Vastberaden spring ik uit bed, zonder gebruik te maken van de snooze-functie van mijn wekker, om vandaag nog voor ik naar mijn werk vertrek de favoriete broodjes van mijn twee tieners klaar te maken voor hun middaglunch. Ook al zijn ze zelfstandig genoeg om hun boterhammen zelf klaar te maken. Dit is één van mijn trucjes om hen eraan te herinneren hoe graag ik hen zie tijdens mijn afwezigheid op lange werkdagen.

Ik hang de was op, zet de ingrediënten klaar voor het avondeten, zodat zij dat kunnen beginnen voorbereiden. Ik zet thee, vul snel de bakjes voor de katten en noteer in mijn agenda welke dringende telefoons ik moet doen als ik vandaag ergens een gaatje vind. Een afspraak bij de bank of bij de mutualiteit, een doktersconsultatie of een kinebeurt plannen tijdens de openingsuren, is een moeilijke puzzel. Als het voor mezelf is, stel ik dat gegarandeerd voor lange tijd uit.

Nu ik het eerste deel van mijn ochtendrush heb overleefd, geef ik de kinderen een vluchtige knuffel en rep ik mij naar de auto. Ben ik iets vergeten te zeggen of te doen, dan bel ik als ik onderweg ben. Dit is ook het uitgelezen moment om te plannen en mijn gedachten te ordenen.

Dromend van een 30-urige werkweek

Gekneld in de file onderweg naar het werk, sta ik er even bij stil hoe mijn leven eruit zou zien moest de 30-urige werkweek doorgevoerd worden. Ik droom er even van dat ik opnieuw kan gaan sporten, mijn ouders gelukkig kan maken door hen vaker te bezoeken. Dat ik uitgebreide Turkse maaltijden kan klaarmaken en vrienden kan uitnodigen om te komen eten, eindelijk kan beginnen aan mijn steeds hoger wordende stapel boeken en samen met de fantastische vrouwen rondom mij leven kan blazen in onze ideeën. Allemaal alledaagse dingen die de meeste werkende mensen moeten missen, omdat ze volledig opgaan in hun werk en moeten zwoegen om hun facturen betaald te krijgen, laat staan iets overhouden voor ontspanning en culturele activiteiten.

Intussen worden andere mensen aan de kant gezet die het zonder werk moeten redden in erbarmelijke omstandigheden. Dat alles in een tijdperk van machines, robots en computers en enorme ontwikkelingen op het vlak van technologie en communicatie. Terwijl deze ontwikkelingen en verrijkingen ons leven zouden moeten vergemakkelijken en ons welzijn zouden moeten dienen, zien we net een achteruitgang op sociaal vlak. Aan de ene kant sterkt het kapitalistisch systeem zich door de werkende mens gewetenloos uit te buiten om alsmaar meer winst te maken. Aan de andere kant drijft het systeem met doelbewuste politieke agenda’s een wig tussen verschillende groeperingen en probeert zo in de weg te staan van elke collectieve actie.

Honderd jaar vrouwenstrijd

8 maart is Internationale Vrouwendag. Dit jaar een bijzondere editie, want exact honderd jaar na de grote vrouwenstaking in Sint-Petersburg (8 maart 1917). De strijd van vrouwen voor vrijheid en gelijkheid gaat ver terug. Het is niet evident voor vrouwen om de obstakels waarmee zij dagelijks kampen te (doen) erkennen en te bestrijden, in een maatschappij waar de patriarchale mentaliteit diep vastgeroest zit via beeldvorming en begrippen als ‘gezin’, ‘moeder’ en ‘seksualiteit’.

Dat gelijkheid tussen man en vrouw is bereikt en dat vrouwen ‘vrij’ zijn in ‘het Westen’ is een illusie die door onze elite wordt gepromoot. Vrouwenonderdrukking, uitbuiting en geweld kennen verschillende verschijningsvormen en vrouwen, waar ook ter wereld, zijn er dagelijks slachtoffer van. Ook hier bij ons moeten vrouwen vandaag nog steeds opboksen tegen discriminatie, uitsluiting, geweld en armoede.

Samen voor een andere maatschappij

Het gevecht voor gelijke rechten blijft zeer actueel. Totdat wij vrouwen geen slachtoffer meer zijn van geweld, onder welke vorm ook. Totdat wij vrouwen gelijke toegang krijgen tot de arbeidsmarkt. Totdat wij niet meer worden blootgesteld aan precaire arbeidscontracten. Totdat de loonkloof is weg gewerkt. Totdat er een evenwichtige verdeling is tussen betaalde en onbetaalde arbeid, voor zorg, engagement, ontplooiing en vrije tijd.

Het gevecht voor al deze rechten mag geen gevecht op zich zijn. Het is een onderdeel van het gevecht voor een andere maatschappij. Een samenleving waarin de mens centraal staat en niet de winst. Een samenleving waarin gelijkheid en solidariteit voorop staan en niet de competitiviteit, de voortdurende onzekerheid, de vermoeidheid en het permanente gevoel van tekortkomen.

Het gevecht voor vrouwenrechten gaat samen met het gevecht voor een andere maatschappij. Want zolang die kleine elite de plak zwaait en alleen zichzelf verrijkt, zullen vrouwen en mannen tegen elkaar opgezet worden en is er geen hoop op gelijkheid. Dat geldt niet alleen voor vrouwen en mannen, maar ook voor Belgen en migranten, voor homo’s en hetero’s, voor werkenden en werklozen, voor vluchtelingen, jongeren en ouderen.

Dat is boodschap die ik vandaag wil meegeven aan mijn twee schatten van kinderen. Niemand is vrij tot iedereen vrij is. Allemaal samen komen we op voor een andere maatschappij.

Ayse Yigit is medewerker van Marianne, de vrouwenwerking van de PVDA

* De titel “Niemand is vrij tot iedereen vrij is” is een citaat van de Amerikaanse mensenrechtenactivist Fannie Lou Hamer