Wat is er belangrijk aan de komende top in Lissabon?

Rick Rozoff: “De staatshoofden en regeringsleiders van de NAVO-lidstaten zullen er een nieuw strategisch concept goedkeuren, het eerste 21ste eeuwse strategisch concept van de NAVO. Het laatste werd goedgekeurd en aangenomen op de NAVO-top van Washington in 1999, toen de organisatie haar 50ste verjaardag vierde. Wat er precies in staat, zullen we maar met zekerheid weten op 19 en 20 november. Maar alles wijst erop dat de kern een duale missie is: het verbreden van het gebruik van ‘artikel 5’ uit de stichtingsdocumenten van de NAVO, gekoppeld aan een blijvende inzet voor overzeese missies.”

“Artikel 5 bepaalt dat elke aanval op een NAVO-land beschouwd wordt als een aanval tegen álle lidstaten en dat elk NAVO-lid verplicht is om te reageren, desnoods met gewapend geweld, om de aangevallen natie te verdedigen. We moeten ons daarbij realiseren dat de artikel 5-verplichting in Europa aanzienlijk is uitgebreid de laatste 11 jaar. Het NAVO-lidmaatschap is immers gegroeid met 75 procent, van 16 leden in 1990 naar 28 nu. De 12 nieuwe NAVO-leden komen allemaal uit Oost-Europa.”

De huidige oorlog in Afghanistan werd aangevat als een missie onder artikel 5, een defensieve missie dus, maar het liep anders?

“Op 12 september 2001 riep de NAVO voor de eerste (en tot op vandaag enige keer) haar artikel 5 in om de zogenaamde globale oorlog tegen het terrorisme te starten. De oorlog in Afghanistan is daar het bekendste resultaat van, maar de NAVO lanceerde bijvoorbeeld ook operatie ‘Active Endeavor‘. Dat is de maritieme militaire bewaking van de hele Middellandse Zee om de mogelijke verplaatsing van terroristen en massavernietigingswapens te verhinderen. Deze operatie zit in haar tiende jaar en er is voorlopig geen enkele aanwijzing dat ze binnenkort zal worden beëindigd.”

“Ze is nochtans gebaseerd op een compleet arbitraire en unilaterale beslissing gemaakt door de NAVO, zonder enige consultatie van de Verenigde Naties, laat staan op basis van een VN-mandaat. De NAVO is eigenlijk een soort militaire organisatie die besloten heeft om zichzelf aan de wereld op te dringen als een globaal veiligheidsinstituut, alweer zonder enig overleg met de betrokken partijen.”

“De NAVO is een soort militaire organisatie die besloten heeft om zichzelf aan de wereld op te dringen als een globaal veiligheidsinstituut”

“In dit verband deed Anders Fogh Rasmussen, de secretaris-generaal van de NAVO, een aantal dagen geleden een verhelderende uitspraak: ‘Onze defensie begint niet langer in Europa. Dreigingen kunnen voortkomen uit Kandahar (in het zuiden van Afghanistan) of vanuit cyberspace’. Het ingrijpen tegen alles wat de NAVO maar als dreiging kan bedenken, wordt opgevat als een defensieve actie. De parameters en de definitie van wat onder ‘bedreiging voor de veiligheid’ valt, zijn ondertussen fors uitgebreid.”

“Laat me je ter illustratie een paar door de NAVO aangehaalde redenen voor bezorgdheid opsommen, waarvan we dus mogen aannemen dat ze ook de aanleiding vormen voor interventies: strategische energiebronnen, demografische veranderingen, immigratie, klimaatverandering, globale opwarming, watertekort. De NAVO eigent zich zomaar het recht toe om op één of andere wijze en eender waar in te grijpen, in elk van deze gevallen.”

“Een brede interpretatie van de term ‘dreiging’ garandeert een breed werkveld. Voormalig VS-ambassadeur bij de NAVO, Kurt Volker, pochte in 2006 met het feit dat de NAVO verwikkeld was in acht operaties op vier verschillende continenten tegelijk. Dat geeft je een idee van de reikwijdte van een mondiale NAVO. Ik gebruik de uitdrukking ‘mondiale NAVO’ niet zomaar. Deze uitdrukking is het laatste decennium tamelijk veelvuldig gebruikt, vooral door de Amerikaanse en de Europese pleitbezorgers ervan.”

Wat betekent deze mondiale NAVO voor de positie van de internationale veiligheidsomgeving en de Verenigde Naties?

