De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

22/09/2015: Dirk Imhof heeft het over het drukken van de Biblia Polyglotta in Museum Plantin-Moretus voor de Vrienden.

22/09/2015: Dirk Imhof heeft het over het drukken van de Biblia Polyglotta in Museum Plantin-Moretus voor de Vrienden.

woensdag 30 september 2015 12:21
Spread the love

Even eerst Wikipedia er bij halen:

De Biblia Polyglotta of Biblia Regia is een Bijbeleditie gedrukt door drukker Christoffel Plantijn tussen 1568 en 1572 in opdracht van koning Filips II. Het boek bevat een synoptische weergave van de katholieke Bijbel in vijf talen: het Grieks, Latijn, Aramees, Syrisch en Hebreeuws. Het bijzondere van het werk is niet alleen de meertalige vertaling, maar ook de weergave van de verschillende lettertypes van elk van deze talen. Van het werk werden 1200 exemplaren gedrukt op papier en 13 op perkament, edoch kan dit in twijfel getrokken worden. Het werk wordt ook aangeduid als Biblia Regia (Koningsbijbel) of Biblia Sacra.

Prins Willem van Oranje schonk een exemplaar van de Biblia Regia als eerste boek aan de Universiteitsbibliotheek Leiden. Het wordt beschouwd als het fundamentum locans futurae aliquando bibliothecae, “het bepalend fundament voor de toekomstige bibliotheek”.

Dirk Imhof, Conservator Boeken en Archief, begint met te zeggen dat het drukken van dit boek het grootste typographische werk van toen was.

Hoe pak je dat aan?

Hij leidde zijn drukkers zelf op en leerde hen vooral polyvalent te zijn. Zij moesten drukken, voor de inkt, de inktballen en het natten van het papier e.d. zorgen. Velen waren ongeletterd en kwamen van buitenaf.

Het boek bevat 8 delen: 4 Oud-Testament, 3 Nieuw-Testament en 1 “het Aparatus” = de interpretatie en het Hoe deze Bijbel te lezen.

Vanaf 1564 hield Christoffel Plantin een boekhouding bij van alle betalingen en inkomsten met een gedetailleerde omschrijving. Een kasboek dus.

Men drukte op groot formaat en sneed dan de vellen naargelang de grootte die nodig was voor het boek. Hij had een eigen systeem bedacht om de pagina’s recto verso “juist” te krijgen qua nummering wat een hele opgave was! Het A1-formaat kwam eerst in voege in de 20ste eeuw. Het systeem om met katernen te werken bestond reeds in de incunabeltijd.

Voor ieder drukwerk diende de drukpers voorbereid te worden wat nauwkeurig diende te gebeuren. Hij gaf de zetters “speeltijd” en de vrijheid om te experimenteren. In deze Bijbel was het extra moeilijk omdat bv een Hebreeuwse tekst die van Rechts naar Links gelezen wordt onderliggend in bv het Latijn werd vertaald wat dan weer van Links naar Rechts gelezen wordt. Vandaar dat er een hele tijd is over gegaan. Voor het 7de deel zelfs 2 jaar! Het geheel heeft zo’n 4 jaar genomen en was dus een huzarenstuk!

Er waren 1755 vellen papier nodig voor de Biblia Regia en is het grootste werk dat Plantin ooit drukte. Het drukken ervan ging niet ten koste van andere publicaties, het kwam er boven op…

En ja het is zo oud als de mensheid: de auteur-opdrachtgever bestelde en betaalde bv 500 drukwerken en de drukker drukte er nog wat bij voor “eigen profijt”…
Plantin was overweldigd door de grote vraag naar drukwerk en zijn succes.
Op de keper beschouwd is een drukkerij een ravijn, veel werk “tegelijkertijd” en het overzicht behouden = multitasking avant la lettre.

Het aantal drukpersen vermeerderde zienderogen. Boekhoudkundig bekeken is een drukpers een eenmalige uitgave maar personeel om die te bedienen een constante factor.

Plantin beschouwde zijn personeel als zeer waardevol en trachtte zoveel mogelijk de “goede krachten” te behouden. Ook toen was er een groot verloop en hij testte en sorteerde de “nieuwe” mensen persoonlijk uit. Soms werd drukwerk ook uitbesteed. In deze hoogtijd huurde hij nog andere panden in de buurt waar drukpersen werden gezet en gewerkt.

Een bijzondere taak had de “gouverneur der letteren”. Hij beheerde “de letters”.
De correspondentie van Plantin is enorm belangrijk. Hij heeft een schat aan informatie achtergelaten daar hij alles noteerde als een journalist.

U kunt meer “inside information” bekomen als u lid wordt van de Vrienden van het Museum Plantin-Moretus – zeer de moeite waard – want je kon bij deze aangename voorstelling de Bijbel voelen, in bladeren, aan ruiken,…

Meer info op: http://www.museumplantinmoretus.be/

en het verslag op de webstek

http://vriendenplantinmoretus.be/dirk-http://vriendenplantinmoretus.be/dirk-imhof-en-de-polyglotbijbel/#more-1844

take down
the paywall
steun ons nu!