Toen de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in 2000 unaniem de millenniumdoelstellingen (MDG’s) goedkeurde, werden water en sanitaire voorzieningen herleid tot een subtekst, en niet als een doel op zich geformuleerd zoals bijvoorbeeld de aanpak van armoede en honger of het terugdringen van kindersterfte.

In de aanloop naar de formulering van de nieuwe doelstellingen over duurzame ontwikkeling (SDG’s) die de MDG’s in 2015 zullen opvolgen, onderstrepen verschillende partijen het belang van water en sanitaire voorzieningen.

Schande

De Hongaarse Ambassadeur Csaba Korosi, wiens land in oktober gastheer zal zijn van een internationale watertop, waarschuwt dat “duurzame ontwikkelingsdoelen voor water noodzakelijk zijn om een wereldwijde watercrisis te voorkomen.” Ook wijst hij erop dat de waterbronnen de laatste 1000 jaar vrijwel onveranderd zijn gebleven “terwijl het aantal gebruikers 8000 keer is toegenomen.”

“De wereldwijde voedselproductie zal naar verwachting met 80 procent groeien tegen 2030 en 70 procent van het waterverbruik zal in de landbouw plaatsvinden. Dat betekent dat binnenkort 2,5 miljard mensen in gebieden zullen wonen waar waterschaarste heerst”, zegt Korosi.

Na de speciale bijeenkomst van de Algemene Vergadering over water en rampen vorige week, was adjunct secretaris-generaal Jan Eliasson scherp. “Duizenden mensen sterven per dag in stille rampen veroorzaakt door vuil water en slechte sanitaire voorzieningen. Dat is een wereldwijde schande.”

Prioriteit

Op de top in Boedapest, gepland voor begin oktober, zal de rol van water en sanitair binnen de SDG-agenda besproken worden. Voorafgaand zullen nog verschillende conferenties plaatsvinden: een internationale conferentie over water in Tadzjikistan in augustus en de Wereldwaterweek in Zweden, gesponsord wordt door het Internationaal Waterinstituut in Stockholm (SIWI), in september. Ook in Azië, Afrika en Latijns-Amerika zijn een aantal regionale bijeenkomsten over dit thema gepland.

De Algemene Vergadering van de VN heeft 2013 uitgeroepen tot het Internationale Jaar van de Watersamenwerking. De VN herdenken ook Wereldwaterdag aanstaande vrijdag. “Een rondvraag onder de VN-lidstaten heeft aangetoond dat water, voedsel en energie de prioriteiten zijn wat betreft de doelstellingen na 2015”, zegt Torgny Holmgren, de directeur van SIWI.

Weinig tot geen effect

John Sauer van de internationale hulporganisatie Water for People vindt dat de VN reeds in 2010 een belangrijke stap hebben genomen om water en sanitair als een mensenrecht te zien. Maar ondanks deze inspanning blijft het een enorme uitdaging om zuiver water en sanitair voor iedereen te waarborgen.

“Dat betekent dat we moeten kijken naar een systematische opbouw van capaciteit binnen de overheid, het maatschappelijke middenveld en de private sector. Dit betekent ook het creëren van sterkere samenwerkingsverbanden.” De VN zouden indicatoren moeten inbouwen die de werkelijke impact van hun activiteiten onthullen, zegt hij.

Bij Richard Greenly, de voorzitter van de niet-gouvernementele organisatie Water4, klinkt het onomwonden dat organisaties zoals de VN weinig tot geen effect hebben op de watercrisis. “Dat is niet uit gebrek aan goede bedoelingen. Het feit is dat wij als beschaving geen welvaart of gezondheid in een ander land kunnen brengen. Dat heeft nooit gewerkt in de geschiedenis van de wereld en zal ook niet werken in de sanitaire en watercrisis”, zegt hij.

Volgens Greenly moet duurzame waterontwikkeling in handen van de lokale burgers gelegd worden zodat ze zelf hun waterproblemen kunnen oplossen. “Wat deze mensen hard nodig hebben, is de kans om eigen watervoorraden te ontwikkelen”, zegt hij.

“Beter dan een geschonken boorgat ter waarde van 10.000 dollar, of zelfs 10.000 geschonken boorgaten, is de kans krijgen zelf problemen op te lossen. Water4 geeft mensen bijvoorbeeld de mogelijkheid met handboren een bedrijf te starten in het boren van waterputten, en dit voor een tiende van de kosten.”