“De intentie van de NAVO is de uitholling van de Verenigde Naties. De NAVO-top in Washington van elf jaar geleden, viel samen met twee andere evenementen: de formele introductie van de eerste nieuwe NAVO-leden sinds het einde van de Koude Oorlog (Tsjechië, Hongarije en Polen) en de eerste regelrechte NAVO-oorlog: een 78 dagen-durende bombardementencampagne tegen ex-Joegoslavië in de Kosovo-crisis.”

“De televisiebeelden van de top van Washington toonden de Amerikaanse president Bill Clinton en de Britse premier Tony Blair op een podium, geflankeerd door de leiders van ongeveer 50 NAVO-lidstaten en andere bondgenoten. Die achtergrond vol vlaggen gaf toen eigenlijk een prachtig beeld van het mondiale rijk dat aan het opkomen was. Een rijk dat zeer duidelijk een substituut moest bieden voor de Verenigde Naties en uiteindelijk de VN wil omverwerpen.”

“Alles wat na die top gebeurde, bevestigt deze stelling simpelweg. Trans-Atlantische voorstanders van een mondiale NAVO-strategie klaagden regelmatig – en vrij openlijk – aan dat de VN niet doeltreffend en impotent is. In één adem pleitten ze voor een organisatie, de NAVO, die alle democratieën in de wereld zou verenigen. Daarin zouden dan landen gaande van Israël, Colombia tot India vervat zitten.”

De beroemde Amerikaanse politieke adviseur Brzezinski zei ooit dat het controleren van de Euro-Aziatische regio de ultieme doelstelling is van het Amerikaanse buitenlands beleid. Gaat de VS daar via de NAVO actief naar op zoek?

“Zelf zou ik het adjectief ‘beroemd’ bij Brzezinski veranderen in ‘berucht’. Hij is een belangrijk architect van het Amerikaanse buitenlands beleid. In het begin van de jaren 1990, bijna onmiddellijk na het opbreken van het Warschaupact en de fragmentatie van de Sovjet-Unie, vierden de Amerikaanse strategen, van Paul Wolfowitz tot Zbigniew Brzezinski, dat de VS ‘s werelds ongecontesteerde en enige globale supermacht was. Om deze status nog een generatie langer te kunnen behouden, moest de VS voorkomen dat er ergens ter wereld een uitdager opstond.”

“Dit is iets waar beide zijden van het zeer smalle politieke spectrum in de VS het roerend over eens zijn: de mondiale Amerikaanse suprematie, de Amerikaanse uitzonderingspositie, Amerika’s messiaanse missie om de wereld te verbeteren en te domineren, enzovoort.”

“Het belangrijkste middel dat Amerika ter beschikking heeft om het behoud van de mondiale dominantie te realiseren, is een ongeëvenaarde militaire macht. Volgend jaar zal de VS 708 miljard dollar spenderen aan militair budget. Dat is het hoogste militair budget in reële termen sinds 1946 en staat dus gelijk aan de militaire uitgaven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Nochtans wordt de VS momenteel niet op een dusdanige wijze bedreigd door een buitenlandse agressie.”

“Dankzij de opgebouwde partnerschappen en in eerste instantie door een NAVO te creëren van 28 landen, zijn er nog maar zes Europese landen (Cyprus, Malta, Wit-Rusland, Rusland, Servië en Moldavië) die nog geen troepen hebben gestuurd om onder NAVO-commando te opereren in Afghanistan. 39 Europese landen deden dit wel, vaak ondanks massale interne tegenkanting. Dat is toch een schokkend cijfer! Het geeft in essentie de consolidatie van het Europese continent aan als een blok binnen een militaire alliantie die gecontroleerd wordt vanuit de andere kant van de Atlantische Oceaan.”

“Het proces om Afrika militair te onderwerpen, is volop aan de gang. Met dit doel werd ruim twee jaar geleden het nieuwste Amerikaanse regionale militaire hoofdkwartier opgericht: het Africa Command (AFRICOM). Via bilaterale partnerschappen worden er ook regelmatig militaire oefeningen georganiseerd op het Afrikaanse continent.”

“Het Midden-Oosten is met uitzondering van Syrië en Iran tamelijk braaf, dus waar ga je dan naartoe als je op zoek bent naar de suprematie over de wereld? Je gaat naar dat deel dat nog niet volledig onder de duim zit en waar potentiële economisch-militaire tegenstanders zouden zitten. Azië is dat continent. In Afghanistan wordt volop gewerkt aan een ‘coalitie van de welwillenden’. De laatste vijf landen die zich aansloten bij de lijst van wat de NAVO officieel bestempeld als ‘troepenleverende’ landen, liggen in Azië. Het laatste land dat plechtig beloofde om 200 soldaten te sturen, is Tonga, een minuscuul eilandje in de Stille Oceaan.”

