Bron: Gemeentebibliotheek Rotterdam
Interview, Nieuws, België -

“Zwarte Piet bevordert racisme”

“Zolang Zwarte Piet op een zwarte persoon lijkt, blijft hij kinderen indoctrineren met een scheve verhouding tussen zwart en wit, baas en knecht, geduldig en dom”, vertelt Simone Zeefuik van de Amsterdamse grassroots-organisatie Soapbox. De Zwarte Piet-experte wil komaf maken met de knullige, koloniale knecht van Sinterklaas. Een interview.

dinsdag 6 december 2011 08:48
Spread the love

Zwarte Piet is zwart omdat hij door de schoorstenen klautert, wordt vaak aan kinderen in Nederland en België verteld. Een afdoende verklaring?

“Ik ben geen schoorsteenexperte, maar geen enkel roet ter wereld lijkt me magisch genoeg om ervoor te kunnen zorgen dat een blanke die in een schoorsteen duikelt er met een Afrokapsel en met felrode, dikke lippen weer uit kruipt. Ook de spierwitte kraag en de Moorse kledij – het typische pakje van vooral de Nederlandse Pieten  – staan haaks op het schoorsteenwerk dat hij verricht. Of er zou toverroet moeten bestaan, uiteraard.”

Ook het halfgare Surinaamse accent waarmee sommige Zwarte Pieten in Nederland spreken, wijst erop dat Piet eigenlijk geen blanke met een overdosis roet kan zijn.

“Inderdaad. En ook andere racistische uitglijders ondermijnen het schoorsteenverhaal. Om maar één voorbeeld te geven: de Nederlandse feestartikelenleverancier Superstar BV en de groothandel Sligro verkochten schmink met de kleur ‘negerzwart’. Volgens de website van Superstar zou dat de Zwartepietenschmink bij uitstek zijn. Soapbox riep uiteraard onmiddellijk op om de firma’s aan te geven bij de lokale antidiscriminatiebureaus (nvdr: Nederlandse meldpunten voor discriminatie).”

Het gedrag van Piet – dommig, speels, naïef, lui of alle vier tegelijkertijd – lijkt verdacht veel op de stereotypes over zwarte mannen uit het koloniale verleden van België en Nederland. Een toeval?

“Absoluut niet. Figuren als Zwarte Piet sluiten naadloos aan op enkele Westerse vormen van entertainment  – wereldwijde tradities zoals blackface minstrel optredens, bijvoorbeeld – die uit het koloniale tijdperk stammen en waarin blanken zich schminkten en gedroegen als stereotiepe zwarten. Zwarte Piet is een van de vele koloniale puisten op een Westers gezicht vol vlekken.”

Wat zijn de mogelijke gevolgen van het jaarlijkse Zwarte Piet-spektakel voor kinderen?

“Zolang Zwarte Piet lijkt op een zwarte persoon blijft hij kinderen indoctrineren met een scheve verhouding tussen zwart en wit, baas en knecht, geduldig en dom. Hij bevordert racisme, daar ben ik van overtuigd. Maar wat al even erg is dat Zwarte Piet blijkbaar nog meer impact op de volwassenen heeft dan op de kinderen. Zij zijn het namelijk die koste wat het kost – bitterheid en doodsbedreigingen incluis – vast willen houden aan ‘hun’ Piet.”

Is dat ook de reden waarom in Dordrecht en Amsterdam, waar enkele zwarte activisten tijdens de intrede van de Sint t-shirts droegen met “Zwarte Piet is racisme”,  erg brutaal werden opgepakt?

“Wat zeker ook een rol speelt is de huidige interpretatie van de vrijheid van meningsuiting in Nederland. Op Twitter schreef DJ MP (nvdr: een Rotterdamse hip hop DJ) naar aanleiding van de anti-Piet protesten: “weet niet hoor, ik vind iedereen en alles leuk. Maar als je tradities van een land niet bevalt. Kanker dan op en zonder geld”. Dit valt zonder meer onder vrijheid van meningsuiting. Maar als je zegt dat Zwarte Piet racistisch is dan is dat een uitnodiging om vier agenten op je te laten duiken.”

Welke toekomst heeft Zwarte Piet nog? Zijn ‘regenboogpieten’ een oplossing?

“Regenboogpieten doen me altijd denken aan de reactie: “Het maakt me niet uit met wat voor man mijn dochter thuiskomt. Of ‘ie nou zwart, geel of paars is…” Maar er zijn geen gele of paarse mensen. En groene schoorsteenvegers zijn er vermoedelijk ook niet. Wat is er eigenlijk mis met blanke boerenjongens en boerenmeisjes met een aantal roetvegen in het gezicht? Vreemd dat dat voorlopig ondenkbaar blijft.”

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!