Robert Schumann (1810-1856) (foto: VRT Klara)

 

Nieuws, Europa, Cultuur, België, VRT, Klassieke muziek, Robert Schumann, Duitse romantiek, Radio Klara -

200 jaar Robert Schumann: 1810-2010

De beroemde Duitse romantische componist Robert Schumann werd geboren in Zwickau op 8 juni 1810. Op dinsdag 8 juni 2010 is dat dus precies 200 jaar geleden. Overal in Europa wordt deze verjaardag herdacht met concerten en lezingen. Voor VRT-radiozender Klara betekent dit een hele dag muziek van Robert Schumann en tijdgenoten.

dinsdag 8 juni 2010 16:20
Spread the love

Robert Schumann (1810-1856) behoorde zonder twijfel tot de belangrijkste componisten van de Duitse romantiek. Hij heeft niet alleen vier grote symfonieën geschreven, waarvan de derde, de ‘Rheinische‘, nog het meest wordt uitgevoerd in onze concertzalen.

Bovendien schreef een groot aantal belangrijke pianowerken en liederen. Met zijn late koor- en orkestwerken verkende hij vaak nieuwe mogelijkheden en was hij een wegbereider voor hedendaagse componisten.

Literaire belangstelling

De jonge Schumann studeerde eerst piano in zijn geboortestad Zwickau. Later ging hij in Leipzig bij de befaamde pianoleraar Friedrich Wieck inwonen. Hij maakte er kennis met Wiecks dochter Clara, met wie hij zou huwen. Hij hoopte een carrière als pianovirtuoos of concertpianist uit te bouwen, maar een vingerverrekking verhinderde hem dit.

Zijn zeer uitgebreide literaire belangstelling bracht hem in contact met de groten uit de Duitse romantische literatuur. Samen met zijn vrouw en een paar andere kunstenaars richtte hij in 1834 het Neue Zeitschrift für Musik op, dat een bepalende stempel zou drukken op de muziekontwikkeling in Duitsland.

Na een succesvolle periode als componist in de Oost-Duitse cultuursteden Leipzig en Dresden, verhuisde hij in 1850 naar Düsseldorf. Daar werd Schumann verantwoordelijk voor de abonnementsconcerten van de Städtische Allgemeine Musikverein.

Hij leidde er verschillende koren en trad op als adviseur voor bijzondere muzikale festiviteiten. Vele concerten, waarop onder meer Clara als soliste optrad, werden een overweldigend succes.

Toch werd deze periode ook gekenmerkt door persoonlijke problemen. Zijn zwijgzaamheid, sterke bijziendheid en onvoldoende pedagogische vaardigheid leidden tot zware conflicten met het orkest van de Musikverein.

Schumann kreeg gehoorhallucinaties, die gepaard gingen met zware depressies en angstvisioenen. In februari 1854 sprong hij in een vlaag van verscheurdheid van een Rijnbrug in Düsseldorf. Hij werd door een schipper gered. De laatste jaren bracht hij door in een inrichting voor geesteszieken in Endenich (nabij Bonn). Hij stierf er compleet geïsoleerd op 46-jarige leeftijd op 29 juli 1856.

Geïnspireerd door de jarige

Radiozender Klara brengt heel de dag reportages en muzikale hoogtepunten uit het uitgebreide oeuvre van Schumann. De luisteraar hoort, geweven door de gebruikelijke programmering van de klassieke zender, liederen, kamermuziek, symfonieën, ouvertures en concerten.

Mixtuur begint aan de vooravond van Schumanns verjaardag en voegt daar op 8 juni nog een tweede avond aan toe. Er is een verfijnde mix te horen van composities die geïnspireerd zijn door de jarige. Onder hen R. Muray Schafer, Heinz Holliger, DJ Olive, Reinbert de Leeuw, Uri Caine, Henri Pousseur, Hans Zender en György Kurtag.

In Café Zimmermann praten Lut Van der Eycken en Kurt Van Eeghem met pianist Piet Kuyken over de rijpere jaren van Schumann, en over de psychische problemen die uiteindelijk zijn dood veroorzaakten.

Er volgt een integrale uitvoering van Szenen aus Goethes Faust. Solisten, het Deutsches Symphonie Orchester en het Rundfunkchor Berlin staan onder leiding van Ingo Metzmacher.

In de Tuin van Eden leest Bart Stouten tussendoor gedichten van Heinrich Heine, met wie Schumann een speciale band had.

Das Paradies und die Peri

‘s Avonds kiest Fred Brouwers In de Loge voor Das Paradies und die Peri, een groots werk voor solisten, koor en orkest. Schumann noemde het zelf een werelds oratorium, een koorwerk met een morele boodschap van verlossing door berouw. Solisten, Vlaams Radio Koor, Accentus en het Brussels Philharmonic staan onder leiding van Laurence Equilbey.

Voor deze speciale Schumann-herdenking schreef Koen Uvin een uitgebreide biografie van Schumann, mét een interessante tijdslijn.

Bart Tijskens selecteerde twintig belangrijke werken van Schumann, de ‘essentials’ die iedereen zou moeten leren kennen om Schumann te begrijpen en te waarderen.

take down
the paywall
steun ons nu!