Ik kan me voorstellen dat landen zoals China en vooral Rusland niet echt tevreden zijn met een mondiale NAVO, en zeker niet met diens gerichtheid op Azië. Hoe reageren zij op deze ontwikkelingen?

“Het valt me op dat er een paar jaar geleden veel meer bezorgdheid en kritiek geuit werd dan nu. Ik weet eigenlijk niet zeker waarom dit het geval is. Nochtans delen Rusland en China dezelfde veiligheidsproblemen in verband met de mogelijke destabilisatie van Zuid-Azië en Afghanistan. Maar ook in Centraal-Azië, waar China problemen heeft met de autonome regio Xinjiang, en in de Kaukasus waar Rusland geconfronteerd wordt met rebellenbewegingen.”

“In dit verband mogen we de nasleep van de grootste geheime operatie in de geschiedenis van de CIA niet uit het oog verliezen. Via operatie ‘Cyclone‘ vloeiden tijdens de Koude Oorlog miljoenen dollars naar de islamitische strijders (moedjahedien) die in de jaren 1980 tegen de Sovjet-troepen in Afghanistan vochten. De uitgebreide buitenlandse bewapening, training en financiering stelden de moedjahedien in staat om de Afghaanse hoofdstad Kaboel te veroveren in 1992, maar resulteerde ook in de verspreiding van extremistische groepen in andere delen van Centraal-Azië. De naschokken hiervan waren te voelen tot in Xinjiang, de Russische Noord-Kaukasus en mogelijk zelfs de Balkan.”

“De VS heeft nooit haar verantwoordelijkheid erkend hiervoor. De bedenker van operatie Cyclone was Brzezinski. In een interview werd hem ooit gevraagd of hij enige spijt heeft van de creatie van het internationaal terrorisme in zijn huidige vorm. Dat gebeurde onder meer via het samenbrengen van strijders uit tientallen landen in trainingskampen in Pakistan. Zijn antwoord was dat een paar opgejutte moslims toch niet opwegen tegen de bevrijding van Centraal-Europa en het einde van de Koude Oorlog.”

“Ik herinner me dat ik meneer Brzezinski zag op de televisie vlak na de aanvallen van 11 september in de Verenigde Staten en dat ik me afvroeg waarom deze man niet geboeid afgevoerd werd. Waarom werd hij niet in de gevangenis gestopt voor zijn aandeel in het het creëren van terrorisme? In plaats daarvan is hij een gelauwerd staatsman en strateeg met de hoogste achting. De wereld zou beledigd moeten zijn!”

“De voormalige bevelhebber van de NAVO-troepen in Afghanistan, generaal Stanley McCrystal, identificeerde afgelopen augustus drie gewapende groepen die de Amerikaanse vooruitgang in Afghanistan aanzienlijk bemoeilijken. Twee ervan, de Hezb-e-Islami Gulbuddin en het Haqqani-netwerk, zijn organisaties die werden opgericht en nog altijd gecontroleerd worden door de grootste ontvangers van CIA-steun in de jaren 1980, de militieleiders Hekmatyar en Jalaluddin Haqqani. Waarom zijn er niet meer journalisten, politieke analisten en historici die deze jammerlijke ironieën opmerken?”

“Maar om terug te komen op de reactie van Rusland: alles wijst erop dat Moskou zich neerlegt bij een mondiale NAVO. Er is Rusland zelfs een uitnodiging gestuurd om de top in Lissabon bij te wonen. Dat is nog nooit gebeurd. Rusland gelooft wel dat het er in geslaagd is om de NAVO-toetreding van landen zoals Oekraïne en Georgië te voorkomen. Robert Simmons, de speciale NAVO-vertegenwoordiger voor de Kaukasus en Centraal-Azië, verklaarde niet zo lang geleden nog dat Oekraïne de NAVO zeker zal vervoegen en dat het alleen een kwestie van tijd is. Rusland mag zichzelf wel wijsmaken dat het de NAVO-expansie naar het oosten heeft uitgesteld of zelfs gestopt, maar de realiteit is simpelweg anders.”

Twee jaar geleden met de oorlog in Georgië, leek het alsof Rusland wou tonen dat daar toch wel de limiet lag voor de NAVO-expansie. Het bleek bereid om militair geweld te gebruiken indien die limiet overschreden werd. Of bekijk ik dat verkeerd?

