De baanbrekende reputatie van deze dure, ‘nieuwe’ geneesmiddelen wordt bovendien vaak overschat. Gaat het eigenlijk wel om innovaties? Neem nu bijvoorbeeld sofosbuvir, een geneesmiddel tegen Hepatitis C. In de praktijk blijkt het middel de zoveelste variatie van een model te zijn dat zijn doeltreffendheid al lang heeft bewezen. “De innovatie zit veeleer in de duizelingwekkende prijs (43.000 euro per individu) dan in de doeltreffendheid.” De initiatiefnemers van de petitie vragen daarom dat er een verandering komt in het systeem van octrooien, dat nu veel te makkelijk monopolies toekent aan de farmaceutische bedrijven.

Een wereldprobleem 

De torenhoge prijzen van geneesmiddelen zijn trouwens een probleem dat zich niet beperkt tot België. Onderhandelingen over dit onderwerp werden al aangevat op Europees niveau. Het is hoog tijd dat de Europese lidstaten hun krachten bundelen, zeker als het gaat over het gezamenlijk onderhandelen met de farmaceutische sector over de prijzen en over de evaluatie van de échte waarde van een nieuw geneesmiddel. De organisaties stellen de initiatieven van de minister rond de samenwerking tussen de Benelux en Oostenrijk op prijs, maar willen haar ook aanmoedigen om de huidige inspanningen uit te breiden en het werk binnen de Europese instellingen verder te zetten.

43.000 handtekeningen voor een ander model

De petitie om de sociale zekerheid te beschermen kan rekenen op de steun van   43.000 burgers. De bezorgdheid leeft echter bij veel meer burgers en organisaties: in juni 2016 publiceerden het Belgische Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) en het Nederlandse Zorginstituut (ZIN) een rapport met concrete voorstellen om uit de prijzenimpasse te geraken. Op basis hiervan werden in Nederland intussen al initiatieven genomen. De initiatiefnemers van de petitie vragen de minister van Volksgezondheid dan ook om van deze problematiek een prioriteit te maken en de voorgestelde pistes nauwgezet te bestuderen.

De problematiek is complex: heel wat actoren zullen hun steentje moeten bijdragen om te komen tot oplossingen. De organisaties in kwestie willen het initiatief nemen om patiënten, artsen, academici, NGO’s, burgerbewegingen en andere stakeholders samen te doen nadenken en een publiek debat te voeren over de gevolgen van de hoge prijzen en over oplossingen.