Na uren beraadslagen bereikten de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken van de EU-lidstaten op 16 september een akkoord over maatregelen om de vluchtelingencrisis aan te pakken. Amnesty International vindt de daar afgesproken engagementen te beperkt. Bovendien zal de uitvoering te lang op zich laten wachten en zullen ze niet volstaan om echt tegemoet te komen aan de noden van vluchtelingen, zegt de organisatie.

“De grootste verwezenlijking van de Raad is het politieke engagement om, naast de eerder al overeengekomen 40.000 personen, nog eens 120.000 vluchtelingen te spreiden over de verschillende EU-lidstaten,” zegt Eva Berghmans, asielexpert van Amnesty International Vlaanderen.

“Het blijft helaas bij een vrijblijvende verbintenis. Bovendien blijkt nu al dat niet alle EU-lidstaten het hier mee eens zijn. Pas op de vergadering van 9 oktober 2015 zullen bindende beslissingen genomen worden. De realisatie van dit engagement is dus duidelijk niet voor morgen.”

Opvang en registratie

Naast het spreidingsplan kwam de Europese Raad van ministers overeen om Italië en Griekenland te helpen bij de opvang, registratie en het afnemen van vingerafdrukken van asielzoekers. Die landen moeten ook de asielprocedure op zich nemen en van daaruit de spreiding over de EU regelen.

“Ook dat is een mooi engagement, maar het komt wel erg laat,” zegt Eva Berghmans, “De instroom van vluchtelingen via deze grenslanden is geen nieuw fenomeen. Waarom heeft de Raad zo lang getalmd om deze beslissing te nemen? En vooral: hoe lang zal het nog duren vooraleer ze wordt geconcretiseerd op het terrein?”

Ook de andere politieke resultaten van de Raad blinken uit in vaagheid, zegt Amnesty. Na afloop werd aangekondigd dat ze verder zullen worden uitgewerkt op de vergaderingen in oktober. Vluchtelingen kunnen echter niet langer wachten op actie van de EU.

Stappenplan

Amnesty stelt een stappenplan voor dat moet leiden tot een effectieve aanpak van de huidige crisis en voor een grondige hervorming van het gemeenschappelijke Europese asielsysteem. Dat plan stelt onder meer dat vluchtelingen via officiële grensovergangen, over land, de EU moeten kunnen binnenkomen om asiel aan te vragen, op een veilige en legale manier.

Dit voorstel staat in schril contrast met de huidige aanpak. Hongarije sluit de grenzen hermetisch af en ook andere toegangswegen blijven gesloten. Sinds kort sluiten EU-lidstaten ook hun onderlinge grenzen, weliswaar tijdelijk. “Ondanks positieve verbintenissen, ondanks openheid van sommige EU-lidstaten, blijft de ‘Fort Europa’-mentaliteit dus bestaan”, besluit de organisatie.

Bron: Resultaten van de EU-Raad over de vluchtelingencrisis, te weinig, te laat