“Tja, dat is een interpretatie, maar we mogen niet vergeten dat er eerder dat jaar een NAVO-top was in de Roemeense hoofdstad Boekarest waar bewust geen ‘lidmaatschapactieplannen’ toegekend werden aan Oekraïne en Georgië. Een lidmaatschapactieplan (MAP – membership action plan) is de hoogste vorm van partnerschap voor een land volwaardig lid wordt van de NAVO. Beide landen kregen in Boekarest te horen dat ze nog moesten werken aan bepaalde zaken voor ze in aanmerking kwamen voor een MAP.”

“Ik herinner me dat ik in die tijd mensen waarschuwde dat dit eigenlijk helemaal geen tegenslag was voor de VS en voor het regime van de Georgische president Saakashvili. Het was net een soort aansporing om iets provocerend en gevaarlijk te doen. De twee belangrijkste redenen waarom een land niet ten volle kan integreren in de NAVO zijn namelijk de betrokkenheid van een kandidaat-lidstaat bij een gewapend conflict en onopgeloste interne territoriale problemen.”

“Georgië beantwoordt aan beide negatieve voorwaarden. Het is nog altijd betrokken bij gewapende conflicten met Zuid-Ossetië en Abchazië. Bovendien kampt het met onopgeloste territoriale conflicten, want het beschouwt deze twee voormalige deelrepublieken als Georgisch grondgebied. In plaats van Georgië te ontmoedigen door het niet toe te laten tot een MAP, leek dit wel een signaal dat het dringend orde op zaken moest stellen: het territoriale conflict oplossen door Zuid-Ossetië en Abchazië in te lijven bijvoorbeeld.”

“Ik ben er ten zeerste van overtuigd dat indien Georgië er in augustus 2008 in geslaagd was om door de Roki-tunnel te geraken en de Russische militaire assistentie aan Zuid-Ossetië te blokkeren, Saakashvili onmiddellijk daarna Abchazië had ingelijfd. Tot op welke hoogte was Georgië in staat om de boel te provoceren met als enig doel te kijken wat de Russische reactie zou zijn?”

“In Tbilisi, de hoofdstad van Georgië, stikte het op het moment dat de oorlog uitbrak, van het Amerikaans militair personeel en van NAVO-medewerkers. Zij waren de oorlog op het terrein aan het observeren. De VS leidde in Georgië vlak voor de oorlog een multinationale oorlogsoefening (‘Immediate Response 2008‘). Er waren nog altijd Amerikaanse troepen en materiaal in het land toen de oorlog uitbrak. Dat de gebeurtenissen in de westerse pers werden voorgesteld als de ondoordachte actie van een instabiel leider, Mikheil Saakashvili, leek mij zeer ongeloofwaardig. Condoleezza Rice, de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, had het land een paar weken voor de oorlog nog bezocht. Saakashvili zou niets ondernemen zonder de uitdrukkelijke toestemming van de VS.”

Zijn er binnen de NAVO onenigheden, die niet in de pers komen, maar die in de aanloop naar de NAVO-top in Lissabon wel relevant zijn? Denk bijvoorbeeld aan het antirakettenschild dat Rasmussen graag in NAVO-verband wil installeren.

“Rasmussen heeft al regelmatig gezegd en blijft herhalen dat hij een NAVO-rakettenschild wil. Europese medewerking is daarbij cruciaal. Weet je, ik woon niet eens in Europa, maar de graad van onverschilligheid hierover verontrust me. Ik vraag me echt af waarom er niet meer tegen geageerd wordt in Europa. Voor het eerst, sinds het einde van het Warschaupact zo’n 20 jaar geleden, zijn er weer vreemde troepen en raketten gestationeerd in Polen. Dit keer gaat het wel om Amerikaanse raketten.”

“In februari 2010 hebben de regeringen van Bulgarije en Roemenië toegegeven aan de VS-druk om geavanceerde antiballistische raketsystemen te stationeren op hun grondgebied. Er wordt ook gesproken over een rakettenschildradarstation in Tsjechië. De VS staat ondertussen te trappelen om een radarstation in Azerbeidzjan in handen te krijgen. En we staan nog maar aan het begin, vrees ik.”

