Wat de bedrijven collectief op hun bankrekening zetten om ofwel niets mee te doen ofwel te investeren, ik meen te weten dat dat meer dan 5 miljard is elk van de laatste jaren.
Knelpuntberoepen, ze zijn er en zullen er nog zijn over 10, 20, 30 jaar. Dat kan problemen opleveren, een gebrek aan duizenden technici, wetenschappers, ingenieurs, wiskundigen, dokters en verplegers, informatici, … Ze “importeren” is niet altijd mogelijk noch wenselijk, ook niet voor hun heimat.
Gaat er veel bijzonder talent verloren omdat ze niet uit het juiste nest komen? Ik weet het niet. Men zou denken dat die mensen zich bewust zijn van hun kwaliteiten en zouden vechten om te ontsnappen aan de beperkingen die hun milieu aan hen zou opleggen. We leven ook niet in de USA, het VK, … waar hoger onderwijs stukken van mensen kost. Alleen piloten moeten in België ook vele tienduizenden op tafel kunnen leggen. Vermoed ik.
Maar anderzijds zijn mensen als boompjes: hoe degelijk ook het zaadje of de scheut, zonder de juiste aarde, een steunstokje en/of een kippengaasachtige bescherming om de knabbeldieren op afstand te houden, voldoende water en de juiste pesticides en zonlicht en warmte, eventueel een serre, kan het niet op- en uitbloeien om vruchten te leveren. Als uit bepaalde middens extreem weinig “topzoekenden” komen, heeft iets ze tegengehouden.
Gehandicapten, in de breedste zin van het woord, hebben extra steun nodig. Had ik die maar gehad … (Maar één voorbeeld.)
Stel dat de bedrijfswereld samen 50 à 60 miljoen per jaar zou besteden aan studiebeurzen voor 10 000 beloftevolle maar minstens financieel weinig bevoorrechten. 600 per maand (niet in de vakantiemaanden) voor kotstudenten, die doorgaans ook kindergeld ontvangen neem ik aan, en 400 of zo voor nestblijvers.
Het is uiteraard goed mogelijk dat ze ook wel zonder een diploma van hun gefnuikte droomstudie een baan zullen vinden. Maar een die hun volledig potentieel niet doet ontluiken, geen extra activiteiten en ook banen met zich meebrengt, of de werkgelegenheid van een ander minder maar toch voldoende getalenteerd iemand afneemt (verdringing).
Een beperkt inkomen aan de onderkant van de samenleving – er werd onlangs nog geconcludeerd dat één op drie Belgen (en dus huishoudens?) niet kunnen sparen – maakt het natuurlijk minder mogelijk hogere studies te gaan volgen, maar ook voordien bijlessen te volgen, aan allerlei culturele en sociale evenementen mee te doen, zich ver te verplaatsen, … Als de meeste andere boomgroeibevorderende factoren aangeboden vooral door de ouders er maar matig zijn, dan zou het kunnen dat de dromen, ambities, het zelfvertrouwen, de communicatieve vaardigheden, … in verhouding zijn. Maar als een aantal leerkrachten echt geloven in de capaciteiten van de aan zichzelf en zijn/haar mogelijkheden twijfelende jongeling en een (nog op te richten) organisatie tot dezelfde constatatie zou komen op basis van testen en gesprekken, en vervolgens zou komen aankloppen met een flinke enveloppe en een contract, dat zou de houding van de ouders wel eens kunnen doen bijdraaien. Met een 120 000-tal (?) jongeren op school rond hun 17de, zou het met het voorgestelde bedrag kunnen gaan om circa 1 op 70 en dus 1700 ervan die in de prijzen zouden kunnen vallen voor een volledige studie indien gemiddeld 6 jaar. Elk jaar zouden de uitgaven cumulerend 8 500 000 à 10 miljoen (kunnen) zijn, en vanaf september 2026/27 indien gestart in september 2020 wordt de volledige som uitgekeerd.
Bijkomend mogelijk: een duidelijk getalenteerd iemand die in een gezin leeft in precaire omstandigheden, al “sponsoren” voor 2500 euro in het vierde, vijfde en zesde leerjaar, zodat er nog 28 500 overblijft voor minstens vier jaren hogere studies. 18 jaar, het kan te laat zijn.
Het extreemste scenario: 10 000 werklozen die de (juiste) studietrein gemist hebben versus evenveel (liefst) tevreden extra werknemers in de privé-sector maakt een verschil uit alleen al primair en voor de overheid van maximaal ruim 330 miljoen per jaar!
En dan is er nog de “collaterale” tewerkstelling. “Denys: “Ik heb niets tegen hamburgerbanen, ze zijn niet minderwaardig. Als je meer hooggeschoolden hebt, dan komt er ook meer werk voor laaggeschoolden, vanwege de dienstverlening. Drie hooggeschoolden creëren een baan voor één laaggeschoolde.” Of toch in 2008 ….
http://www.bruzz.be/nl/nieuws/brussel-over-25-jaar-we-worden-geen-mini-amerika
Dit kan natuurlijk niet de bedoeling zijn.
“”In 1960 was één procent van de volwassen Nederlanders hoogopgeleid, inmiddels is dat 27 procent van de beroepsbevolking. En we zijn er nog niet, want de EU-lidstaten hebben afgesproken dat veertig procent van de jongeren in 2020 een diploma van het hoger onderwijs op zak moet hebben. Filosoof Klaas Mulder vindt dat een dwaas plan, waarvoor geen onderbouwing is te vinden, schrijft hij in Pakkenproletariaat.
Nieuwe technologie zal in de nabije toekomst tal van banen voor hoogopgeleiden overbodig maken. We zijn dus jongeren aan het opleiden voor een toekomst als hooggeschoolde werkloze, als ‘pakkenproletariër’.”
http://www.socialevraagstukken.nl/recensie/we-leiden-jongeren-op-tot-hooggeschoolde-werklozen/
Stel dat een groot bedrijf 1 miljoen over 6 jaar wil investeren voor dus uiteindelijk – indien 6 000 x 6 jaar gemiddeld – rond de 27 afgestudeerden, maar 10 jaar later geen enkele van die 10 000 kan aanwerven. Het moet toch beloond worden.
Wel: 360 miljoen over 6 jaar geïnvesteerd, levert 10 jaar later primair maximaal 2 miljard op over 6 jaar. Het is dus perfect mogelijk dat bedrag terug te geven met bijvoorbeeld 30 % return in 2031. Tenzij het bedrijf in het voorbeeld het dubbel of meer en dus minstens 54 afgestudeerden kan aanwerven, voor nog geen 20 000 “aanschafkosten” per hoofd. Daar zou een commissie of zo eens goed over moeten nadenken. Wat is nodig, wenselijk, mogelijk, rechtvaardig?
Het zou best fair zijn dat de duizenden uitverkorenen wel levenslang 1000 euro per jaar zouden afstaan aan de overheid eens aan de slag als een soort afbetaling. Vanaf 24 000 per jaar?
Dit alles dunkt me. Dat de rectoren, juristen, wiskundigen, boekhouders en ondernemers zich erover buigen. Als zij het eens zijn, zullen de politici wel interesse vertonen, zeker?
