De oplossing voor de eurocrisis zou een politieke unie zijn, niet alleen een economische en monetaire, zoals nu. Maar dan moeten de regeringsleiders van de eurolanden wel hun soevereiniteit opgeven. En daar knelt het schoentje, zegt Van Overtveldt. Ze willen zich profileren in hun eigen land, dat is eigen aan het politieke métier. Ja, Angela Merkel heeft reeds meerdere regionale verkiezingen verloren. Wat mij kwaad maakt, zegt hij, is de politieke onkunde. Daardoor mist Europa geloofwaardigheid in de financiële markten, ze willen aan Europa geen kapitaal meer geven.
Galopperende inflatie
Geldcreatie door de Europese Centrale Bank (ECB) om meer en meer staatsobligaties op te kopen is een garantie voor een galopperende inflatie. Euro-obligaties, gedekt door alle eurolanden samen, zijn economisch niet wenselijk want dan zou Duitsland een hogere rente moeten betalen dan nu. Bovendien heeft het Grondwettelijk Hof het verboden.
Indien de politici toch voldoende zelfopoffering zouden hebben om een politieke unie te smeden, dan moeten Griekenland en Portugal er wel eerst uit, na herkapitalisatie van hun banken. Griekenland is in geen geval te redden, die moeten terug naar de drachme. Vergelijk het met Argentinië destijds: hun peso is met 70 procent gedevalueerd en hun obligaties waren maar 20 procent meer waard. Maar de voorbije jaren heeft het land de snelste groei gekend van Latijns-Amerika; daar is wel een enorme verarming aan voorafgegaan, zegt Van Overtveldt. Maar de uitstap van Griekenland alleen gaat de eurocrisis niet oplossen.
Zonder politieke unie…
In een politieke unie met 15 verdwijnen veel nationale bevoegdheden. Zo zal Rudy De Leeuw (ABVV) niet meer kunnen beslissen over de index en over de pensioenleeftijd. Daarover had de hoofdredacteur van Knack duidelijk al binnenpretjes. Maar hij vreest dat de politici de moed niet zullen hebben. De toestand zal blijven verslechteren, en we gaan naar aparte muntunies, met de Noordelijke landen geleid door Duitsland, inbegrepen Oostenrijk, Nederland, Luxemburg…
Waar zit België dan? “Wel, de Vlaamse economie hoort daarbij, die is zeer competitief. De Waalse Integendeel is zwak. De grens tussen Noord en Zuid loopt dus dwars door België”…(voelt de luisteraar daar een pleidooi voor…?).
Duitsland heeft geprofiteerd van de euro. Door zijn loonpolitiek is zijn export zeer competitief geworden. Bovendien koopt nu iedereen Duitse obligaties omdat die veilig zijn (maar wel een lage intrest geven – FR).
Als China geld pompt in het IMF zullen we daar een prijs voor betalen: minder Europees stemrecht in de IMF (daar liggen alle Belgen wakker van, want onze stem in het IMF deed het bijzonder goed!).
Waar is al het geld naartoe?
Hoe zijn die duizelingwekkende schulden ontstaan? Waar is het geld naartoe? Zo werd gevraagd vanuit het aandachtige publiek. Eerst verwees de spreker naar de sociale welvaartstaat. “Als de staat 100 belastingsinkomsten heeft, en er 120 uitgeeft, ontstaan schulden”.
Maar het is toch niet de bevolking die met honderden miljarden is gaan lopen? Wie casht het geld bij de verkoop van staatsobligaties op de beurzen? Antwoord: bijvoorbeeld de pensioenfondsen. Als die Griekse obligaties in portefeuille hadden, hebben ze er verstandig aan gedaan die te verkopen, want hun terugbetaling was niet meer verzekerd. In de zaal zaten zeker tientallen gepensioneerden die tevreden waren dit te horen…
Uiteindelijk zijn het dus de mensen wiens pensioen moest verzekerd worden, die de oorzaak zijn van de crisis. Zo klinkt het toch? In deze visie is geen sprake van de miljarden die de banken kregen. Evenmin van een meer rechtvaardige belasting op de bedrijven of superrijken.
De remedie ligt voor de hand: met zijn allen moeten we de tering terug naar de nering zetten; de zure appel, de buikriem, het dieet, de krekel in de winter. Maar zo cru zei de man van Knack het niet.
Het interview werd afgenomen door Véronique Goossens die we dagelijks kennen van Kanaal-Z gespecialiseerd in financies. En nu iedereen een abonnement op Knack of Trends. Zaterdag spreekt Bart De Wever op de Boekenbeurs, “als analyticus van de tijdsgeest”: Interviewer is Lisbeth Imbo van de VRT. Allen dus daarheen.