“De Amerikaanse onderminister van Defensie, William Lynn, zei een paar weken geleden: ‘Nu Europa gedekt wordt door een nucleair schild en een rakettenschild, is het nodig om het te beschermen met een cyberschild’. Dit NAVO-initiatief zal zeker besproken worden op de Lissabon-top. We hebben het al gehad over het gebrek aan verontwaardiging en oppositie in Rusland en China, maar hetzelfde geldt voor Europa. Waarom tolereren de Europeanen dit soort plannen?”

Leggen de Europese NAVO-lidstaten zich echt gewoon neer bij wat er in Washington wordt beslist? Of zijn er toch discussies en meningsverschillen tussen Europa en de VS over de NAVO? Ik denk aan de uitbouw van een eigen militaire defensie en een Europees veiligheidsbeleid.

“Er zullen zeker wel meningsverschillen zijn, maar dat zijn allemaal kleinere technische kwesties en accentverschillen. Ik denk dat er over het algemeen een gemeenschappelijke verstandhouding is. Als het neerkomt op stemmingen of op het innemen van een gezamenlijk standpunt over Libanon, Iran, de Zuidelijke Kaukasus, Zuid-Azië enzovoort, zie ik geen verschil tussen de EU en de VS.”

“Als het binnen de NAVO neerkomt op stemmingen of op het innemen van een gezamenlijk standpunt, zie ik geen verschil tussen de EU en de VS”

“Vele EU-lidstaten zitten in de NAVO en de meerderheid van de NAVO-landen zijn lid van de EU. De militaire middelen van de NAVO worden hoe langer hoe meer gedeeld met de EU (zoals voorzien in de Berlijn Plus-Akkoorden). Ik denk dat we op vele manieren toch te maken hebben met een gezamenlijke entiteit. Je zou kunnen zeggen dat het Europees defensie- en veiligheidsbeleid de Europese pijler van de NAVO geworden is.”

“De EU voert momenteel een eerste maritieme operatie uit tegen de piraterij in de Hoorn van Afrika en in de Golf van Aden. Er wordt daarbij vlot samengewerkt met de NAVO die met operatie ‘Ocean Shield’ een gelijkaardige missie heeft. Je ziet dezelfde militairen de ene dag op de oorlogsschepen van een EU-contingent en de andere dag op die van de NAVO. Ik zie niet veel verschil, behalve dan een andere batch op de uniformen van de soldaten.”

“De laatste 20 jaar, in de post-Koude Oorlog-periode, is er een ernstige vernauwing van het politieke spectrum in de Europese landen opgetreden. Als buitenstaander stel ik de consolidatie van de euro-Atlantische krachten binnen de grote Europese politieke partijen vast. Ik denk dat er almaar minder echte politieke oppositie bestaat. Kijk naar wat er gebeurd is met de Labour-partij in Groot-Brittannië en met de sociaaldemocraten in Duitsland. Alle linkse krachten werden er in de jaren 1990 weggebonjourd.”

“De toenmalige Franse president De Gaulle trok zich in 1966 terug uit de militaire structuren van de NAVO, maar tijdens de regering van Nicolas Sarkozy is Frankrijk opnieuw geïntegreerd in de militaire structuren. In ruil daarvoor kreeg het land een aantal cruciale commandoposten. Alle beweringen dat er een hardnekkige Franse oppositie bestaat tegen het Atlantisme kunnen nu gerust opgeborgen worden.”

“In Duitsland heeft de Bundestag in februari een mandaat gegeven om het aantal Duitse soldaten in Afghanistan op te drijven tot meer dan 5.300. Dat is het hoogste aantal Duitse soldaten dat ooit werd ingezet sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. Ze bevinden zich bovendien in actieve gevechtssituaties.”

“Tijdens de Koude Oorlog waren bepaalde landen in Europa ‘neutraal’. Ik heb het hier over Oostenrijk, Finland, Zweden, Ierland en Zwitserland. Toch stuurde elk van deze vijf landen militairen naar Afghanistan. De Zwitsers trokken hun militairen in 2008 wel terug omdat ze van oordeel waren dat het hier geen peacekeeping-operatie betrof, zoals hen werd voorgehouden door de NAVO.”

“Het Zweedse leger is sinds 2010 geprofessionaliseerd, precies zoals de NAVO dat vereist van nieuwe lidstaten, hoewel Zweden niet eens ambities heeft om toe te treden tot de NAVO. Een systeem van nationale dienstplicht wordt immers geassocieerd met ouderwetse ideeën over patriottisme en het verdedigen van het eigen territorium. De beroepssoldaten moeten allemaal een papier ondertekenen waarin ze zich bereid verklaren om buitenlandse militaire missies uit te voeren. Het schijnt dat militairen die weigeren te tekenen, ontslagen kunnen worden.”

