“Kijk uit naar jongeren met een lange baard!”

zaterdag 30 maart 2013 12:02
Spread the love

Op deze blog wil ik u een bericht meegeven van een van mijn doctorale onderzoekers, Mieke Groeninck. Een goede analyse. 

Serge Muyters, de korpschef van Antwerpen, verspreidde gisteren een nieuwsbrief naar 2.600 agenten met daarin twaalf ‘concrete’ kenmerken om radicaliserende moslimjongeren te herkennen.

De kenmerken zijn uiterlijk waarneembaar, zoals het laten groeien van een baard of het dragen van traditionele kledij. Meneer Muyters hoopt op die manier agenten preventief te kunnen laten ingrijpen en Antwerpse moslimjongeren van een jihadistische trip naar Syrië te weerhouden.Het feit dat dergelijke nieuwsbrief uitlekt in de media, is bijzonder spijtig en vergroot onnodig het wantrouwen ten opzichte van traditioneel uitziende moslims. Maar dat dit daarbovenop de nieuwe, preventieve werkwijze van de politie wordt, duidt aan dat we nog niet veel verder staan in het debat sinds 11 september. 

Laat me u even vertellen waar die baard en lange islamitische kledij voor staan. Het laten groeien van een baard is in principe een religieus voorschrift voor àlle moslimmannen. Het staat vermeld in de Hadith en volgens de overlevering droeg de Profeet Mohammed een baard, die hij slechts sporadisch liet bijknippen. De lange kledij voor mannen, hier in België meestal de zogenaamde ‘qamis’, staat niet expliciet beschreven in de Hadith. Wat er wel staat is dat zowel mannen als vrouwen geen al te aansluitende kledij moeten dragen.

Heel wat praktiserende moslims, salafisten of niet (en meestal niet trouwens), trachten dus op een bepaald moment in hun leven hun baard te laten staan en dragen ten minste af en toe een qamis. Men kan daar bezwaren tegen hebben, maar dat is nu eenmaal wat praktiserende moslims doen. Hun religie is inderdaad zichtbaar aan de buitenkant. Dat is ook een mensenrecht overigens. Dat je dit vroeger amper zag in de grootsteden en nu meer en meer, ook bij jonge mannen, heeft te maken met het feit dat we enkele generaties van Belgische moslims verder zijn.

Deze jongemannen zijn geboren en getogen in België, en zich erg bewust van het feit dat hier vrijheid van meningsuiting en religie heerst. Ze zijn burgers van de Belgische staat en hebben aldus evenveel recht om hun religie ten toon te spreiden als iemand anders. Ze zijn moslim en Belg; ze dragen een baard en qamis, maar spreken met een typisch Vlaamse tongval. Bovendien leren en weten zij ook vaak meer over hun religie dan voorgaande generaties; dat brengt met zich mee dat ze sommige voorschriften ook weer oppikken daar waar hun ouders ze achterwege lieten. 

Dit is uiteraard onschuldig en bovendien privé, ware het niet dat enkelingen als Fouad Belkacem of Sharia4Belgium in die uiterlijke kenmerken openlijk proclameren de democratie te willen ondergraven en de sharia te willen instellen. Niemand, maar dan ook echt niemand, binnen de Marokkaanse, Turkse of bekeerde moslimgemeenschap in ons land is tevreden met deze ‘organisatie’. Noch liberale moslims, noch strikt praktiserende of zelfs salafistisch gezinde moslims vinden dat deze organisatie hen vooruit helpt.

Dat laatste verbaast u misschien, maar het gros van de Belgische salafisten wil voornamelijk uitblinken in religieuze kennis over de vroege geschriften (waar Sharia4Belgium lak aan heeft) en een zo goed mogelijk mens zijn volgens hun interpretatie van de islamitische normen, in de private sfeer en in de publieke ruimte. Zij hebben gewoon niet de ambitie om aan politiek te doen en de Belgische democratie, die hen het kader biedt waarin ze hun religie op hun manier kunnen beleven binnen hun eigen groep, via actieve oppositie omver te werpen. Het was immers Allah die hen hierheen heeft geleid en volgens de Islam moet je je houden aan de wereldlijke wetten van het land waarin je leeft.

De islamitische jurisprudentie, zelfs de meest strikte interpretatie, maakt dus komaf met de claims van Sharia4Belgium. Maar net nu het wat stiller werd rond deze organisatie, duikt hun naam weer op in verband met jonge Belgische moslims die als jihadi’s naar Syrië trekken. In hoeverre Sharia4Belgium hen hierin de weg gewezen heeft, of dat het meer het werk is van individuele rekruteerders zoals in de tijd van de Afghaanse oorlog, moet nader onderzoek uitwijzen. Maar in se heeft Sharia4Belgium z’n slag thuis gehaald.

Door af te gaan op uiterlijke kenmerken zoals nu in Antwerpen wordt geopperd, creëer je verdeeldheid en wantrouwen tussen moslims en niet-moslims. En laat dat nu net datgene zijn waar Sharia4Belgium ook voor staat. Tegelijkertijd ontmoet en lees ik heel wat geleerde moslims – ‘mannen met baarden’ om het zo onrespectvol en karikaturaal te zeggen – die zowel online als offline voortdurend vragen over Syrië beantwoorden van al dan niet bebaarde jongeren, en hen afraden om te vertrekken omdat het niet hun strijd of de juiste weg uit het conflict is. Die hen uitleggen dat hun leven zich hier afspeelt bij hun familie en dat ze het hier moeten opbouwen, in de Belgische samenleving en met respect voor iedereen daarin.

Naar deze mensen wordt opgekeken en geluisterd. Ze betekenen iets in de gemeenschappen, zowel voor mannen als vrouwen, ouderen als jongeren. Ze hebben waarschijnlijk tot nu toe het vertrek van nog meer jongens voorkomen. Het zijn zij ook die een invloed kunnen uitoefenen eens de jihadi’s uit Syrië terugkeren en hun ervaring een plek moeten geven in hun dagelijks leven.

Beter dan hen te vervreemden omdat ze een andere klederdracht verkiezen, moeten we hen te vriend houden en duidelijk maken dat we wel degelijk aan hetzelfde zeil trekken. Zodat wanneer zij in contact komen met jongeren die zich willen toeleggen op islam, of die terugkeren uit Syrië, ze hen vol vertrouwen kunnen zeggen dat de Belgische samenleving hen wel degelijk kansen biedt en de mogelijkheid om hun religie te beleven zoals zij dat willen, ook mét baard en qamis.

Mieke GroeninckDoctoraal onderzoeker KULeuven, faculteit antropologieOnderzoek naar strikt praktiserende moslims in België en hun geëngageerd burgerschap.  

 

take down
the paywall
steun ons nu!