“Dit is een uitzuivering van elementen die niet loyaal genoeg zijn om de oorlogen van de NAVO over de hele wereld te gaan uitvechten. De officieel nog ‘neutrale’ landen Zweden en Finland controleren voor de NAVO vier provincies in het noorden van Afghanistan. Beide landen verloren al soldaten in het conflict. In het geval van Finland zijn dat de eerste gesneuvelden door oorlogsgeweld sinds de Tweede Wereldoorlog. In het geval van Zweden de eersten sinds 200 jaar! Dat is wat een mondiale NAVO betekent. Al 26 landen hebben soldaten verloren in Afghanistan. België is één van de weinige landen waar nog geen bodybags te betreuren vielen”.

Je hoort vaak dat de NAVO-operatie absoluut moet slagen in Afghanistan. Anders zouden haar toekomstige plannen in gevaar komen. Is dat zo?

“Ja, het is daarom dat Rasmussen en anderen zo vastbesloten zijn. Niet alleen moet de NAVO in Afghanistan slagen, het bondgenootschap moet ook in staat zijn om in de toekomst andere oorlogen te voeren van een gelijkaardig kaliber. Als de NAVO Afghanistan verslagen verlaat, zou de geloofwaardigheid van de organisatie op zijn minst ernstig aangetast zijn. Daar bestaat geen twijfel over.”

“We moeten ook begrijpen dat Afghanistan de basis is van waaruit de NAVO haar macht wil uitbreiden. In 2001 en 2002 trokken NAVO-troepen volop naar militaire bases in de Centraal-Aziatische landen. Er is nog altijd een Duitse basis in Pakistan en een Frans contingent in Tadzjikistan. Ondanks alle politieke chaos van het afgelopen jaar in Kirgizië zijn er nog altijd 50.000 VS-manschappen op de luchtmachtbasis daar. En dan is er nog het noordelijk distributienetwerk dat de NAVO geïnstalleerd heeft. Dat reikt tot de Baltische NAVO-staten, Estland, Letland, maar gaat zelfs door Rusland op een bepaald punt.”

“Er werd zelfs een akkoord gesloten waardoor de VS troepen en materieel, bedoeld voor de oorlog in Afghanistan, over de Noordelijke IJszee mag vliegen, naar een basis in Kazachstan. En Kazachstan grenst uiteraard zowel aan Rusland als China. Het gaat hier over een grote uitgebreide militaire aanwezigheid waarvan Afghanistan de kern is en tevens het voorwendsel om in dit deel van de wereld aanwezig te blijven.”

“Afghanistan is de kern van een uitgebreide militaire aanwezigheid in Azië en tevens het voorwendsel om in dit deel van de wereld te blijven”

“De NAVO en het Pentagon hebben de oude Sovjet-bases in Afghanistan gemoderniseerd, zoals deze van Shindand in het westen, die dicht bij de Iraanse grens ligt. Bagram, momenteel de belangrijkste basis in het land, en andere grote luchthavens, zouden gemakkelijk gebruikt kunnen worden bij regionale conflicten. Iran is daarbij het meest denkbare doelwit. De VS zal dit militaire netwerk in Azië niet zomaar opgeven.”

“De oorlog in Afghanistan wordt gebruikt om strategische posities te verwerven en te consolideren in de hele regio. Een humoristische, maar tegelijkertijd zeer serieuze Franse uitdrukking uit de jaren 1800 is één van mijn favoriete gezegden: ‘Kanonnen worden niet gesmeed om ze tentoon te stellen in openbare parken’.”

“Militaire allianties worden immers niet geconstrueerd om ze vervolgens niet te gebruiken. Als de VS Afghanistan niet had geviseerd, had ze wel een ander doelwit gevonden in de voetsporen van de NAVO-interventies in Bosnië, ex-Joegoslavië, Macedonië, enzovoort.”

“De VN moet dringend op tafel kloppen. Buiten deze organisatie kan niemand aanspraak maken op de rol van globale militaire veiligheidsorganisatie. De NAVO moet gewoon ontmanteld worden. Ik heb veel respect voor iedereen die hiervoor ijvert. Ik moedig ook iedereen aan deel te nemen aan de anti-NAVO-protesten in Lissabon in november. De  NAVO gaat naar haar tweede maand van het tiende jaar van de eerste grondoorlog. Dat geeft de protesten toch een zekere urgentie.”